سالروز ورود امام رضا علیه السلام به نیشابور

از نیشابور تا مرو گزارش های مستند و دقیقی از حرکت امام در دست است که توسط راویان موثقی مانند ابوصلت هروی و افراد دیگر ثبت شده است.

امام در نیشابور با استقبال باشکوه مردم رو به رو شد. نیشابور در آن دوره یکی از شهرهای عمده خراسان، آباد و آکنده از مساجد، مدارس و علما بوده است. صاحب تاریخ نیشابور – احمد بن محمد… – نوشته است که مردم نیشابور مقدم آن حضرت را گرامی داشتند و شادی ها کردند و به اتفاق قطب الانام شیخ ابویعقوب الحقانی راهویه مروزی که شیخ و مقدم ارباب ولایت بود به استقبال آن حضرت از نیشابور بیرون شدند و تا قریه مؤیدیه که از قرای نیشابور است به پیشواز رفتند و شیخ با وجود کبر سن مهار ناقه آن حضرت را بر دوش گرفت و تا بیرون شهر نیشابور پیاده راه پیمود و شیخ محمد بن اسلم طوسی نیز در رکاب مبارک بود و چون به نیشابور وارد شد در محله«قزّ» ، کوچه بلاش آباد نزول فرمود و مقام اختیار کرد. در السنه و افواه مشهور است که حضرت سلطان در نیشابور به منبر برآمد و این حدیث را از خواجه کائنات روایت فرمود:

«… التعظیم لامرالله والشفقة علی خلق الله» و نیز نقل است که حدیث سلسلة الذهب را حضرت رضا هنگام حرکت و عزیمت به سوی طوس در بازار نیشابور روایت فرمود.[1]

شیخ صدوق در عیون به نقل از ابوواسع و او از جده خود خدیجه بنت حمدان بن پسنده روایت کرده که امام رضا در نیشابور در محله غربی (یا قزوینی) در ناحیة بلاشاباد در خانه جدّم پسنده وارد شد. و دلیل شهرت او به پسنده نیز آن بودکه امام از میان مردم منزل او را پسندیده بود. امام دانه بادامی در گوشة منزل کاشت. آن دانه تبدیل به درخت شد و در مدت یکسال بادام داد. مردم با خبر شدند و بیماران برای استشفاء و تبرّک از آن بادام می خوردند و به برکت حضرت شفا یافته و هرکه را چشم دردی بود از آن بادام به چشم می مالید و شفا می یافت. زن حامله ای که زاییدن بر او دشوار بود. چون از آن بادام خورد در ساعت وضع حمل کرد و اگر چهار پایی را قولنج عارض می شد، از شاخه های آن بر شکمش می مالیدند و خوب می شد…[2]

و نیز شیخ صدوق گزارش داده که امام در نیشابور در محله قزوینی منزل کرد و در آن جا حمامی بنا کرد که امروز به گرمابه رضا مشهور است و آن جا چشمه ای بود که آبش کم شده بود. امام کسی را واداشت که آب آن را بیرون آورد تا فراوان شد. امام در بیرون دروازه در زیر زمین حوضی ساخت که چند پله پائین می رفت و آب چشمه بدان می ریخت. حضرت داخل حوض شد و بیرون آمد و سپس به روی آن نماز گزارد و سپس مردم می آمدند و از آن چشمه برای تبرّک نوشیده و در آن حوض غسل می کردند و بر روی آن نماز گزارده و دعا می کردند و از خداوند حاجت خواسته و حاجاتشان برآورده می شد و آن چشمه را امروز عین کهلان می نامند و مردم تا به امروز به سراغ آن چشمه می ایند.[3] امروز در قدمگاه در 26 کیلومتری نیشابور چشمه ای است که مشهور است قدمگاه امام رضا علیه السلام بوده و اثر نقش قدمی بر سنگ منقوش است که آن را نیز منتخب به حضرت رضا علیه السلام شمرده و مردمان از هر سو برای تبرک و زیارت آن چشمه به قدمگاه می روند و بعید نیست این چشمه همان عین کهلان باشد.

در مدت اقامت امام در نیشابور محدثین و راویان حدیث برای استفاده و نقل حدیث بر در خانه امام گرد می آمدند.[4]

منبع:پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1.جغرافیای تاریخی حضرت رضا از مدینه تا مرو، ص 132 به نقل از تاریخ نیشابور

2. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 133.

3. همان، ج 2، ص 136.

4. منتخب التواریخ، ص 543 به نقل از فوائد الرضویه.