متن و ترجمه خطبه 28 نهج البلاغه
أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ الدُّنْيَا قَدْ أَدْبَرَتْ وَ آذَنَتْ بِوَدَاعٍ وَ إِنَّ الْآخِرَةَ قَدْ أَقْبَلَتْ وَ أَشْرَفَتْ بِاطِّلَاعٍ أَلَا وَ إِنَّ الْيَوْمَ الْمِضْمَارَ وَ غَداً السِّبَاقَ وَ السَّبْقَةُ الْجَنَّةُ وَ الْغَايَةُ النَّارُ أَ فَلَا تَائِبٌ مِنْ خَطِيئَتِهِ قَبْلَ مَنِيَّتِهِ أَ لَا عَامِلٌ لِنَفْسِهِ قَبْلَ يَوْمِ بُؤْسِهِ أَلَا وَ إِنَّكُمْ فِي أَيَّامِ أَمَلٍ مِنْ وَرَائِهِ أَجَلٌ فَمَنْ عَمِلَ فِي أَيَّامِ أَمَلِهِ قَبْلَ حُضُورِ أَجَلِهِ نَفَعَهُ عَمَلُهُ وَ لَمْ يَضْرُرْهُ أَجَلُهُ وَ مَنْ قَصَّرَ فِي أَيَّامِ أَمَلِهِ قَبْلَ حُضُورِ أَجَلِهِ فَقَدْ خَسِرَ عَمَلُهُ وَ ضَرَّهُ أَجَلُهُ أَلَا فَاعْمَلُوا فِي الرَّغْبَةِ كَمَا تَعْمَلُونَ فِي الرَّهْبَةِ أَلَا وَ إِنِّي لَمْ أَرَ كَالْجَنَّةِ نَامَ طَالِبُهَا وَ لَا كَالنَّارِ نَامَ هَارِبُهَا أَلَا وَ إِنَّهُ مَنْ لَا يَنْفَعُهُ الْحَقُّ يَضُرُّهُ الْبَاطِلُ وَ مَنْ لَا يَسْتَقِيمُ بِهِ الْهُدَى يَجُرُّ بِهِ الضَّلَالُ إِلَى الرَّدَى أَلَا وَ إِنَّكُمْ قَدْ أُمِرْتُمْ بِالظَّعْنِ وَ دُلِلْتُمْ عَلَى الزَّادِ وَ إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ تَزَوَّدُوا فِي الدُّنْيَا مِنَ الدُّنْيَا مَا تَحْرُزُونَ بِهِ أَنْفُسَكُمْ غَداً
ترجمه:
بهوش باشيد كه اجل بيخبر آيد
امّا بعد، بي ترديد دنيا روي بر تافته و بانگ وداع سر داده است، و آخرت روي كرده و به ناگاه دررسد. بهوش باشيد كه امروز، روز آمادگي، و فردا هنگامه مسابقه و پيشتازي است و در اين پيشتازي سرنوشتساز، بهشت را به مسابقه گذاشتهاند، و دوزخ سرانجامِ واماندگان خواهد بود.
راستي كسي نيست كه پيش از رسيدن اجل، از لغزشهايش توبه كند آيا كار گزاري نيست كه پيش از روز اندوه و افسوس، براي خود قدمي بردارد آگاه باشيد كه شمايان در غفلت آرزوها بسر ميبريد و مرگ در پشت آن كمين كرده است. پس آن كه در روزگار فرصت و پيش از رسيدن مرگ، دست به كار خير و اطاعت الهي شود، از آن سود برَد و مرگ بدو زياني نرسانَد، امّا آن كه در هنگامه فرصت، كوتاهي كند تا مرگ فرصتها را به كام خود برَد، خسارت بيند و مرگ او را زيان رسانَد. بهوش باشيد همان گونه كه در روزگار ترس و بلا خدمت و اطاعت كنيد، در هنگامه خوشي و رفاه نيز چنين باشيد. براستي نديدم سعادت و ارزشي چون بهشت را كه مشتاقان آن از غفلت به خواب روند، و نيز خطر و بلايي را همچون دوزخ نديدم كه فراريان از آن اين گونه آسوده بخوابند بهوش باشيد آن كه از حق سود نبرَد، از باطل زيان خواهد برد، و آن كه به راه مستقيم هدايت نشود، گمراهي او را به پستي و بدبختي كشانَد. آگاه باشيد كه شمايان به كوچ كردن و توشه برچيدن مأموريد. بيترديد از بزرگترين چيزي كه بر شما ميترسم، پيروي از خواهش نفس و آرزوي دراز است. در دنيا چنان از آن توشه برگيريد كه فرداي قيامت در امان بمانيد.