هشدارها

سوال
«و اگر خداوند خواسته بود (همه شما را به طور اكراه و اجبار) يك امّت (مؤمن و) متحد قرار داده بود، (تا ميان شما هيچ اختلافى نباشد، ولى اين اجبار و اكراه خلاف سنّت و برنامه اوست و لذا) هر كه را بخواهد گمراه مى‏كند (و به حال خودش وامى‏گذارد) و هر كه را بخواهد (و استحقاق هدايت دارد) هدايت مى‏كند و قطعاً شما از آنچه انجام مى‏داديد بازخواست خواهيد شد.خداوند همه‏ى مردم را به طور فطرى هدايت مى‏فرمايد، لكن مردم بر اساس اختيار و آزادى كه دارند دو گروه مى‏شوند گروهى بر خلاف عقل و فطرت راه خلاف را انتخاب مى‏كنند و توبه نمى‏كنند، خداوند نيز آنان را به حال خود رها و گمراه مى‏كند، ولى گروهى همان راه فطرت و اطاعت را انتخاب مى‏كنند، و خداوند آنان را كمك و هدايت مى‏كند.» 1

1.النحل (16)، 93

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

هشدارها

معاد
توجه به مسئله معاد به عنوان یکی از اساسی ترین اصول اعتقادی تأثیر تربیتی بسزایی در ایشان می گذارد و انتخاب او را جهت می دهد.
« و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى (از عذاب خدا) را از كسى دفع نمى‏كند و هيچ شفاعتى از كسى پذيرفته نمى‏شود، و از كسى غرامت و بدلى گرفته نشود و يارى نخواهند شد.» 1

1. - - البقرة (2)، 48

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

هشدارها

همه انسانها در زيانند
« به عصر سوگند، كه انسانها همه در زيانند. مگر كسانى كه ايمان آورده، و اعمال صالح انجام داده‏اند و يكديگر را به حق سفارش كرده، و يكديگر را به شكيبايى و استقامت توصيه نموده‏اند.»
«به طور مسلم همه انسانها در زيانند.»1
(إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ).
سرمايه‏ هاى وجودى خود را چه بخواهند يا نخواهند از دست مى‏دهند، ساعات و ايام و ماهها و سالهاى عمر به سرعت مى‏گذرد، نيروهاى معنوى و مادى تحليل مى‏رود، و توان و قدرت كاسته مى‏شود.
آرى انسان، همانند كسى است كه سرمايه عظيمى در اختيار داشته باشد، و بى آنكه بخواهد هر روز بخشى از آن سرمايه‏ها را از او بگيرند، اين طبيعت زندگى دنيا است، طبيعت زيان كردن مداوم! يك قلب استعداد معينى براى ضربان دارد، وقتى آن استعداد و توان پايان گرفت قلب خود به خود مى‏ايستد، بى آنكه عيب و علت و بيمارى در كار باشد، و اين در صورتى است كه بر اثر بيمارى قبلا از كار نيفتد همچنين ساير دستگاههاى وجودى انسان و سرمايه‏هاى استعدادهاى مختلف او.

1.العصر (103)، 1 - 3

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

هشدارها

آیا انسان بی هدف رها می شود؟
«عذاب الهى براى تو شايسته‏تر است، شايسته‏تر! سپس عذاب الهى براى تو شايسته‏تر است، شايسته‏تر! آيا انسان گمان مى‏كند بيهوده و بى‏هدف رها مى‏شود.»
در مرحله اول مى‏فرمايد: «آيا انسان گمان مى‏كند كه بيهوده و بى‏هدف رها مى‏شود؟!»
منظور از «انسان» در اين آيه همان انسانى است كه منكر معاد و رستاخيز مى‏باشد، آيه مى‏گويد: او چگونه باور مى‏كند خداوند اين جهان پهناور را، با اين عظمت، و اينهمه شگفتيها، براى انسان بيافريند، ولى در آفرينش انسان هدفى نباشد،؟ چگونه مى‏تواند باور كرد، كه هر عضوى از اعضاى انسان براى هدف خاصى آفريده شده باشد، چشم براى ديدن و گوش براى شنيدن، و قلب براى رسانيدن غذا و اكسيژن و آب به تمام سلولهاى بدن. حتى خطوط سر انگشتان انسان نيز حكمتى دارد، ولى براى مجموع وجود او هيچ هدفى در كار نيست، و بيهوده و مهمل و بدون هيچگونه برنامه و امر و نهى و تكليف و مسئوليت آفريده شده است؟ 1

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1. ناصر مکارم شیرازی ودیگران، همان، ج‏25، ص 319

هشدارها
توجه به آزمایش الهی
« همان كسى كه مرگ و حيات را آفريد تا شما را بيازمايد كه كداميك بهتر عمل مى‏كنيد و او شكست‏ناپذير و بخشنده است.»
خداوند، كلمه‏ى «لِنَبْلُوَهُمْ» مربوط به مسئله‏ى آزمايش مردم را در ميان دو كلمه‏ى «جَعَلْنا» و «لَجاعِلُونَ» قرارداد كه يكى مربوط به سرسبزى زمين است و ديگرى مربوط به بى‏گياهى آن، تا اشاره باشد به اينكه آزمايش و امتحان مردم در لابلاى سبزى و شادابى و خشكى و غم‏ها مى‏باشد، امّا آنچه مهم است عملكرد انسان و پيروزى اوست.
زينت‏ها، وسيله‏ى آزمايش است. «زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ» تا معلوم شود چه كسى فريفته شده و خود را مى‏فروشد و چه كسى با قناعت و زهد و برخورد كريمانه، آنها را مقدّمه‏ى عمل صالح قرار مى‏دهد.
آزمايش، نشانه‏ى اختيار انسان است. «لِنَبْلُوَهُمْ» كيفيّت عمل مهم است، نه مقدار و كمّيت آن. «أَحْسَنُ عَمَلًا»، نه «اكثر عملا»1

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1.محسن قرائتی، همان، ج‏7، ص 143-142

هشدارها

هرکس مسئول انتخاب خویش
«و كسانى كه كافر شدند گفتند: ما نه به اين قرآن و نه به آن (كتابى) كه پيش از آن بوده است هرگز ايمان نخواهيم آورد. (و تعجب مى‏كنى) اگر ببينى وقتى كه ستمگران (مشرك) در پيشگاه پروردگارشان باز داشت شده‏اند در حالى كه بعضى با بعض ديگر جدل و گفتگو مى‏كنند (و گناه خود را به گردن يكديگر مى‏اندازند.) كسانى كه ضعيف نگاه داشته شده‏اند (زير دستان) به مستكبران مى‏گويند: اگر شما نبوديد، حتماً ما مؤمن بوديم.»1
«أَلاَّ تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى‏؛ كه هيچكس بار گناه ديگرى را بر دوش نمى‏گيرد.»

1. - سبإ (34)، 31

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

هشدارها

گمان بیهوده ممنوع
« آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شدند گمان كردند كه ما آنان را همچون كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‏اند قرار خواهيم داد و حيات و مرگشان يكسان است؟ چه بد داورى مى‏كنند.»1
يعنى در حالى كه حيات اينان مانند حيات آنان، و موت اينان مانند موت آنان است؟ و در نتيجه ايمان آنان و متشرع بودنشان لغو و بى اثر است؟ نه در حيات اثر دارد و نه در ممات؟ و بود و نبودشان يكسان است؟

1. - الجاثية (45)، 21

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)