خداشناسی

توحید
توحید ورنگ ووجهه الهی در اهداف وکارها یکی از مهمترین عواملی است که برسر دوراهی های زندگی انسان رابه سوی انتخابی احسن حرکت می دهد.
خداونددرسوره بقرة (2)، آيه 165می فرمایند:
« و بعضى از مردم كسانى هستند كه معبودهايى غير از خداوند براى خود برمى‏گزينند و آنها را همچون دوست داشتن خدا، دوست مى‏دارند. امّا آنان كه ايمان دارند، عشقشان به خدا (از عشق مشركان به معبودهاشان) شديدتر است و آنها كه (با پرستش بت به خود) ستم كردند، هنگامى كه عذاب خدا را مشاهده كنند، خواهند دانست كه تمام نيروها، تنها به دست خداست و او داراى عذاب شديد است.»

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

خداشناسی
ناظربودن وآگاهی خداوند
توجه به اینکه خداوند بر همه اعمال ورفتارو افکار مانظارت داردنقش مهمی درتعیین اهداف،نوع نگرش وعملکرد انسان دارد . و در نتیجه موجب می شود تا انسان با نگرشی صحیح که ناشی از تفکر توحیدی است دست به انتخاب بهترین ها زده و عملکرد خود را با توجه بیشتر شکل دهد. درسوره يونس (10)، آيه 61می خوانیم:
«وَ ما تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُوداً إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْبَرَ إِلاَّ فِي كِتابٍ مُبِينٍ؛ و (تو) در هيچ حال (و انديشه‏اى) نيستى و هيچ بخشى از قرآن را نمى‏خوانى و (شما مردم) هيچ عملى را انجام نمى‏دهيد، مگر آنكه آن گاه كه وارد آن (كار) مى‏شويد، ما بر شما گواهيم و چيزى به وزنِ ذرّه‏اى، نه در زمين و نه در آسمان از پروردگارت پوشيده نيست و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر نيست، جز آنكه در كتاب روشن ثبت است.»
«يعنى اى محمد تو در هيچ حالى از حالات و در هيچ كارى از كارها مانند تبليغ رسالت و تعليم شريعت و غيره نيستى، و چيزى از قرآن را تلاوت نكنى، و تو و امت تو هيچ كارى از كارها را انجام ندهيد جز آنكه ما بر اعمال شما آگاه و شاهد و ناظر آنها هستيم»
همچنین درسوره المائدة (5)آيات 98 تا 99می فرماید:
«بدانيد كه خداوند، سخت كيفر است، و همانا خداوند آمرزنده مهربان است. بر پيامبر، جز ابلاغ (احكام الهى) نيست و خداوند، آنچه را آشكار يا كتمان مى‏كنيد مى‏داند.»

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

«لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» منظور از «خلق كردن انسان در احسن تقويم» اين است كه:
انسان به حسب خلقت داراى بهترين قوام است، و از اين آیه و آیه بعد كه مى‏فرمايد: «ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِينَ إِلَّا الَّذِينَ …» استفاده مى‏شود كه انسان به حسب خلقت طورى آفريده شده كه صلاحيت دارد به رفيع اعلى عروج كند، و به حياتى خالد در جوار پروردگار، و به سعادتى خالص از شقاوت نائل شود، خدا او را به جهازى مجهز كرده كه مى‏تواند علم نافع كسب كند، و از سویی ابزار و وسائل عمل صالح را هم به او داده، و فرموده: «وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها؛ و سوگند به نفس آدمى و آن كس كه آن رامنظم ساخته، سپس فجور و تقوا را به او الهام كرده است.» پس هر وقت بدانچه دانسته ايمان آورد، و ملازم اعمال صالح گرديد، خداى تعالى او را به سوى خود عروج مى‏دهد و بالا مى‏برد، هم چنان كه فرمود:
«إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ؛ اعتقاد پاك و صحيح به سوى او بالا مى‏رود، و عمل صالح در بالا رفتن آن كمكش مى‏كند.»، و نيز فرموده: «وَ لكِنْ يَنالُهُ التَّقْوى‏ مِنْكُمْ؛ «(گوشت قربانى عايد خدا نمى‏شود) و ليكن تقواى شما است كه به سوى او عروج نموده، و به او مى‏رسد.»، و نيز فرموده: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ؛ خداى تعالى از ميان شما كسانى را بالا مى‏برد كه ايمان آورده باشند، و در ميان آنان كسانى كه توفيق علمشان داده شده به درجاتى بالاترند.»، و نيز فرموده: «فَأُولئِكَ لَهُمُ الدَّرَجاتُ الْعُلى؛ ‏ ايشان درجاتى بس بلند دارند.»، و آيات ديگر از اين قبيل، كه دلالت مى‏كند بر اينكه مقام انسان مقام بلندى است، و مدام مى‏تواند به وسيله ايمان و عمل صالح بالا رود، و اين از ناحيه خدا عطايى است قطع ناشدنى، و خدا آن را پاداش خوانده، هم چنان كه مى‏فرمايد:
«فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ»
مراد از «أَسْفَلَ سافِلِينَ» مقام منحطى است كه از هر پستى پست‏تر، و از مقام هر شقى و زيانكارى پايين‏تر است.
و معناى آيه اين است كه: سپس ما همين انسان را كه در بهترين تقويم آفريديم، به مقام پستى برگردانديم كه از مقام تمام اهل عذاب پست‏تر است.
«إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ؛ مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح كردند، كه اجرى غير ممنون يعنى غير مقطوع دارند.»1
هنگامی که انسان دست به انتخاب می زند عوامل متعددی درحیطه فکری وعملی بر تصمیم گیری او تاثیر می گذارند،به عبارتی برخی ازعوامل بر نگرش وساختارفکری ما اثر دارد وبرخی برعملکرد انسان.

1.محمدحسین طباطبایی، همان، ج‏20، ص542-540

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

هشدارها و بشارت های قرآن، به عنوان دو عامل کلیدی بازدارنده و محرک، انسان را یاری می دهد تا نگاهی آگاهانه تر به اعمال و رفتار خود داشته باشد، و با این هشدارها و بشارت ها موج غفلت زدایی از اعمال و رفتار انسان حرکت درمی آید تا آنجا که بیان اینگونه مطلب در قرآن، خود به نوعی اسباب هدایت و دعوت به احسن محسوب می شود و انسان را در مدیریت انتخاب هایش یاری می دهد.

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

بشارت ها

نعمتهای بهشتی
بهره مندی از نعمت های بهشتی از دیگر بشارت های خداوند است که در جای جای قرآن به چشم می خورد.
«قطعاً خداوند كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيكو انجام داده‏اند، به باغ‏هايى كه نهرها از زير (درختان) آن جارى است، وارد مى‏كند، در آن جا با دستبندهايى از طلا و مرواريد زينت داده مى‏شوند و در آن جا لباسشان از ابريشم است.»
بهره مندی از نعمت های بهشتی از دیگر بشارت های خداوند است که در جای جای قرآن به چشم می خورد.
«قطعاً خداوند كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيكو انجام داده‏اند، به باغ‏هايى كه نهرها از زير (درختان) آن جارى است، وارد مى‏كند، در آن جا با دستبندهايى از طلا و مرواريد زينت داده مى‏شوند و در آن جا لباسشان از ابريشم است.»
بهره مندی از نعمت های بهشتی از دیگر بشارت های خداوند است که در جای جای قرآن به چشم می خورد.
«قطعاً خداوند كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيكو انجام داده‏اند، به باغ‏هايى كه نهرها از زير (درختان) آن جارى است، وارد مى‏كند، در آن جا با دستبندهايى از طلا و مرواريد زينت داده مى‏شوند و در آن جا لباسشان از ابريشم است.»
بهره مندی از نعمت های بهشتی از دیگر بشارت های خداوند است که در جای جای قرآن به چشم می خورد.
«قطعاً خداوند كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيكو انجام داده‏اند، به باغ‏هايى كه نهرها از زير (درختان) آن جارى است، وارد مى‏كند، در آن جا با دستبندهايى از طلا و مرواريد زينت داده مى‏شوند و در آن جا لباسشان از ابريشم است.» 1

1. - الحج (22)، آيه 23

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

بشارت ها

غفران
و از آنجا كه هميشه بايد هشدار و تهديد با تشويق و بشارت، همراه باشد تا نيروى خوف و رجا را كه عامل اصلى تكامل است يكسان برانگيزد، و درهاى بازگشت به روى توبه‏كاران بگشايد، آيه چنين مى‏گويد: «من كسانى را كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند و سپس هدايت يابند مى‏آمرزم.» (وَ إِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‏).
با توجه به اينكه «غفار» صيغه مبالغه است نشان مى‏دهد كه خداوند چنين افراد را نه تنها يك بار كه بارها مشمول آمرزش خود قرار مى‏دهد.
قابل توجه اينكه نخستين شرط توبه بازگشت از گناه است، و بعد از آنكه صفحه روح انسان از اين آلودگى شستشو شد، شرط دوم آنست كه نور ايمان به خدا و توحيد بر آن بنشيند.
و در مرحله سوم بايد شكوفه‏هاى ايمان و توحيد كه اعمال صالح و كارهاى شايسته است بر شاخسار وجود انسان ظاهر گردد. 1

- ناصر مکارم شیرازی و دیگران، همان، ج‏13، ص 263-262

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

بشارت ها

نعمتی گوارا
«كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ؛ بخوريد و بنوشيد گوارا، اينها در برابر اعمالى است كه انجام مى‏داديد.»1

1.المرسلات (77)، 43

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)