✴️تکریم فرزند در بیان امام سجاد(علیه السلام)

امام چهارم(علیه السلام) در مسیر تربیت فرزندان همیشه با محبّت و احترام رفتار می نمود. هنگام نصیحت کردن تحقیرشان نمیکرد، تا مبادا غریزه ی کمال جویی آنان سرکوب شود. حضرت زین العابدین(علیه السلام) به عنوان یک مربّی و نیز معلّم به نقش دعا، مناجات و نیز غذای پاک و حلال، و انتخاب دوستان نیک برای فرزندان را توصیه میفرماید:
خدایا عمرشان را برای من دراز گردان، و مدت زندگانی شان را بسیار نما، و خردسالانشان را برای من پرورش ده و ناتوانانشان را نیرومند ساز، و تنهای ایشان و آیینها و خوهایشان را برای من سالم بدار، و در جانها و اندامشان و در هرچه از کار ایشان میکوشم تندرستی ده، و روزیهایشان را برای من و به دست من فراوان گردان، … .

 امام(علیه السلام)، یکی از ادعیه ی صحیفه را به فرزندان اختصاص داد و در آن از خدا درخواست نمود که در تربیت و تأدیب و نیکی به فرزندان، او را یاری کند: وَاَعنّی عَلی تَربیتِهِم و تأدیبِهم و بِرّهم.

 امام با استعانت از خداوند برای تربیت فرزندان بر اهمیّت آن تأکید میکند، و از این طریق مربّیان و والدین را به این امر مهم فرا میخواند. گرچه امام(علیه السلام) به عنوان مربّی، تمام شرایط یک مربّی خوب را داراست، اما مقصود از این جملات تعلیم شیوه ی درست تربیت کودکان است. از نظر امام(علیه السلام) نقطه ی آغاز تربیت، توکل بر خدا و تربیت خویشتن است، و کسی میتواند مربّی خوبی باشد که پیش از دیگران به تربیت خود بپردازد. همچنان که در رساله ی حقوق میفرماید:
 حق فرزندت این است که بدانی او از تو است و خوبی و بدی او در دنیا بستگی به تو دارد و تو که سرپرستی او را به عهده گرفته ای مسؤول تربیت و راهنمایی اش به سوی خداوند و اطاعت او هستی، پس درباره ی او مانند کسی عمل کن که کارش را در این دنیا به حسن اثر خویش آراسته می کند، …..

 احترام امام سجاد(علیه السلام) به فرزندان و کودکان در مسیر تعلیم و تربیت است. این شیوه برای مربّیان و متربیّان درس آموز و بهترین اسوه ی عمل است. حاصل تکریم فرزندان در سیره ی امام چهارم(علیه السلام) شخصیّتهای بزرگی همچون امام محمدباقر(علیه السلام) است که خود نیز به عنوان معلّم و مربّی بزرگ تعلیم و تربیت انسانها به شمار می آید. آن هنگام که امام(علیه السلام) قصد معرفی فرزند خویش (امام پنجم) را به فردی دارد، ضمن اشاره به ایشان می فرماید: إنّه وصیّی و وارِثی وَ عیْبَةُ عِلمی وَمعدِنُ العِلمِ و باقِر العِلم؛ او وارث، جانشین (امام بعد از من) و صندوق علم من و شکافنده ی علم است.

 مهمترین اثرات تکریم شخصیت فرزندان عبارت است از:

1. اعتماد به نفس را در فرزندان برانگیخته و تقویت میکند.

2. موجب اعتماد بیشتر فرزند به مربّی شده و اوامر و نواهی او را به گوش جان میخرد.

3. فرزند با دلگرمی و با میل در مسیر زندگی قدم بر میدارد و به والدین و مربّیان، خوش بین میشود.
4. فرزند از همکاری با کسی که شخصیّتش را گرامی میدارد، هراسی ندارد.