چندین سال هست که دهم شهریور آغاز هفته بانکداری اسلامی ‌نامیده شده است.
پر واضح است که اساس بانكداري در جهان امروز بیشتر بر پایه ربا است و بانکداری در بیشتر كشورها، يكي از منابع سرشار درآمد حكومت‏ها و بخش خصوصي است اما در ایران {به برکت پیروزی انقلاب} سال هاست تلاش شده و میشود تا نظام بانکی کاملاً به نظام بانکداری اسلامی تبدیل شود.
لذا پس از فراز و نشیبهای فراوان و قوانین مصوّب و مدوّن قبل؛ با عنايت به فقه پربار و پویای اسلام قوانین بانكداری اسلامي توسط متخصصان آگاه به مسائل شرعي تقديم مجلس شد و در دهم شهريور سال 1362 به تصويب رسيد.
چون مؤمنین و مردم به نظام و سیستم بانکی و قوانینی آن که توسط مجلس تصویب و به تأیید شورای محترم نگهبان رسیده اعتماد دارند، امیدواریم روزی برسد که مسؤولین کشور خصوصاً مدیران مربوطه به صورت کامل و تمام عیار سیستم بانکی را بر اساس اسلام و عقود شرعی تنظیم کنند که این امر موجب شکوفائی کشور و دلشادی ملّت و رضایت حقّ تعالی و خیر و برکت در زندگیمان گردد. یاحقّ.

سالروز تصويب قانون عمليات بانكي بدون ربا و آغاز هفته بانكداری اسلامي (1362 ش)
اساس بانكداري جهان امروز، بر ربا و بهره استوار است و در كشورهاي سرمايه داري و غير سرمايه داري، بانكداري، يكي از منابع سرشار حكومت‏ها و بخش خصوصي به شمار مي‏رود. بديهي است اين نظام، كه در حقيقت شكل تكامل يافته و پرسودترِ نزول خواري است، با احكام عاليه اسلام در تضاد كامل قرار دارد و به همين سبب، فكر ايجاد نظام بانكي بر مبناي اسلام، پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تبديل به عمل گرديد. در دي ماه سال 1358، با اعلام برقراري حداقل سود تضمين شده به جاي بهره سپرده ‏ها، و كارمزد به جاي بهره وام‏ها و اعتبارات مورد مصرف بانك‏ها، عنوان شد كه بانك‏ها اسلامي شده‏ اند. ولي با عنايت به فقه پربار اسلام و احكام مربوط به معاملات اسلامي، اين تغييرات جزيي، نمي‏توانست به عنوان بانكداري اسلامي مورد قبول مردم باشد. سرانجام قانون مربوط به عمليات بانكي بدون ربا توسط متخصصان آگاه به مسائل شرعي تقديم مجلس شد و در دهم شهريور سال 1362 به تصويب رسيد. اين قانون و دستورالعمل‏ هاي اجرايي مربوط به آن پس از تصويب هيئت وزيران و شوراي پول و اعتبار، به بانك‏هاي سراسر كشور ابلاغ شد و به اين ترتيب، نظام بانكداري بدون ربا، از اول فروردين 1363، توسط بانك‏هاي كشور به اجرا گذاشته شد. همچنين اين قانون، ضمن تاكيد بر حذف ربا حداقل سود تضمين شده و كار مزد ثابت، نظر به حذف بهره از سپرده ‏هاي قرض ‏الحسنه و جاري و اعطاي جوايز غيرثابت نقدي يا جنسي براي اين گونه سپرده ‏ها و همچنين مشاركت در سپرده ‏هاي مدت ‏دار، در اشكال مختلف مضاربه، اجاره به شرط تمليك، معاملات اقساطي، سرمايه ‏گذاري مستقيم و جعاله و… دارد.

10 شهريور روز بانكداري اسلامي

قرض‌الحسنه و آخرت
قال الرضا علیه‌السلام: «و إذا مات رجل و له دین علی رجل فإن أخذه وارثه منه فهو له و إن لم یعطه فهو للمیت فی الآخره؛ وقتی طلبکار از دنیا برود، چنانچه وارث طلب را بگیرد، مال اوست و اگر داده نشود در آخرت به مرده و صاحب مالی مال تعلق می‌گیرد.»[1]

وام گیرندهٔ دزد
«و اعلم أنه من استدان دینا و نوی قضاءه فهو فی أمان الله حتی یقضیه فإن لم ینو قضاءه فهو سارق؛ کسی که قرض بگیرد در صورتی که تصمیم داشته باشد آن را پس بدهد، در امان خداست تا آن را اداء کند، ولی اگر تصمیم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب می‌شود. [2]

برخورد با بدهکار
«إن کان لک علی رجل حق فوجدته بمکه أو فی الحرم فلا تطالبه به و لا تسلم علیه فتفزعه إلا أن تکون أعطیته حقک فی الحرم فلا بأس أن تطالبه فی الحرم»؛ اگر از شخصی طلبکاری و او را در مکه یا در حرم یافتی، از او مطالبه مکن و بر وی سلام هم مکن؛ که از تو ترسان شود. بلکه اگر در محدودهٔ حرم چیزی به وی دادی می‌توانی در آنجا مطالبه کنی. [3]

نتیجهٔ قرض‌الحسنه
روی عن فقه الرضا علیه‌السلام: «أن أجر القرض ثمانیه عشر ضعفا من أجر الصدقه لأن القرض یصل إلی من لا یضع نفسه للصدقه لأخذ الصدقه؛ پاداش وام ۱۸ برابر بیش از صدقه است، زیرا قرض‌الحسنه باعث می‌شود که شخص به گرفتن صدقه دچار نشود.» [4]

فلسفهٔ تحریم ربا
محمد بن سنان گوید: حضرت رضا علیه‌السلام در جواب مسائل من نوشت:
علت تحریم ربا و نهی خداوند از آن از این جهت است که خداوند متعال از فساد اموال جلوگیری کرده و مردم را از مخلوط شدن مال آن‌ها به حرام بازداشته است.
هر گاه آدمی یک درهم را به دو درهم خریداری کرد یک درهم آن مشروع و درهم دیگر باطل است و خرید و فروش ربوی در هر حال برای فروشنده و مشتری موجب ضرر و زیان است.
پس خداوند متعال بنده خود را از ربا بازداشته تا صاحب مال گرفتار فساد و تباهی مال نگردد، همان طور که سفیه را از تصرف مالش منع کرده تا آنگاه که سفاهت او برطرف شده و قدر و قیمت مالش را بداند، و از این رو خرید و فروش یک درهم را به دو درهم حرام فرموده است.
بعد از اینکه خداوند حرمت ربا را بیان کرده و در قرآن مجید حکم آن را فرموده هر کس این حرام را مرتکب شود و حکم خداوند را زیر پا گذارد مرتکب کفر شده است؛ و علت دیگر آنکه اگر در جامعه اسلامی رباخواری پدید آید، مردم خوبی‌ها را فراموش می‌کنند، و برای رسیدن به مال زیاد از هر گونه ظلم و اجحاف خودداری نخواهند کرد، و در نتیجه قرض‌الحسنه و اعمال نیک در جامعه از بین می‌رود، و فساد و تباهی و از بین رفتن اموال مردم و تلف شدن ثروت عمومی و انحصار آن پیش خواهد آمد.[5]

پژوهشكده امر به معروف و نهي از منكر

1.فقه الرضا/ ص ۲۶۸، بحارالانوار/ ج ۱۰۳/ ص ۱۵۶؛ بحار/ج ۱۰۰/ ص ۲۵۶؛ مستدرک الوسائل/ ج ۱۳/ ص ۴۱۵/ باب نوادر
2.فقه الرضا/ ص ۲۶۸؛ بحارالانوار/ ج ۱۰۳/ ص ۱۵۰
3.فقه الرضا/ ص ۲۵۳؛ بحارالانوار/ ج ۱۰۳/ ص ۱۵۶
4.بحارالانوار / ج ۱۰۳/ ص ۱۴۰ و فقه الرضا/ ص ۲۵۶
5.اخبار و آثار امام رضا علیه‌السلام/ ص ۷۰۱-۷۰۲

سالروز ناپديد شدن امام موسي صدر، رهبر شيعيان لبنان در ليبي(1357ش)

موسی صدر اگرچه لبنان را محل اصلی فعالیتهای خود قرار داده بود، اما هیچگاه از دیگر مسائل جهان اسلام غافل نبود. انقلاب اسلامی ایران، امنیت حوزه‌های علمیه، اتحادی عربی-اسلامی جهت مبارزه با اسرائیل و گسترش تشیع در آفریقای سیاه، مهم‌ترین دغدغه‌های خارج از لبنان وی را تشکیل می‌دادند.

در پی دستگیری روح‌الله خمینی و در اوایل تابستان ۱۳۴۲، صدر راهی اروپا و شمال آفریقا شد تا از طریق واتیکان و الازهر، شاه را برای آزادسازی ایشان تحت فشار قرار دهد. با آزاد شدن خمینی در پایان این سفر، ابوالقاسم خویی تصریح نمود که این آزادی بیش از هر چیز مرهون سفر صدر بوده‌است. در پی تبعید خمینی به ترکیه در پاییز سال ۱۳۴۳، صدر اقدامات مشابهی را انجام داد، تا ضمن تأمین امنیت خمینی، ترتیبات انتقال او به عتبات عالیات را فراهم سازد. در نیمه دوم دهه چهل و پس از آماده شدن اولین کادرهای نظامی مقاومت لبنان، دهها تن از جوانان مبارز ایرانی به لبنان آمدند و زیر نظر آنان فنون نظامی را فرا گرفتند.

در زمستان ۱۳۵۰ و بر اساس تقاضای مراجع وقت، موسی صدر درباره برخی زندانیان سیاسی با شاه گفتگو نمود، که بعضی از آنان از جمله هاشمی رفسنجانی، اندکی بعد از زندان آزاد شدند. با به قدرت رسیدن حافظ اسد در سال ۱۳۵۰ و آغاز همکاریهای تنگاتنگ وی با صدر، سوریه به امن‌ترین کشور خاورمیانه برای مبارزین ایرانی بدل شد. صدر در تابستان ۱۳۵۶ با اقامه نماز، تدفین و برپایی مراسم چهلمین روز درگذشت علی شریعتی در بیروت، از سست شدن پیوند جوانان تحصیلکرده با روحانیت، جلوگیری به عمل آورد.

به دنبال درگذشت مصطفی خمینی در پاییز سال ۱۳۵۶، وی پسر عموی خود سید محمد باقر صدر را بر آن داشت تا بیش از پیش به حمایت از خمینی برخیزد. صدر در بهار سال ۱۳۵۷ لوسین ژرژ نماینده روزنامه لوموند در بیروت را به نجف فرستاد تا با انجام اولین مصاحبه بین‌المللی با خمینی، افکار عمومی جهانیان را با انقلاب اسلامی ایران آشنا سازد. صدر در دیدارهای مکرر سال ۱۳۵۷ خود با رهبران سوریه، عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای جهان عرب، اهمیت انقلاب اسلامی ایران، پیروزی قریب‌الوقوع آن، و ضرورت هم پیمانی آنان با این انقلاب را به آنها گوشزد نمود.

ديده شده توسط سليماني(نويسنده وبلاگ) در كتاب تبليغ

زمینه ها و عوامل شکل گیری کودتای28مرداد

مهم ترین علل داخلی و خارجی کودتای 28 مرداد 1332 را می توان این گونه برشمرد:

الف) عوامل خارجی: مهم ترین عامل خارجی در پیدایش کودتا، دولتهای آمریکا و انگلیس بودند. تبانی این دو قدرت، انتقام گیری انگلیسی ها از دولت ملی ایران در قضیه ملی شدن صنعت نفت، و عَلَم کردن خطر کمونیسم و تحرکات حزب توده از سوی آمریکا و جایگاه استراتژیک ایران برای آمریکا، از مسائل مهم پیوند دو قدرت در برپایی کودتا بوده است.

بر اساس دکترین آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا، بسط دایره نفوذ و سلطه آمریکا بر جهان سوم و به ویژه کشورهای همجوار شوروی با استفاده ابزاری از خطر کمونیسم تحت عنوان مقابله با نفوذ شوروی، حکومت شاه از نخستین کشورهای خاورمیانه حامی این دکترین بود که از حلقه های مهم تکمیل استراتژی دیوار آهنین به دور شوروی بود. تحولات ناشی از ملی شدن نفت، تحرکات حزب توده و خطر نفوذ کمونیسم در ایران سه عاملی بودند که موجبات نگرانی آمریکا و انگلیس را فراهم آوردند. عوامل سه گانه ی فوق الذکر سبب شدند که دولت آمریکا بیش از گذشته به امور داخلی ایران توجه نمایند.

در خرداد 1332 کمیته مشترک امنیتی مشترک آمریکا و انگلیس کلیات طرح کودتای 28 مرداد 1332 را تهیه و تکمیل نمود. در این طرح با مبانی هفت گانه، مسائل گوناگون کودتا از جمله ظاهر قانونی داشتن، جنگ روانی و تبلیغات حجیم علیه آیت الله کاشانی و مصدق، انتخاب سرلشکر زاهدی به عنوان رهبری کودتا، توجیه شاه و درگیر شدن او در کودتا، نقش رسانه ها و شعبه های امنیتی آمریکا و انگلیس در ایران پیش بینی شده بود.

گرچه مقامات دولتی آمریکا در طی چندین دهه از هر گونه اظهار نظر رسمی در مورد دخالت آمریکا در کودتای 28 مرداد 1332 طفره می رفتند، ولی سرانجام خانم مادلین آلبرایت وزیر خارجه آمریکا، طی یک سخنرانی در کنفرانس روابط ایران و آمریکا در 27 اسفند 1378 در آمریکا اعتراف کرد که:"در سال 1332، ایالت متحده آمریکا نقش مهمی در هماهنگ کردن سرنگونی رژیم مردمی محمد مصدق بازی کرد. دولت آیزنهاور بر این باور بود که این عمل، به خاطر دلالیل استراتژیک قابل توجیه بوده است، ولی این کودتا به وضوح، مانعی برای تحولات سیاسی ایران بود. بنابراین به سادگی می توان درک کرد که چرا ایرانیان همچنان از این مداخله در امور داخلی خود خشمگین هستند. علاوه بر این، آمریکا و غرب به مدت 25 سال از رژیم شاه به طور مستمر پشتیبانی کردند.

ب) عوامل داخلی: شکل گیری نهضت ملی صنعت نفت و دولت ملی در ایران، بازتاب ها و پیامدهایی را در عرصه های ملی و فراملی در ایران داشت. از مهم ترین علل شکست نهضت ملی و برپایی کودتای 28 مرداد در بُعد داخل می توان به مواردی از جمله: “مکتبی نبودن مبارزه، محدود شده به مرحله تخریب و نداشتن برنامه برای دوران سازندگی، نداشتن یک آرمان برای تداوم حرکت و انگیزه های تکامل یافته تر جهت حضور مردم در صحنه، فشارهای ناشی از ملی شدن نفت(روانی- اقتصادی)، اختلاف بین رهبران نهضت"، خیانت های حزب توده، تطمیع اراذل و اوباش، روحیات لیبرالی مصدق و مؤلفه های دیگری نیز می توان اشاره کرد.

ماهنامه تحلیلی هدایت/ ویژه هادیان سیاسی بسیج/شماره82/مرداد1387

«احمد بن موسی بن جعفر(ع)»، از فرزندان امام کاظم(ع) است[1] و اصل وجود چنین فرزندی برای آن‌حضرت و نیز تعریف و توثیق اجمالی ایشان در منابع کهن شیعی وجود دارد.
به عنوان نمونه، در خصوص رابطه ایشان با پدر بزرگوارش، روایت شده ‏است که امام کاظم(ع)، او را بسیار دوست می‌داشت و ملکی را از خود به او بخشید و او را به بخشندگی و دلیری ستود. شیخ مفید(413 ق) در این‌باره می‌گوید: احمد بن موسى، سیّدى کریم و جلیل و صاحب ورع بوده و حضرت ابوالحسن موسى(ع) او را دوست می‌داشت و مقدّم می‌شمرد و یک قطعه زمینى همراه با آب آن، معروف به یسیره، به او بخشیده بود. گزارش شده که احمد بسیاری از بردگان را از مال خویش آزاد نمود.[2]
اسماعیل بن موسى بن جعفر(ع) مى‏گوید: «…پدرم پیوسته به او نظر داشت و او را پاس می‌داشت و از او غافل نمی‌شد».[3]
با این وجود درباره جزئیات زندگی‌ احمد بن موسی اطلاعات زیادی در منابع اولیه وجود نداشته و تنها برخی مطالب و داستان‌ها در کتاب‌های نسبتاً متأخر - آن هم با اختلافاتی - نقل شده است که در این نوشتار - بدون تأیید یا رد - تنها گزارشی از آنها را به استحضار می‌رسانیم:
سید جعفر آل بحر العلوم(1377 ق)، درباره مادر ایشان نقل کرده است: مادر احمد بن موسی، از زنان بسیار محترم بود که او را أمّ احمد می‌نامیدند. حضرت موسى بن جعفر(ع)، به او علاقه زیادی داشت، وقتى از مدینه به بغداد رفت، امانت‌هاى امامت را به او سپرده، فرمود: «هر کس در هر موقع آمد و این امانت‌ها را از تو خواست، بدان من از دنیا رفته‌ام و او جانشین من است و امامى است که اطاعتش بر تو و سایر مردم واجب است».[4]
وقتى هارون، امام هفتم(ع) را در بغداد مسموم کرد حضرت رضا(ع)، از ام احمد امانت‌ها را خواست. ام احمد گفت: واى پدرت شهید شد؟ فرمود: «آرى اکنون از دفن او فارغ شدم، آن امانت‌هایى که پدرم موقع رفتن به بغداد در اختیارت گذاشت بیاور، من جانشین او و امام به حق بر جن و انس هستم». ام احمد گریبان چاک زده، امانت‌ها را تحویل داد و با آن‌جناب به امامت بیعت کرد.[5]
در خصوص شهادت و یا وفات و محل دفن احمد بن موسی اختلاف‌نظر وجود دارد. این اختلاف مبتنی بر آن است که وی به اسفراین (از توابع استان خراسان شمالی) رفته و در آن‌جا به شهادت رسیده و یا در شیراز وفات یافته و یا به شهادت رسیده است.
حاج شیخ عباس قمى(1359ق)، از کتاب «شد الازار فى حط الاوزار عن زوار المزار» - نوشته معین الدین ابو القاسم جنید بن محمود بن محمد شیرازى در سال 791هـ.ق[6] - نقل کرده است که؛ احمد بن موسى بن جعفر(ع) در ایّام مأمون، به شیراز سفر کرد و در آن ایّام بعد از شهادت امام رضا(ع)، او نیز در شیراز وفات یافت … برخی نیز گفته‌اند که به شهادت رسید و قبر شریفش مخفى بود تا این‌که در زمان امیر مسعود بن بدر کشف شد و قبّه‌اى برای آن بنا نمود. گویند که بدن شریفش در قبر تر و تازه مانده بود، و از آن‌جایی که در دست انگشترى داشته که نقش نگینش: «العزّة لله احمد بن موسى» بوده است، او را شناختند. بعد از آن اتابک ابوبکر، بنائى بلندتر از اوّلى تأسیس کرد سپس خاتون ‌تاش که زنى نیکوکار و اهل عبادت بوده در سال 750 هـ.ق قبّه‌اى بس عالى درست کرد و در جَنب آن، مدرسه‌اى عالى بنا نهاد و در جوار آن مرقدى هم براى خودش معیّن نمود.[7]

ادامه »

سالروز تشكيل جهاد دانشگاهي

جهاد در راه خدا كه بر پايه ي حق و جلوگيري از تجاوز به حقوق و فردي و اجتماعي و ارزشهاي انساني اشتوار است پشتوانه اي قوي براي عزت و سربلندي و نيل به امنيت و آرامش و استقلال يك كشور به شمار مي رود.

پيامبر گرامي اسلام مي فرمايد:(جهاد كنيد تا مجد و عظمت را براي فرزندانتان بر جاي گذاريد.)

وسائل الشيعه، كتاب الجهاد،باب 1 از ابواب جهاد، حديث16