نذورات و موقوفات
از جمله مظاهر برازندگى و قداست حضرت فاطمه معصومه سلام اللَّه عليها و موقعيّت بسيار رفيع آن بانوى يگانه و پايگاه منيع او در اعماق جان مردم، موضوع نذرهايى است كه براى آن مخدّره مى شود و در طول سال و هر روز و شبى به انواع مختلف، جريان دارد.
يكى از كانالهاى اين نذورات و شايد مهمترين و بيشترين آنها عبارت از نذورات مالى است كه به وسيله طبقات مختلف از عالم و عامى و ثروتمند و يا مردم متوسط الحال و احياناً ضعفا و كسانى كه خود مشكل مالى دارند، انجام مى شود.
علاقمندان به خاندان پيغمبر صلّى اللَّه عليه وآله وسلّم و على الخصوص فاطمه معصومه سلام اللَّه عليها احياناً نذورات مطلقه مى كنند كه نذرشان بدون قيد و شرط است، ولى غالباً نذرهاى مقيّد مى نمايند؛ يعنى وجهى را مقيد به رسيدن به حاجتشان - مثلاً پيدايش فرزند براى آنان يا مراجعت مسافرشان و يا پيشروى تجارت و كارشان و يا موفقيّت در ازدواج و يا تحصيل، يا شفاگرفتن و درمان شدن بيمارانشان يا مرتفع شدن درد و بيمارى خودشان و يا آزادشدن گرفتاران و محبوسينشان و دهها و صدها حاجت و خواسته به مناسبت زمان و مكان - نذر مى كنند و در بسيارى از موارد به خواسته هاى خود مى رسند و به بركت فاطمه معصومه سلام اللَّه عليها و در پرتو الطاف بى دريغ آن مكرّمه حاجتشان برآورده مى شود و لذا نذر خود را هم انجام مى دهند.
و نحوه پرداخت وجوهى كه نذر حضرت معصومه سلام اللَّه عليها مى شود، دو گونه است:
الف: مراجعه به دفتر مخصوص نذورات و صندوق ويژه آن نموده و نذر خود را ادا كرده، وجه مربوط را تحويل مىدهند كه در اين مورد همراه با اخذ قبض رسيد مى باشد.
ب: خود نذركنندگان وجه منذور را به داخل ضريح مبارك مى اندازند و مى ريزند و گاهى اگر مثل پارچه يا فرش كوچكى باشد به بالاى ضريح مى اندازند و روى همين جهت بعد از مدّتى خدام محترم و يا اشخاص ديگرى پس از مراسم خلوت كردن حرم، درب ضريح رإ بازكرده و وجوه نذرى را بيرون مى آورند و تحت مراسم خاصّى آن را به مصارف مقرّر مى رسانند.
كانال نذورات، كانال بسيار سرشار و پردرآمدى است و مقادير زيادى مال و وجوه از همين رهگذر در هر ماه و سالى در اختيار آستانه مباركه قرار مىگيرد و اين نذورات منحصر به خود مردم شريف قم نيست، بلكه از بلاد ديگر و حتى گاهى از بلاد بعيده و از ممالك خارج نيز اين نمونه نذرها انجام مى شود و مبالغى را تقديم آستانه مباركه حضرت معصومه سلام اللَّه عليها و حرم شريف او مى كنند و آن را با دست خود يا به وسيله ديگران تحويل مىدهند.
اخيراً ورقهاى به دست آمد كه مربوط به دوران فتحعلى شاه است و حاكى از مرسوم بودند نذر زيارت حضرت معصومه سلام اللَّه عليها در آن زمان بوده است و متن آن اين است:
و بعد حاضر گرديد احقر عباد واقّل السادة خادم خدّام والامقام سركار فيض آثار، حضرت فاطمه بنت موسى بن جعفر عليها و على آبائها آلاف التحية و الثناء “سيد محمدبن سيد على الرضوى” در محكمه بندگان عيّوقشان عالى جناب مقدّس القاب فضائل و فواضل اكتساب حقايق و مارف انتساب، حاوى الفروع و الاصول، جامع المعقول و المنقول، مجتهدالعصروالزمان، ميرزائى ميرزا عليرضا دام فضله العالى، وبه عنوان نذر بر خود واجب و لازم و متحتّم نمود كه از غرّه شهر رمضان المبارك هذالسنة و مابعدها مادام الحياة هر روزى يك زيارت، به جهت بندگان سكندر نشان، دارا دربان، ملايك پاسبان، آسمان مكان، سلطان الاعظم و خاقان الاكرم، السلطان العادل فتحعلى شاه، نيابتاً و دو زيارت كه ثواب آنها عايد رضوان آشيانان والد و والده حضرت شاهنشاهى روحى فداه نمايد و صيغه نذر را جارى ساخت كه هرگاه العياذباللَّه بدون عذر شرعى خلاف نذر به عمل آمد، مبتلا به كفّاره حنث نذر گردد.
و اين چند كلمه به رسم يادداشت قلمى و تحرير شد و به نظر مبارك واقفان انجمن حضور معدلت دستور رسيده كه به علاوه احتياط از گرفتارى كفّاره چنانچه تساهل و مسامحه نمايد، مورد مؤاخذه و عقوبت حضرت شهريارى باشد.
دیده شده توسط نویسنده وبلاگ(سليماني) در کتاب بانوی ملکوت/صص128-129