سالروز تصويب قانون عمليات بانكي بدون ربا و آغاز هفته بانكداری اسلامي (1362 ش)
اساس بانكداري جهان امروز، بر ربا و بهره استوار است و در كشورهاي سرمايه داري و غير سرمايه داري، بانكداري، يكي از منابع سرشار حكومت‏ها و بخش خصوصي به شمار مي‏رود. بديهي است اين نظام، كه در حقيقت شكل تكامل يافته و پرسودترِ نزول خواري است، با احكام عاليه اسلام در تضاد كامل قرار دارد و به همين سبب، فكر ايجاد نظام بانكي بر مبناي اسلام، پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تبديل به عمل گرديد. در دي ماه سال 1358، با اعلام برقراري حداقل سود تضمين شده به جاي بهره سپرده ‏ها، و كارمزد به جاي بهره وام‏ها و اعتبارات مورد مصرف بانك‏ها، عنوان شد كه بانك‏ها اسلامي شده‏ اند. ولي با عنايت به فقه پربار اسلام و احكام مربوط به معاملات اسلامي، اين تغييرات جزيي، نمي‏توانست به عنوان بانكداري اسلامي مورد قبول مردم باشد. سرانجام قانون مربوط به عمليات بانكي بدون ربا توسط متخصصان آگاه به مسائل شرعي تقديم مجلس شد و در دهم شهريور سال 1362 به تصويب رسيد. اين قانون و دستورالعمل‏ هاي اجرايي مربوط به آن پس از تصويب هيئت وزيران و شوراي پول و اعتبار، به بانك‏هاي سراسر كشور ابلاغ شد و به اين ترتيب، نظام بانكداري بدون ربا، از اول فروردين 1363، توسط بانك‏هاي كشور به اجرا گذاشته شد. همچنين اين قانون، ضمن تاكيد بر حذف ربا حداقل سود تضمين شده و كار مزد ثابت، نظر به حذف بهره از سپرده ‏هاي قرض ‏الحسنه و جاري و اعطاي جوايز غيرثابت نقدي يا جنسي براي اين گونه سپرده ‏ها و همچنين مشاركت در سپرده ‏هاي مدت ‏دار، در اشكال مختلف مضاربه، اجاره به شرط تمليك، معاملات اقساطي، سرمايه ‏گذاري مستقيم و جعاله و… دارد.

س. حکم استفاده از شبکه­ های اجتماعی مجازی را بیان فرمایید.
ج. به طور کلی اگر استفاده از شبکه های اجتماعی و مانند آن مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل، ضرر به اسلام و مسلمین) بوده یا خوف ارتکاب گناه باشد یا بر خلاف قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی باشد، جایز نیست و تشخیص موضوع بر عهده مکلف می باشد.

استفتائات جدید(شهریور ماه ۱۳۹۵)

سؤال: آیا اقتدا به امام جماعت بدون شناخت واقعی او جایز است؟

جواب: اگر عدالت او نزد مأموم به هر طریقی ثابت باشد، اقتدا به او جایز و نماز جماعت صحیح است.

اجوبة الاستفتائات، سؤال ۵۵۹

يكى ديگر از سنت هاى الهى اين است كه خداوند انسان ها را براى ايجاد آمادگى پذيرش دعوت انبيا, به مشكلات و مصيبت ها گرفتار مى كند. در قرآن آمده است: (هر آينه بر امت هاى پيش از تو نيز پيامبرانى فرستاديم و آنان را به سختى ها و تنگ دستى ها دچار كرديم تا شايد تضرع كنند. )1
سختى ها و مصايب معمولاً زمينه را مساعد مى سازد تا انسان به نيازمندى خود بيشتر توجه كرده, دست از غرور و سركشى بردارد و با خضوع قلبى, از دعوت انبيا بيشتر استقبال كند. بعضى از اين مصيبت ها و شدايد عبارت اند از:
1 ـ بلاهايى كه معلول عملكرد خود انسان است;
2 ـ بلاهايى كه معلول عملكرد پدران و مادران است;

1.انعام آيه 42

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب تبليغ

پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید: کسی که به مؤمنی وام دهد و او را تا هنگام توانائی‌اش مهلت دهد، برای مالی که به وام داده، ثواب زکات برایش خواهد بود و ملائکه برایش دعا و طلب رحمت می‌نمایند تا هنگامی که طلب خود را دریافت نماید. [1]
و نیز فرمود: کسی که وام دهد به برادر مسلمان خود، از برای او است به هر درهمی که به قرض داده، هم وزن کوه احد از کوه‌های مکه معظمه و طور سینا، حسنات و اگر در مطالبه نمودن طلب خود از بدهکار، با او رفق و مدارا نماید، مانند برق جهنده روشن از صراط بگذرد بدون عذاب و معطلی حساب و کسی که برادر مسلمانش حال خودش را نزد او شکایت کند، پس به او وام ندهد، خداوند بهشت را بر او حرام می‌فرماید در روزی که به نیکوکاران پاداش می‌دهد. [2]

1.ثواب الاعمال و عقاب الاعمال/ ص ۱۳۸؛
2.بحارالانوار/ ج ۷۳/ ص ۳۶۹

10 شهريور روز بانكداري اسلامي

قرض‌الحسنه و آخرت
قال الرضا علیه‌السلام: «و إذا مات رجل و له دین علی رجل فإن أخذه وارثه منه فهو له و إن لم یعطه فهو للمیت فی الآخره؛ وقتی طلبکار از دنیا برود، چنانچه وارث طلب را بگیرد، مال اوست و اگر داده نشود در آخرت به مرده و صاحب مالی مال تعلق می‌گیرد.»[1]

وام گیرندهٔ دزد
«و اعلم أنه من استدان دینا و نوی قضاءه فهو فی أمان الله حتی یقضیه فإن لم ینو قضاءه فهو سارق؛ کسی که قرض بگیرد در صورتی که تصمیم داشته باشد آن را پس بدهد، در امان خداست تا آن را اداء کند، ولی اگر تصمیم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب می‌شود. [2]

برخورد با بدهکار
«إن کان لک علی رجل حق فوجدته بمکه أو فی الحرم فلا تطالبه به و لا تسلم علیه فتفزعه إلا أن تکون أعطیته حقک فی الحرم فلا بأس أن تطالبه فی الحرم»؛ اگر از شخصی طلبکاری و او را در مکه یا در حرم یافتی، از او مطالبه مکن و بر وی سلام هم مکن؛ که از تو ترسان شود. بلکه اگر در محدودهٔ حرم چیزی به وی دادی می‌توانی در آنجا مطالبه کنی. [3]

نتیجهٔ قرض‌الحسنه
روی عن فقه الرضا علیه‌السلام: «أن أجر القرض ثمانیه عشر ضعفا من أجر الصدقه لأن القرض یصل إلی من لا یضع نفسه للصدقه لأخذ الصدقه؛ پاداش وام ۱۸ برابر بیش از صدقه است، زیرا قرض‌الحسنه باعث می‌شود که شخص به گرفتن صدقه دچار نشود.» [4]

فلسفهٔ تحریم ربا
محمد بن سنان گوید: حضرت رضا علیه‌السلام در جواب مسائل من نوشت:
علت تحریم ربا و نهی خداوند از آن از این جهت است که خداوند متعال از فساد اموال جلوگیری کرده و مردم را از مخلوط شدن مال آن‌ها به حرام بازداشته است.
هر گاه آدمی یک درهم را به دو درهم خریداری کرد یک درهم آن مشروع و درهم دیگر باطل است و خرید و فروش ربوی در هر حال برای فروشنده و مشتری موجب ضرر و زیان است.
پس خداوند متعال بنده خود را از ربا بازداشته تا صاحب مال گرفتار فساد و تباهی مال نگردد، همان طور که سفیه را از تصرف مالش منع کرده تا آنگاه که سفاهت او برطرف شده و قدر و قیمت مالش را بداند، و از این رو خرید و فروش یک درهم را به دو درهم حرام فرموده است.
بعد از اینکه خداوند حرمت ربا را بیان کرده و در قرآن مجید حکم آن را فرموده هر کس این حرام را مرتکب شود و حکم خداوند را زیر پا گذارد مرتکب کفر شده است؛ و علت دیگر آنکه اگر در جامعه اسلامی رباخواری پدید آید، مردم خوبی‌ها را فراموش می‌کنند، و برای رسیدن به مال زیاد از هر گونه ظلم و اجحاف خودداری نخواهند کرد، و در نتیجه قرض‌الحسنه و اعمال نیک در جامعه از بین می‌رود، و فساد و تباهی و از بین رفتن اموال مردم و تلف شدن ثروت عمومی و انحصار آن پیش خواهد آمد.[5]

پژوهشكده امر به معروف و نهي از منكر

1.فقه الرضا/ ص ۲۶۸، بحارالانوار/ ج ۱۰۳/ ص ۱۵۶؛ بحار/ج ۱۰۰/ ص ۲۵۶؛ مستدرک الوسائل/ ج ۱۳/ ص ۴۱۵/ باب نوادر
2.فقه الرضا/ ص ۲۶۸؛ بحارالانوار/ ج ۱۰۳/ ص ۱۵۰
3.فقه الرضا/ ص ۲۵۳؛ بحارالانوار/ ج ۱۰۳/ ص ۱۵۶
4.بحارالانوار / ج ۱۰۳/ ص ۱۴۰ و فقه الرضا/ ص ۲۵۶
5.اخبار و آثار امام رضا علیه‌السلام/ ص ۷۰۱-۷۰۲

10 شهريور روز بانكداري اسلامي

یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنُوا اِذا تَدایَنْتُمْ بِدَیْنٍ اِلی اَجَلٍ مُسَمَّیً فَاکْتُبُوهُ.[۱]
ای کسانی که ایمان آوردید هنگامی که به یکدیگر قرض الحسنه دادید تا زمان معیّن پس آنرا بنویسد.

قرض‌الحسنه سنت اسلام است که اقتصاد را در خدمت عقیده می‌گیرد.
قرض‌الحسنه، تجلی حاکمیت ارزش‌های اخلاقی و مبانی عقیدتی بر سودجوئی‌های اقتصادی است.
قرض‌الحسنه، نوعی ایثار است و ربا یکی از انواع پلید استثمار.
قرض‌الحسنه، همان اندازه ارزشمند است که ربا ضد ارزش، قرض‌الحسنه وام دادن به خداست و كدام مأمن است كه از وام دادن به خدا احساس ترديد و يا پشيماني نمايد؟

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب تبليغ

1. بقره / 282