سلام آشكار

سلام دادن، يك دستور اخلاقى اسلام و يك سنّت نبوى است.

بهتر است كه كوچك به بزرگ، سواره به پياده، فرد به جمع، ايستاده به نشسته، سلام دهد.

سلام را بايد آشكار گفت. همچنين جواب سلام را بايد روشن و آشكار گفت.

سلام، دليل تواضع و فروتنى انسان و نشانه سخاوت است. چرا كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: «البَخيلُ مَن بَخِلَ بِالسَّلام». بخيل، كسى است كه ازسلام دادن بخل ورزد.

به برادر دينى بايد سلام داد، ميان فقير و غنى، در سلام دادن نبايد فرق گذاشت، به كسى بخاطر ثروت و موقعيّت، سلام كردن نكوهيده است، چون دين را به تباهى مى كشد. براى مقابله با غرور و كبر و خودخواهى، بايد از شيوه «سلام كردن» استفاده نمود.

پيامبر اسلام، به همه سلام مى كرد، حتّى به كودكان! و در سلام دادن، بر ديگران سبقت مى گرفت.

جواب سلام دادن، واجب است و اگر كسى بر انسان سلام كرد، فورى بايد به آن پاسخ داد.

در حديث است: هر كه قبل از سلام شروع به سخن نمود، پاسخش ندهيد (مَن بَدءَ بِكَلامٍ قَبلَ سَلامٍ فَلاتُجيبُوهُ).

امّا در مورد «افشاء سلام» كه در دعاى امروز خواسته ايم:

همچنانكه گذشت، هم سلام و هم جواب را بايد آشكار و روشن ادا كرد. امام صادق عليه السلام فرموده است:

«هرگاه يكى از شما سلام كرد، آشكارا سلام دهد، و نگويد كه: سلام دادم ولى جوابم ندادند! شايد سلام داده ايد و طرف نشنيده است. و همچنين هرگاه جواب سلامى را خواستيد بدهيد آشكارا جواب دهيد، تا يك مسلمان كه سلام داده است نگويد كه: سلام دادم، ولى جواب ندادند…»[3]

همنشينى نيكان

چهارمين خواسته امروز ما، توفيق براى همنشينى با نيكان است. انسان را با دوست و همنشين مى شناسند. دوست، در رفتار و اخلاق و روحيه انسان تأثير مى گذارد.

تو اوّل بگو با كيان زيستى

پس آنگه بگويم كه تو كيستى؟

بايد با نيكان، با صالحان، با كريمان، با بزرگان، با تقواپيشگان، با مخلصين، با دانشمندان نشست و برخاست كرد. مصاحبت با اينان، در روح و دانش و اخلاق انسان تأثير مى گذارد و زندگى را از ابتذال، نجات مى دهد و انسان را با ارزشهاى متعالى تر آشنا مى كند و به «قرب خدا» مى رساند.

به فرموده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، دوست و همنشين خوب مثل عطّار است كه اگر هم به انسان عطر نزند، بوى خوش او انسان را معطّر مى سازد:«مَثَلُ الجَليسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ، اِنْ لَم يُصِبْكَ مِن عِطرِهِ اَصابَكَ مِن ريحِهِ».[4]

همنشين تو، از تو بِهْ بايد

تا تو را عقل و دين بيفزايد

مصاحبت نيكان، و رفاقت و دوستى با انسان هاى نيك و شايسته، نعمتى است بزرگ كه بايد از خدا خواست تا روزيمان كند.

دوستى كه عيوب انسان را بگويد، همنشينى كه چون آينه، ما را آنچنانكه «هستيم» به ما بنماياند و از تملّق و چاپلوسى و دروغ، دور باشد.

چنين دوستانى، موهبتى هستند كه بايد قدرشان را شناخت.

اينها خواسته هايى از درگاه پروردگار است كه آستانش محل اميد بستن و نياز خواستنِ آرزومندان است.

[1] ـ شهراللّه ، ص 190.

[2] ـ امام صادق عليه السلام: مَن فطّر صائماً فَلَهُ مثلُ اَجرِه شهراللّه ، ص 188.

[3] ـ الأخلاق، شبّر، ص 103.

[4] ـ كنزالعمّال، ج 9 حديث 24676.
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

صفحات: 1· 2