شرح دعاي روز بيست و هفتم ماه رمضان

أَللّـهُمَّ ارْزُقْنى فيهِ فَضْلَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ صَيِّرْ اُمُورى فيهِ مِنَ الْعُسْرِ اِلَى الْيُسْرِ وَ اقْبَلْ مَعاذيرى وَ حُطَّ عَنّىِ الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ يـا رَؤُفـاً بِعِـبادِهِ الصّـالِحـينَ.
«خدايا در اين ماه، فضيلت شب قدر را روزيم كن، و كارهايم را از سختى به آسانى برگردان، و پوزشهايم را بپذير و گناهان و وِزرهايم را بريز، اى خداى مهربان نسبت به بندگان صالح خويش».

در كمين لحظه هاى نورانى

سعدى گفته است:

«شبها اگر همه «قدر» بودى، شبِ قدر، بى قدر بودى.»[1]

پس، برقى مى جهد، خورشيدى مى تابد، چهره افقِ دلها و انديشه ها، روشن مى شود، و جلوه الهى، يك لحظه، بر «زمان» مى تابد.

بايد آن «لحظه نورانى» را درك كرد. لحظه اى كه داراى فضيلت بسيار است. شبى كه از هزار ماه برتر است، «ليلة القدر»ى كه در اثر انتباه، هشيارى، بصيرت، خودآگاهى، زمان آگاهى و…بسيار سرنوشت ساز است و سرنوشت و مقدّرات مردم، در شب قدر، معيّن و معلوم مى گردد.

مگر اقبال، چندبار به در خانه انسان مى آيد؟

مگر در سال، چند شب قدر و سرنوشت آفرين داريم؟!

مگر چه قدر فرصت طلايى و استثنايى فراهم مى شود كه خدا تصميم مى گيرد كه رحمت عام و كرم گسترده خود را شامل حال بندگان كند؟!

شبى كه فرشتگان، فوج فوج، از آسمان فرود مى آيند، و حامل رحمت الهى و بركات آسمانى و خيرات فراوان و فيض هاى سرشارند، شبى كه قلب ماه رمضان است.[2]

حيف است كه ماه رمضان بگذرد، و بى بهره بمانى و در ماه رمضان، از فيض شب قدر، محروم باشى.

حيف اگر در شب قدر، «قدر» خود نشناسى…

شب قدر، مشعلى است فراراه. طوفانهايى هم مى وزد.

اين چراغ افروخته در رهگذر باد، اگر مورد غفلت قرار گيرد، برقش خاموش مى شود و آن «لحظه نورانى» كه در كمينش بودى، گم مى شود و باز در ظلمت هاى «گناه» و «خودپرستى» و «روزمرّگى» و «غفلت» و «نفس امّاره» و… ـ ظُلُماتٌ بَعضُها فَوقَ بَعضٍ ـ

امّا اگر چشم بصيرت دل را به روى آن نورانيت «ليله القدر» گشوده باشى، شبت، روشن تر از روز خواهد شد و لحظه هاى ساكتت، گوياى هزاران نجواى عاشقانه…

فقط «تنبّه» لازم است و بيدار دلى و هشيارى!

به قول خواجه عبداللّه انصارى: ـ در مقالات ـ

«تجلّى حق، ناگاه آيد، امّا…بر دل آگاه آيد.»

به فرموده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله:

«شَهرُ رَمَضان سَيِّدُ الشُّهُورِ وَلَيلَةُ القَدرِ سَيِّدَةُ اللَّيالى.»[3]

ماه رمضان سرور ماههاست و شب قدر، سرور شب ها.

هركه آيين سرورى و سالارى و قرب خدا جويد نبايد غافلانه عمر بگذراند.

براى درك فضيلت ليلة القدر، بصيرت و هشيارى و مراقبت لازم است، تا به فضلهاى اين ايّام و ليالى دست يافت. توفيق براى «توبه»، خود يكى از بزرگترين فضيلتهاى اين ماه مقدّس است.

[1] ـ گلستان، باب هشتم.

[2] ـ امام صادق عليه السلام: قلبُ شهرِ رمضانَ ليلةُ القدر شهراللّه ، ص 404.

[3] ـ شهراللّه ، ص 35.
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

أَللّـهُمَّ ارْزُقْنى فيهِ فَضْلَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ صَيِّرْ اُمُورى فيهِ مِنَ الْعُسْرِ اِلَى الْيُسْرِ وَ اقْبَلْ مَعاذيرى وَ حُطَّ عَنّىِ الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ يـا رَؤُفـاً بِعِـبادِهِ الصّـالِحـينَ.
«خدايا در اين ماه، فضيلت شب قدر را روزيم كن، و كارهايم را از سختى به آسانى برگردان، و پوزشهايم را بپذير و گناهان و وِزرهايم را بريز، اى خداى مهربان نسبت به بندگان صالح خويش».

شرح دعاي روز بيست و ششم ماه رمضان

أَللّـهُمَّ اجْعَلْ سَعْيى فيهِ مَشْكُورا وَ ذَنْـبى فيـهِ مَغْـفُـوراً وَ عَمَـلى فيـهِ مَقْـبُـولاً وَ عَيْـبى فيـهِ مَسْتُـوراً يا أَسْـمَعَ السّـامِعـينَ.
«خدايا كوششم را امروز پاداش بده، و گناهم را مورد بخشايش قرار بده، و عمل مرا قبول كن، و عيبم را بپوشان، اى شنواترين شنوايان».

«عمل مقبول» كدام است؟

گفتيم صِرف عمل، ملاك نيست، بلكه پذيرفته شدن در پيشگاه خداوند، ميزان است. تا چه قبول افتد و چه در نظر آيد.

در دعاى امروز هم خواسته ايم خداوند، عملمان را «مقبول» قرار دهد.

باز از قرآن كريم استمداد بجوييم، در فهم معنا و مورد «عمل مقبول»:

يك جا از كار زن عمران ياد نيكو مى كند كه وقتى «مريم» را به دنيا آورد و آن را به خدا سپرد و براى محافظت از گزند شيطان، در پناه پروردگار قرار داد، خداوند هم «قبول» كرد و به بهترين وجهى اين فرزند را در مسير رويش و رشد و تعالى قرار داد و سرپرستى همچون «زكريّا» براى آن مقرّر فرمود.[1]

در آيه اى ديگر، سخن از كسانى است كه طبق سفارش و توصيه خداوند، به پدر و مادر خويش، نيكى مى كنند و در سنّ چهل سالگى، از خداوند توفيق شكرگزارى نسبت به نعمتهاى الهى مى طلبند و از خداوند مى خواهند كه عملى انجام دهند كه رضايت حق در آن است و به صلاح و اصلاح نسل و ذرّيه خود مى انجامد و چنين كسانى اهل «توبه» و «تسليم»اند.

پس از ذكر اين مطالب، خداوند مى فرمايد:

«اينانند كسانى كه بهترين اعمالشان را مى پذيريم و از خطاها و سيّئات آنان در مى گذريم و طبق وعده راست خود، در بهشت جايشان مى دهيم»[2]

آيه اى ديگر:

در مورد قربانى كردن دو پسر آدم در پيشگاه خداوند كه قربانى يكى پذيرفته درگاه خداوند قرار گرفت و ديگرى نه، آنكه قربانى اش قبول نشده بود، برادر را تهـديد به قتل كرد، آنـگاه برادرش هابيل، در مقابل اين تهـديد گفت:

«فقط و فقط، خداوند از متّقين قبول مى كند»[3]

در آيه ديگرى هم در مورد قبول نشدن انفاق ها و كمكهاى مالى منافقين به جبهه و جهاد سخن گفته، آنگاه رمز عدم قبول انفاقشان را در پيشگاه خدا، «فسق»، «كفر» به خدا و رسول، «سستى و كسالت در نماز»، «اكراه و بى ميلى در انفاق» بيان كرده است.[4]

باز هم يك جمع بندى از آيات:

عملهاى صالح و انفاقها و خيرات كسانى مورد قبول قرار مى گيرد كه:

1 ـ توكّل و پناه بردن به خدا داشته باشند.

2 ـ به پدر و مادر خود نيكى كنند.

3 ـ كارهاى «خداپسند» انجام دهند.

4 ـ خواهان ذرّيه اى پاك و صالح باشند.

5 ـ اهل توبه و تسليم باشند.

6 ـ متّقى و پرواپيشه باشند.

7 ـ از فسق و كفر و اكراه و كسالت، دورى كنند.

پس شرط قبول عمل، توكّل و اخلاص و نيّت پاك و جلب رضاى خداست.

غير از مسائل ياد شده، نيازهاى درخواستى ديگر در دعاى امروز، عبارت است از:

ـ بخشوده شدن گناه و پوشيده ماندن عيب،

خداوند هم كريم و خطاپوش است، آمرزنده گناه و بخشنده خطاست.

خواسته ما را نيز مى داند و دعايمان را هم مى شنود. چرا كه «اسمع السّامعين» است، شنواترين شنوندگان.

اميد است كه لبّيك اجابتى گفته و عملمان را بپذيرد و گناهمان را ببخشايد و عيبمان را بپوشد.

ـ آمين ـ

[1] ـ آل عمران، آيه 37 (فتقبّلها ربّها بقبولٍ حسن…».

[2] ـ احقاف، آيه 16 (اولئك الذّين نتقبّل عنهم احسن ماعملوا…).

[3] ـ مائده، آيه 27 (انما يتقبلّ اللّه ُ من المتقين).

[4] ـ سوره توبه، آيه هاى 53 و 54.
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

شرح دعاي روز بيست و ششم ماه رمضان

أَللّـهُمَّ اجْعَلْ سَعْيى فيهِ مَشْكُورا وَ ذَنْـبى فيـهِ مَغْـفُـوراً وَ عَمَـلى فيـهِ مَقْـبُـولاً وَ عَيْـبى فيـهِ مَسْتُـوراً يا أَسْـمَعَ السّـامِعـينَ.
«خدايا كوششم را امروز پاداش بده، و گناهم را مورد بخشايش قرار بده، و عمل مرا قبول كن، و عيبم را بپوشان، اى شنواترين شنوايان».

«سعى مشكور» چيست؟

نيازمان اين است كه خدايا سعى ما را مشكور قرار بده.

«سعى» چيست؟ سعى، تلاش و فعاليّت پرشتاب و جدّى است.

همچنانكه رفت و آمد بين دو كوه صفا و مروه را در اعمال حجّ، «سعى» گويند. حاجى، سعى بين صفا و مروه مى كند.

در قرآن كريم مى خوانيم:

«اى مؤمنان! هرگاه كه در روز جمعه، به نماز جمعه ندا دهند، پس بشتابيد به سوى ذكر خدا و خريد و فروش را رها كنيد.»[1]

مى بينيم كه به اين حركت پرشتاب به سوى ميعادگاه نماز جمعه، و حضور در اين مراسم سياسى ـ عبادى، تعبير «سعى» اطلاق شده است…

«فَاسعَوا اِلى ذِكرِاللّه ».

پس، تلاشى كه از طرف خداوند، مورد پذيرش و قبول واقع شود و پروردگار به آن توجّه كند، و از ضايع شدن آن مانع گردد و نوعى سپاس، از تلاشگر به عمل آورده، پاداش نيكو بدهد چنين عملى «سعى مشكور» است.

امّا تلاش و سعى چه كسانى مورد «شُكران» و سپاس قرار مى گيرد؟

«سعى» چه كسانى «مشكور» است؟

تلاش و عمل، خود به خود، برانگيزاننده پاداش و جزا و شكر و سپاس نيست. بايد آميزه هايى داشته باشد، از «خير»، «خلوص»، «صدق» تا به عمل، رنگ خدايى بزند… ـ « صبغه اللّه »!…

قرآن، سعى چه كسانى را مشكور مى داند؟

يك جا مى گويد:

«هر كس «آخرت» را بجويد و بطلبد و براى آن تلاش و «سعى» شايسته كند و داراى «ايمان» هم باشد، چنين كسانى سعيشان «مشكور» است…»[2]

در جاى ديگر، پس از بيان عملكرد «ابرار» و پاداش هاى مفصّل آنان در بهشت و نعمتهاى گسترده آن جايگاه جاودانه، مى گويد:

«تمام اينها «جزا»ى عمل است و «سعى» شما «مشكور» است!»[3]

و در جاى ديگرى:

«هركه داراى «ايمان» باشد و «عمل صالح» كند، سعى او «كفران» نمى شود.»[4]

از مجموع اين آيات، به دست مى آيد كه سعى كسانى مشكور و مورد سپاس خداوند و قدردانى مردم قرار مى گيرد كه:

1 ـ «ايمان» داشته باشند.

2 ـ «عمل صالح» كنند.

3 ـ «آخرت طلب» باشند.

4 ـ از نيكان و «ابرار» به حساب آيند.

در نتيجه، دعا و طلب از خدا، مبنى بر مشكور بودن «سعى» در اين روز و اين ماه، ايمان و عمل صالح و آخرت گرايى و نيكوكارى مى طلبد.

در مقابل اين مشكور بودن سعى، گم شدن نتيجه تلاش و بى اثر بودن زحمات است و اين، كيفر و فرجام زيانكارانى است كه كوشش آنان در باتلاقى از «ريا» و مردابى از «كبر» و گردابى از «غرور» فرو مى رود و منجرّ به بى نتيجه شدن عملها در دنيا و آخرت، نزد خالق و خلق مى گردد.

[1] ـ جمعه، آيه 9 فاسعوا الى ذكراللّه .

[2] ـ اسراء، آيه 19.

[3] ـ انسان، آيه 22.

[4] ـ انبياء، آيه 94.
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

• شرح دعاي روز بيست و ششم ماه مبارک رمضان •
أَللّـهُمَّ اجْعَلْ سَعْيى فيهِ مَشْكُورا وَ ذَنْـبى فيـهِ مَغْـفُـوراً وَ عَمَـلى فيـهِ مَقْـبُـولاً وَ عَيْـبى فيـهِ مَسْتُـوراً يا أَسْـمَعَ السّـامِعـينَ.
«خدايا كوششم را امروز پاداش بده، و گناهم را مورد بخشايش قرار بده، و عمل مرا قبول كن، و عيبم را بپوشان، اى شنواترين شنوايان».

تلاشهاى ثمربخش و مورد سپاس

قرآن كريم مى گويد:

«اى پيامبر! بگو: آيا به شما خبر دهم كه زيانكارترين افراد چه كسانى اند؟ آنانكه در زندگى دنيا، تلاششان گُم و نابود مى شود و در عين حال، خيال مى كنند كه نيكو عمل مى كنند…»[1]

گاهى انسان مى رود، ولى نمى رسد، مى جويد، ليكن نمى يابد،

عمل مى كند، ولى بى نتيجه مى ماند،

مى دود، ولى دوندگيش بى اثر است.

زحمتِ بى پاداش، تلاش بى فايده، رنج بى گنج، و «سعى» بدون «شكر».

اين، خسران است. زيانكار كسى است كه در «بيراهه» حركت كند، ولى فكر كند در «راه» است. رو به «تباهى» برود، ولى خيال كند رو به «رشد» است. «زيان» كند، ولى پندارد در حال «سود» بردن است. اينان، «اَخسرين»اند: زيانكارترين افراد…

ولى اگر عمل انسان، نتيجه بخش و مفيد بود، و به هدف مورد نظر نزديك مى كرد، آنگاه، عمل از «خسران» بيرون آمده و «فايده» خواهد داشت.

[1] ـ كهف، آيه 104.

منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

أَللّـهُمَّ اجْعَلْ سَعْيى فيهِ مَشْكُورا وَ ذَنْـبى فيـهِ مَغْـفُـوراً وَ عَمَـلى فيـهِ مَقْـبُـولاً وَ عَيْـبى فيـهِ مَسْتُـوراً يا أَسْـمَعَ السّـامِعـينَ.
«خدايا كوششم را امروز پاداش بده، و گناهم را مورد بخشايش قرار بده، و عمل مرا قبول كن، و عيبم را بپوشان، اى شنواترين شنوايان».

فرجام نيك، در بهشت برين

آنگاه، هركه مورد توجّه و عنايت خدا قرار گرفت، و…

1 ـ درهاى فضل خداوند، به رويش گشوده گشت،

2 ـ بركات الهى بر او نازل شد،

3 ـ به موجبات خرسندى و رضاى خدا موفق گرديد،

آن وقت است كه:

4 ـ در بهشت برين و نعمت مقيم، جاى مى گيرد.

اين مراحل و مقدّمات تا آن مؤخّره و نتيجه، اين آغاز تا آن انجام، همه در ارتباط باهمند و ما همه، بنده مضطرّ و گرفتار و نيازمند خداييم.

او را «مى خوانيم». و آرزو داريم كه «دعوت مضطرين» را اجابت كند.

و پس از «فضل» و «بركات» و «رضا»، به «جنّت» راهمان دهد، كه او برآورنده حاجات است.

منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي