كتاب مقدس ‘تورات’ در ششم ماه مبارك رمضان بر حضرت موسی(ع)، پیامبر رهایی بخش بنی اسرائیل از جور و ستم فرعونیان، نازل گردید.

گفتنی است كه از تورات و انجیل، به عهدین [یعنی عهد عتیق و عهد جدید] یاد می گردد(2) و به شهادت تاریخ و منابع موثق، هیچ یك از كتاب های آسمانی پیامبران، جز قرآن كریم، چیزی بر جای نمانده است و تمامی آن ها به دست طاغوت ها و ستمگران عصر نابود شده اند و آن چه كه هم اكنون به نام انجیل و تورات، در میان پیروان مسیح و یهود وجود دارد، كتاب های اصلی آنان نیست. بلكه برداشت هایی از آن كتاب ها شریف است، كه از سوی پیشوایان مذهبی و مقدس این دو كیش، تدوین و منتشر گردیده است و بی تردید، دچار تحریف و زیادتی و كاستی های فراوانی می باشند.(3)

منبع

1- اسلام و عقائد و آرائ بشری (علامه یحیی نوری)، ص 404 و ص 445

2- همان، ص 405 و ص 454

سالروز شهادت آیت الله سعیدی به دست مأموران ستم شاهی پهلوی

«به خدا سوگند اگر مرا بکشيد و خونم را بر زمين بريزيد، در هر قطره خونم نام مقدس خميني را خواهيد يافت» ( آيت‌ا… سعيدي خطاب به عوامل رژيم ) مجاهد شهيد حضرت آيت‌ا… محمدرضا سعيدي در دوم ارديبهشت 1308 چشم به جهان گشود. در کودکي مادرش را از دست داد و تحت نظر پدر مشغول تحصيل شد.

پس از تحصيل در حوزه‌هاي مشهد و قم و استفاده از محضر بزرگاني چون آيت‌ا… بروجردي و حضرت امام خميني (ره) به اجتهاد رسيد. مدتي براي تبليغ اسلام به کويت عزيمت کرد و با شروع نهضت امام خميني (ره) در 1341 به همراه بسياري از روحانيون و مردم به فداکاري و مجاهدت در راه اسلام پرداخت.

آيت‌ا… سعيدي از تصميم و عزم راسخ امام براي قيام لله و قدرت عجيب و عظيم ايمان و توکل امام نيروي تازه گرفت و راه سراسر رنج و مبارزه و خطر را با ميل و اشتياق انتخاب کرد و از هيچ کوشش و مجاهدتي دريغ نکرد و به فعاليت‌هاي مختلف پرداخت به گونه‌اي که چندين بار توسط عوامل ساواک دستگير شد.

در ارديبهشت 1349 پس از آنکه رژيم شاه از سرمايه‌گذاران آمريکايي دعوت کرد تا باصطلاح در ايران سرمايه‌گذاري کنند و در واقع در يک حرکت استعماري، اقتصاد ايران را کاملا در اختيار آمريکايي‌ها قرار دهند، علماي حوزه علميه قم با انتشار اطلاعيه‌اي مردم را از اين خطر بزرگ مطلع ساختند. در اين ميان آيت‌الله محمدرضا سعيدي عليه استعمارگران دست به فعاليت‌هاي شديدي زد و با انتشار اعلاميه‌اي به زبان عربي خطاب به علماي کشورهاي اسلامي، آنها را دعوت به قيام و مخالفت نمود.

رژيم شاه که از حرکت پرخروش ايشان به وحشت افتاده بود، ايشان را دستگير و در قزل قلعه زنداني کرد. اين عالم مجاهد در روز چهارشنبه 20 خرداد 1349 تحت شديدترين شکنجه‌ها، به شهادت رسيد.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

سالروز درگذشت عالم کبیر شیخ مفید

تا باد، شکوه علم و دین باد

بر «شیخ مفید» آفرین باد!

هديه اي از سوي يار(لقب مفيد توسط حضرت(عج))

شيخ مفيد اوضاع زمان خويش را در مسيري منحرف از فرهنگ اصيل اسلام مي ديد او با جامعه اي روبرو بود که نسل جوانش دچار انحرافهاي فکري و اخلاقي واقع شده بودند و هر کس در گوشه اي ادعاي اصلاح جامعه و هدايت آنان را به سوي حق و حقيقت مي کرد و بعضي از طريق حکمت هندي و فلسفه يونان و بعضي از طرق عارف و سوفي و خانگاه دار و… مکتبهاي فاسد را تبليغ مي کردند و اسلام را با زنگار و جهل و گمراهي و سياهي انحرافات خود را مي پوشاندند و بدعت ها را به جاي سنت صحيح به مردم مي رساندند. به همين دليل شيخ مفيد مرد بلند همت با تلاش و کوشش طاقت فرسا و ايمان محکم دست به قيام بزرگي زد و با تأليف و تدريس و تربيت شاگردان و حضور در مجالس و محافل مخالفيت براي مناظره، معارف حقه را به مردم مي رساند و آنان را از انحرافات و بدعت ها نجات داده و به سوي ولايت و امامت دعوت مي کرد که اين امر مايه سربلندي شيعيان نيز شد تا آنجا که فرقه هاي بسيار زيادي به دست او هدايت يافتند و شاگردان بسياري از فرق و مذاهب مختلف از محضرش بهره مند شدند بدين جهت است که ابن کثير مي نويسد: بسياري از دانشمندان فرقه هاي مختلف در مجلس او حاضر مي شدند. شمع وجود شيخ مفيد از جهات مختلف سود مند بود و حضرت بقية الله(عج) او را ملقب به«مفيد» گردانيد و حقاً او براي شيعيان و ديگران مفيد بود جون مفيد يعني سودمند براي امام زمان(عج) و آموزنده و فايده رسان براي ديگران تا جاي که نام اين بزرگ مرد و نابغه اسلامي سر تا سر اسلام را فرا گرفت و از خراسان و ماورا النهر و اندلس به سويش مکاتبه مي کردند و از وجودش بهره مي بردندو مشکلاتشان حل مي شد. به طوري که صاحب کتاب روضات الجنات مي نويسد: پس از مفيد کسي به نام (مفيد) شهرت نيافته است و بايد گفت لقب مفيد ويژه اوست.

تبیان

سالروز در گذشت حجت الاسلام سيد محمد شيرازي

معروف به سلطان العلما

مؤلف شب هاي پيشاور

سلطان الواعظین سفرهای متعددی به خارج از ایران داشت؛ وی در همه این مسافرت‏‌ها علاوه بر مجالس وعظ و منبر و تبلیغ، با علمای بزرگ فرق و مذاهب نیز به گفتگو و تبادل نظر می‏‌پرداخت و آراء و عقاید حقه شیعه را با ایشان مطرح می‏‌ساخت.

او سفرهایی را به مصر، سوریه، لبنان، اردن، فلسطین و هندوستان انجام داد، و مهمترین آنها – که مناظره معروف او در آن تحقق یافت و باعث شهرت وی گشت – سفر به پیشاور بود. ایشان در ربیع الاول سال ۱۳۴۵ ه . ق که تنها سی سال از عمرشان می‏گذشت، پس از سفر به عتبات و استعانت از سلطان الاولیاء حضرت امیرالمؤمنین علیه‏‌السلام راهی هندوستان شد.

در کراچی، بمبئی، لاهور، پنجاب، حیدرآباد و بسیاری نقاط دیگر هند مورد استقبال و احترام مسلمان‏ها و غیر مسلمان‏ها واقع شد و جلساتی از بحث و مناظره را برقرار کرد. بعد از آن ایشان را به دهلی نو دعوت کردند و جلسه مناظره با عده‏ای از علمای هند را بر ایشان فراهم ساختند. در بعضی از این جلسات که در دهلی انجام می‏شد، رهبر بزرگ هند مهاتما گاندی نیز شرکت می‏کرد.

بعد از این جلسات سلطان الواعظین به دعوت محمد سرور خان که از متنفذین خاندان قزلباش هندوستان به شمار می‏رفت، برای سخنرانی و خطابه راهی پیشاور شد. این مجلس با حضور جمع زیادی از مردم پیشاور و حومه آن و نیز عده‏‌ای از علمای فریقین- شیعه و سنی – در امام باره- حسینیه – مرحوم عادل بیک برقرار شد.

سلطان الواعظین در این جلسات مباحثی در زمینه خلافت و ولایت و عقاید شیعه مطرح ساخت. در پایان یکی از این سخنرانی‏‌ها دو تن از علمای کابل نزد سلطان الواعظین آمده و تقاضا می‏کنند در ارتباط با سخنان او با ایشان مناظره کنند. این دو نفر به نام‏‌های حافظ محمد رشید و شیخ عبدالسلام از آن شب به بعد، پس از نماز مغرب و عشاء در حضور جمع زیادی از علما و رجال و مردم شهر، پیرامون مسائل مورد اختلاف با سلطان الواعظین به گفتگو می‏‌نشستند.

این جلساتِ پرشور که از شب جمعه ۲۳ رجب ۱۳۴۵ ه . ق شروع شد، تا ده شب به طول انجامید. جلسه مناظره هر شب بعد از نماز مغرب و عشا تا ۶ یا ۷ ساعت و گاهی نیز تا اذان صبح ادامه می‌‏یافت.

در این مباحثات مسائلی از قبیل:

دلالت آیات و روایات بر مقام شیعه،
عقاید فرق مختلف شیعه،
ظلم و ستم خلفا در طول تاریخ نسبت به شیعه،
مذاهب اربعه اهل سنت،
احادیث مختلف در فضیلت حضرت امیر (ع)،
دلالت آیات مختلف بر شأن و منزلت حضرت امیر (ع) ،
مسأله سقیفه،
شوری سقیفه،
بدعت‏‌های معاویه،
قیام و شهادت حضرت سیدالشهداء (ع)
و بسیاری از مباحث تاریخی و اعتقادی دیگر مطرح شده است.

استدلال مرحوم سلطان الواعظین در طول این مناظره، فقط از کتب و منابع اهل سنت می‏باشد، و این خود نشانه تسلط و احاطه آن بزرگوار به منابع روائی و تفسیری عامه است. این احاطه تا جایی است که در برخی موارد موجب حیرت علمای اهل سنت حاضر در مجلس می‏شود و تحسین ایشان را برمی‏‌انگیزد. به راستی حضور ذهن و قدرت حافظه ایشان در ذکر منابع و کتب مختلف برای یک مطلب، حیرت انگیر است.

در پایان مذاکرات و شب دهم، تعدادی از رجال و بزرگان حاضر در مجلس به مذهب حقه تشیع مشرف شدند؛ ولی آنچه ثمره جاوید این مناظره پر ارج به شمار می‏آید، همان کتاب ارجمند «شبهای پیشاور» است.

سالروز درگذشت مورخ و كتاب شناس نامدار ابوالفرج محمد اسحاق بغدادي

معروف به ابن نديم

مؤلف كتاب الفهرست

محمد بن اسحاق ندیم (م 380) یک دانشمند کتابفروش است که کتاب الفهرست، یعنی برجسته‌ترین اثر کتابشناسانه علمی را برای آثار تولید شده در جهان اسلام از آغاز تا روزگار خودش را در چهارچوبی علمی و روشمند تدوین کرده است. این اثر، بارها چاپ شده و اکنون نیز بر اساس نسخه‌های صحیح‌تر و اصیل‌تر همراه با فهارس مفصل با تحقیق ایمن فؤاد سید منتشر شده است. مقدمه ممتّع این اثر، دارای فواید علمی قابل ملاحظه‌ای است که شایسته بود در اختیار دوستداران این اثر قرار گیرد. در اینجا بخش اوّل آن را که شامل شرح حال و توضیحاتی کلی در باره این اثر است، ترجمه کرده در اختیار عزیزان قرار می‌دهیم. امیدوارم در فرصت دیگری، توفیق ترجمه بخش های دیگر آن فراهم شود.

الفهرست کتابی است که به هدف گزارش و سنجش تولیدات فکری عربی - اسلامی و نقش علمای عرب و مسلمان در تمدن انسانی تا حوالی پایان قرن چهارم هجری / دهم میلادی - عصر نهضت در اسلام - نوشته شده است؛ عصری که تمدن اسلامی در آن به اوج خود رسید و جنبش تألیف و ترجمه شکوفا شد، و نقش علمای عرب و مسلمان در تطور و تکامل علوم انسانی آشکار گشت، و افکار و مذاهب کلامی، فقهی و انتقادی در آن نمود یافت، و مدارس نحوی و لغوی و تاریخی که خود در تطور جنبش تألیف اسلامی در ادوار بعدی اثر گذاشت، در آن دوره به کمال خود رسید.
کتاب الفهرست یا «الفهرست فی اخبار العلماء المصنّفین من القدماء و المحدَثین و أسماء ما صنّفوه من الکتب» از ابوالفرج محمد بن ابی یعقوب اسحاق ندیم ورّاق (متوفای 20 شعبان سال 380 / 18 نوامبر 990 م) مهم‌ترین کتاب، و کاری بی سابقه، در زمینه گزارش جنبش تألیف در دنیای اسلام ـ بویژه شرق اسلامی ـ در طول چهار قرن نخست اسلامی است. این کتاب، در واقع، نخستین نگاه فراگیر به فرهگ عربی را تا زمان خود برای ما آشکار می سازد، فرهنگی که امتیازش پرتوافکنی بر تمام جریانهای فکری است، آن گونه که تمدن عربی، به طور کلی، هیچ کتاب مشابهی را تا آغاز دوران چاپ در پایان قرن پانزدهم میلادی در خود سراغ ندارد.

ایمن فؤاد سید / ترجمه رسول جعفریان

سالروز درگذشت جواهر لعل نهرو وزير مستقل هندوستان نويسنده كتاب نگاهي به تاريخ جهان

درست شش سال پیش رهبر انقلاب در دیدار نخبگان جوان فرمودند: من یقین دارم شما جوان‌ها کمتر هم به تاریخ و به این چیزها اهمیت می‌دهید. یک‌هزارمِ آنچه را که اتفاق افتاده را هم شما در تبلیغات و در حرف‌ها نشنیده‌اید. این سخن که در ضمن بیان و توضیحی در مورد شرح جنایات انگلیسیها در همین تاریخ معاصر ما مطرح شد، به یک نویسنده مستند شده بود: جواهر لعل نهرو. مردی انقلابی و ضد انگلیسی.

در تابستان سال ۱۹۲۸ ایندیرا، دختر نهرو که در آن وقت ده ساله بود در شهری ییلاقی دور از پدرش به سر می‌برد. در آن تابستان نهرو یک سلسله نامه برای دخترش نوشت که در آن‌ها با زبانی ساده داستان آفرینش زمین و پیدا شدن زندگی و تشکیل نخستین قبایل و اجتماعات بشری را نقل کرد. بعد مجموعه‌ی آن‌ها را که ۳۰ نامه‌ی کوتاه بود به صورت کتابی منتشر نمود. نشیب و فراز زندگی اجتماعی و سیاسی نهرو که اهداف بلند انقلابی اصیل را در سر داشت بارها و بارها به زندان کشاند. در سال ۱۹۳۰ که نهرو یکی از دوران‌های متعدد زندانش را می‌گذراند درصدد برآمد از فرصت و فراغتی که در زندان پیش می‌آید استفاده کند و نامه‌های تازه‌ای برای دخترش بنویسد. این نامه‌های تازه در مدتی نزدیک سه سال از اکتبر ۱۹۳۰ تا اوت ۱۹۳۳ در دو دوران مختلف زندان نوشته شد و در آن‌ها یک دوره تاریخ جهان منعکس می‌گشت. در اواخر سال ۱۹۳۳ که نهرو زندان خود را به پایان رساند، نامه‌های خود را مروری کرد و آماده‌ی چاپ ساخت اما چون به زودی در ۱۲ فوریه ۱۹۳۴ یکبار دیگر زندانی شد، خواهرش ویجایالکشمی پاندیت مجموعه‌ی آن‌ها را تنظیم کرد، «نگاهی به تاریخ جهان» نامید و در دو جلد به چاپ رساند.

سالروز وفات علامه محمد قزويني

محمد قزويني در سال 1254 خورشيدي در قزوين متولد گرديد. تا سال 1306 ق. كه پدرش در حال حيات بود ، مقدمات صرف و نحو را نزد پدر آموخت. پس از فوت پدر تحت سرپرستي شمس العلما شيخ محمدمهدي عبدالرب آبادي قزويني ، نزد علماي وقت به تكميل تحصيلات پرداخت. قزويني پس از مدتي به جهت مطالعات بيشتر به اروپا رفت و مدتها در فرانسه ، انگلستان و آلمان اقامت داشت. علامه محمد قزويني در سن 26 سالگي به اروپا رفت. در لندن پس از آشنا شدن به طرز كار خاورشناسان ، به دعوت پرفسور ادوارد براون و امناي اوقاف گيب دست به كار تصحيح و انتشار تاريخ جهانگشاي جويني زد ، پس از دو سال اقامت در لندن ، در ماه ربيع الثاني 1324 به پاريس رفت ؛ او در اين مدت به نشر جلد اول تاريخ جهانگشاي جويني و آماده كردن جلد دوم آن براي چاپ توفيق يافت و ضمناً چند مقاله و رساله درباره ادبيات و تاريخ ايران نوشت ، و دو سه متن از متون قديمه فارسي را تصحيح كرد. قزويني يك سال پس از جنگ جهاني اول به آلمان رفت . بعد از خاتمه جنگ در روز 13 دي ماه 1298 ( 4 ژانويه 1920 ) به دعوت ميرزا محمدعلي خان فروغي به پاريس برگشت و تصحيح كتبي را كه نيمه كاره مانده بود از سر گرفت. در اين زمان از سوي وزارت فرهنگ مبلغي در اختيار او گذاشته شد كه از بعضي نسخ خطي نفيس عكسبرداري نموده و به ايران ارسال دارد. قزويني در سال 1318 ، به علت جنگ جهاني دوم فرانسه را ترك كرد و براي اقامت دايم به ايران بازگشت. در ايران نيز اوقات قزويني پيوسته مصروف مطالعه و تحقيق و تصحيح متون قديمه بود. علامه محمد قزويني در روز جمعه ششم خرداد ماه 1328 ش. در تهران درگذشت.

راسخون