عذاب ها هم مي تواند روحي باشد و هم جسمي , همان گونه كه در دنيا بعضي از سختي ها و عذاب ها روحي و برخي ديگر جسمي و بدني اند اما در هر حال احساس درد و عذاب جسمي (خواه مادي , يا مثالي و يا اخروي ) با وجود روح و همراه بودن با روح , معنا دارد. اگر جسمي خواه مادي , يامثالي , روح با آن نباشد, احساس درد و عذاب نمي كند. اما اين كه بدن انسان در آخرت چگونه است , آيا عيناً بدن دنيايي است و هم چنين عذاب آن به چه نحو است , اختلاف است .به صراحت از آيات استفاده مي شود كه انسان در آخرت , معاد جسماني و لذت و عذاب جسمي دارد.از جمله : براى ما مثالى زد و آفرينش خود را فراموش كرد و گفت : چه كسى اين استخوان ها را زنده مى كند, در حالى كه پوسيده است , بگو: همان كسى آن را زنده مى كند كه نخستين بار آفريد و او به هر مخلوقى آگاه است .(1) عذاب هاي جسماني دوزخيان در قيامت عبارت است از خوردني و نوشيدني و لباس ها و سايرعذاب هاي جسماني .در آتش سوزان وارد مي گردند. از چشمه اي فوق العاده داغ به آن ها مي نوشانند.(2)درخت زقوم غذاى گناهكاران است . همانند فلز گداخته در شكم ها مى جوشد, جوشانى همچون آب سوزان .(3)غم و اندوه جانكاه و حسرت بي پايان و تحقير و سرزنش فراوان , عذاب روحاني است كه جان دوزخيان را مي سوزاند. قرآن مي فرمايد: هر زمان اراده كنند از غم و اندوه هاى دوزخ خارج شوند, آن هارا به آن باز مى گردانند .(4)

1. يس (36) آيه 78و 79. حاقه (69)آيه 35ـ37

2. غاشيه (88)آيه 4ـ 7.

3.دخان (44) آيه 43ـ 46.

4.حج (2) آيه 22.

ديده شده توسط نويسنده وبلاگ در كتاب تبليغ