ايمان و نفاق، امري باطني و غير محسوس هستند؛ اما در اعمال و رفتار انسان ، ظهور و بروز مي يابند.در اين حديث شريف، حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله و سلم اثر ايمان و نفاق در زبان و گفتار را چنين بيان فرموده اند:

 إِنَّ لِسَانَ الْمُؤْمِنِ وَرَاءَ قَلْبِهِ فَإِذَا أَرَادَ أَنْ يَتَكَلَّمَ بِشَيْ‏ءٍ يُدَبِّرُهُ بِقَلْبِهِ ثُمَّ أَمْضَاهُ بِلِسَانِهِ وَ إِنَّ لِسَانَ الْمُنَافِقِ أَمَامَ قَلْبِهِ فَإِذَا هَمَّ بِالشَّيْ‏ءِ أَمْضَاهُ بِلِسَانِهِ وَ لَمْ يَتَدَبَّرْهُ بِقَلْبِه‏

زبان مؤمن پشت قلب اوست، پس هرگاه بخواهد سخن بگويد با قلبش آن را بررسي مي كند و سپس آن را مى گويد؛ و اما زبان منافق جلوى دل اوست پس هرگاه قصد سخن مي كند، آن را به زبان مى ‏آورد و آن را با قلبش بررسي نمي كند.

تنبيه الخواطر، ج1،ص106