مقام و جايگاه مادر از ديدگاه قرآن
هرچند همه اديان الهي مقام ارزشمندي براي مادر قائل هستند و به او احترام مي گذارند ولي اسلام بيش از مكاتب ديگر به اين مسئله توجه نموده و به مادر عظمت بخشيده است. حقوقي را كه اسلام براي مادران مشخص كرده بسيار فراتر از حقوقي است كه براي ديگران، حتي پدر قائل شده است. چرا كه مادر مربي انسان و در حقيقت پرورش دهنده جامعه بوده و مادر است كه ميتواند فرد و جامعه را به سعادت برساند و يا اينكه به شقاوت و بدبختي بكشاند.[1]
يكي از مهمترين اموري كه يك فرد مسلمان بايد به آن توجه داشته باشد اداي حقوق مادر است، مسلمانان بايد بدانند كه اسلام به اندازه اي مقام و منزلت مادر را مورد توجه خود قرار داده كه بشريت تا كنون نظير آن را نديده است. اين مقام والا بلافاصله بعد از ايمان به خدا و اطاعت خداوند بيان شده است.[2]
در قرآن كريم آياتي وجود دارد كه خشنودي مادر و پدر را درست بعد از رضايت خداوند سبحان قرار مي دهد. و در احسان و نيكي كردن به مادر تاكيد بيشتري شده و بعضي از آيات، احساسات و عاطفه انسان را نسبت به مادر به شدت تحريك مي كند و به او تذكر مي دهد كه شكرگزاري از او لازم است.[3]
به چند نمونه از اين آيات اشاره مي شود:
«وَوَصَّيْنَا الاِنْسَانَ بِوَالديْهِ اِحْسَاناً حَمَلَتْهُ اُمُّهُ كَرْهاً وَوَضَعَتْهُ كُرْهاً و حَمْلُهُ و فِصَالَهُ ثَلاثونَ شَهْراً…»[4]
«ما انسان را به احسان در حق پدر ومادر سفارش كرديم (ياد كند كه) مادر (نه ماه چگونه) با رنج و زحمت بار حمل كشيد و باز با درد و مشقت وضع حمل نمود و سي ماه تمام مدت حمل و شيرخواري بود…».
و خداوند در جاي ديگر مي فرمايد:
«وَ وصَّيْنَا الْاِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ وهناً عَلَي وَهْنٍ و فِصَالُهُ في عَامينَ اَنِ اشْكُرْلي وَلِوَالِدَيْكَ اِلَيَّ المَصيرُ»[5]
«و ما به هر انساني سفارش ركيدم كه در حق پدر ومادر نيكي كن مخصوصاً مادر كه چون بار حمل فرزند برداشته تا مدت دوسال كه طفل از شير بازگرفته، هر روز بر رنج وناتواني اش بيافزوده بسيار نيكي و سپاسگزاري كن و نخست شكر من كه خالق و منعم و آنگاه شكر پدر ومادر به جاي آور كه بازگشت خلق به سوي من خواهد بود».
[1] مقاله: نسرين باقري پيدني، جايگاه مادر در انديشه اسلامي، سايت www.farsi.al.shia.org
[2] رضا اسماعيلي، حسين كاظمي، كميته اجرايي همايش حوزه معاونت فرهنگي و پژوهش با همكاري حوزه هاي معاونت اداري مالي … ]ديگران[، سبك زندگي و مجموعه مقالات همايش سبك زندگي امام جعفر صادق «عليه السلام»، جلد دوم، محل نشر:اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد خوراسگان، 1392، صص 584-586.
[3] زين العابدين احمدي، حسنعلي احمدي، مقام والدين در اسلام، چاپ چهارم، موسسه چاپ زيتون، سال 1382، ص 57.
[4] سوره احقاف، آيه 15
[5] سوره لقمان، آيه 14
قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه