مقایسه ی حقوق خانواده درقرآن واوستا

مهریه:
چنانکه بیان شد در کتابهای دینی زردشتیان از قدیم مطلبی پیرامون مهر قید نشده و بنابر آنچه در کتب تاریخی آمده است ، در ایران باستان ،مهر به خانواده ی زن داده می شد وحق آنها بود که این پول را دریافت کنند.بنابر این در اصل پرداخت مهریه از طرف زوج ،دین زردشت واسلام با یکدیگر تفاوتی نداشتند ولیکن اسلام ، مهر را به عنوان یک حق مسلم به زن اختصاص داد در حالی که در آیین زردشت ،مهر را در اختیار اولیای زن قرار می دادند وآن را ملک مسلم آنان می دانستند . تفاوت دیگر مهر در اسلام ودین زردشت در این بود که مرد در مهری که به زن بخشیده بود هیچگونه حقی نداشت لذا نمی توانست آن را از زن باز پس گیرد در حالی که در آیین زردشت ،چنانچه بنابر نوشته های حقوقی،اگر معلوم می شد که زن ارزش این مهر را ندارد ، مانند اینکه زن نمی توانست صاحب فرزند شود مرد حق داشت مهری را که به خانواده ی زن بخشیده از آنان مطالبه کند .
اما در ماده ی 21 از آیین نامه ی احوال شخصیه ی زردشتیان به صراحت آمده که طلاق اختیاری نیست بنابراین در اجرای مراسم زناشویی مهریه تعیین وقید نمی شود

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

مقایسه ی حقوق خانواده درقرآن واوستا

مالکیت زوجین:
از جمله حقوقی که ذیل مبحث حقوق مالی زوجین بررسی شد استقلال مالی زوجین بود. همچنانکه در فصول گذشته بیان شد هر دو دین استقلال مالی زوجین را پذیرفته اند . اما از دیدگاه اسلام نه تنها زوجین بلکه هر یک از اشخاص حقیقی نسبت به در آمد وکسبشان استقلال مالی دارند مگر اینکه شخصی محجور باشد یا هنوز بالغ نشده باشد.واین مطلب به صراحت در قران کریم بیان شده ولیکن در اوستا ومجموعه ی کتب دینی زردشتیان ،در این باره مطلبی بیان نشده اما مستندات تاریخی حاکی از آن است که استقلال مالی زوجین به رسمیت شناخته شده است ولیکن محدودیتهایی را برای جامعه ی زنان اعمال می کرده ،بنابر این در اصل قانون که رژیم استقلال مالی زوجین است با یکدیگر شباهت داشته اند ولی در صراحت لهجه وحدود اختیارات با یکدیگر متفاوتند

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

نوبت به آن می رسد که این دو نظام حقوقی با یکدیگر مقایسه ومعلوم گردد کدامیک از این دو نظام حقوقی ابتدائاًدارای نظامی جامعتر برای پیروان خویش می باشند .علاوه بر آن بسیار حائز اهمیت است که احکامی که در ادیان ومکاتب بیان می شود به چه کسی استناد پیدا می کند .آیا سند این احکام ،از نوع بشریست که در نتیجه دائماً متغیر باشد یا اینکه سند این احکام الهیست ودر طول تاریخ بدون هیچ تغییری ،پیروان خود را هدایت نموده است . همه ی آنچه گفته شد هر گاه در یک دین موجود باشد از جمله امتیازات آن دین محسوب می شود . بنابراین در این بخش با مقایسه ی نظام حقوق مالی وقضایی هر یک از اعضای خانواده از گذشته تا حال که در دو بخش قبلی بررسی شد پی خواهیم برد که کدامیک از دو دین نظام مندتر وجامع ترند.
از دیگر امتیازات ادیان جامع این است که نظام فکری وحقوقیشان به معنای واقعی کلمه نظام مند است وبر اساس اصول موجهی پی ریزی شده و عدالت اساس تشکیل اینگونه نظامهاست.همچنین ثبوت احکام در طول حیات آن دین از جمله مسائلیست که برای پیروان آن دین اطمینان خاطر بیشتری فراهم می کند ونشانه ی حقیقت ان مکتب است .

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

اوستا که مهمترین کتاب دینی زردشتیان است در بیان احکام خانواده قابل مقایسه با قران نیست .علاوه بر اینکه در جامعیت احکام نیزهمانند قران نیست و همچنانکه مشاهده شد از نظر محتوا نیز، سرشار از مطالب خرافی ودور از عدالت در رابطه با اعضای خانواده است .
ظاهراًرفتار ناعادلانه ونژاد پرستانه اساس نظام حقوقی خانواده ها بوده ، مردان ، سالار خانواده محسوب می شدند وفرزندان ذکور پادشازن ،از نظر موقعیت ،بعد از پدر، سالار خانواده محسوب می شدند وهمسر خانواده دارای موقعیتی پست تر از فرزندان ذکور بوده به طوریکه نه تنها، شوهر، بلکه فرزندانش نیز بر او ولایت داشته اند اما اگر زنی در موقعیت چگرزنی بود ، هیچگونه حقوقی برای او لحاظ نمی شد وبا اینکه کدبانوی خانه بود، حق نفقه نیز نداشت وفرزندان او، از جانب همسر به فرزندی پذیرفته نمی شدند وحق ارث بردن از پدر خویش را نداشتند به ویژه اگر فرزندان چگرزن، دختر بودند.
بنابر مستندات موجود درآیین زردشت، درابتدای ظهور، این دین مرد رانوع و واحد برترحیاتی به شمار میآورد و اصولاً زن را در مرتبه ای فروتر حیات انسانی مینشاند و در بسیاری موارد حقوق زنان را نادیده گرفته اند از این جهت می توان گفت، که این آیین، درمجموع از پارادایم تقابلگرا پیروی می کرده است که اکنون با توجه به تحولات فکری موجود در دنیا دررابطه با زنان، به سمت پارادایم تساویگرا گرایش پیدا کرده است.

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

حقوق اخلاقی والدین وفرزندان
تعلیم و تربیت فرزندان:
در آیین زردشت مسئولیت تربیت فرزندان بر عهده ی پدر است هرچند که این مسأله در اوستا به صراحت بیان نشده ولی بیاناتی موجود است که این مطلب را تأیید می کند. به طور مثال بیان می کند که «گناه درایانخوردن (بدون نیایش طعام خوردن) پسر پنج ساله برذمه ی پدر نیست، و کودک از پنج ساله تا هفت ساله اگر پدر در آموزش او بیگناه باشد پس گناهی بر ذمه ی او نیست و اگر پدرش مقصر و کوتاهی کننده باشد گناه او بر ذمه ی پدراست .

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)
1.کتایون مزداپور،فصل 5،ص 77

محدودیت های مادر از جانب فرزند ذکور:
هر چند که پدر در آیین زردشت دارای جایگاه ویژه ای است اما در مورد موقعیت مادر حتی ،مادرانی که تحت عنوان پادشا زنی ازدواج کرده اند وبانوی خانه هستند چنین چیزی صادق نیست تا جایی که حتی فرزندان ذکور مادر بر مادر خویش ،ولایت دارند چرا که در کتب فقهی نوشته شده ؛اگر زنی با کسی که به سالاری خانواده گمارده شده (کنایه ازشخص مورد اعتماد وامین خانواده که بنابر توافق ،متولی امری از جمله خانواده می شود) ازدواج کند پس از آنکه پسر آن بانوی خانه به سن بلوغ برسد در صورتی ادامه ی زناشویی امکانپذیر است که پسر آن بانو با این ازدواج موافقت کند .1 مقصود این است که اگر زنی در جوانی به علت مرگ همسر یا طلاق ، بیوه شد وپسر او هنوز به سن بلوغ نرسیده بود هر چند زن حق ازدواج دارد ولیکن ، این پسر بعد از رسیدن به سن بلوغ حق دارد در مورد ازدواج مادرش اظهار نظر کند ،یعنی ،با این ازدواجی که قبلاً واقع شده موافقت کند یا آن را نپذیرفته وامر به فسخ این ازدواج کند .

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1. . فرخ مرد بهرامان ، همان ،فصل 15 بند 13ص156

ولایت بر فرزندان در آیین زرتشت

فرزند، کفاره ی گناه والدین:
علاوه بر حق پدر در واگذاری فرزند به بردگی، از جمله حقوق پدر بر فرزندان حق او بود در اینکه فرزند را کفاره ی گناه خود کند. درآیین زردشت کفاره ی گناه کسی که یک سگ آبی را بکشد این است که یک دختر درست [بدون عیب ] عروسی نکرده را برای مردان اشو(پاک،روحانی) با راستی، با پرهیزکاری برای [آمرزش] روان، به کفاره واگذارد. درباره ی ویژگیهای این دختر گفته شده؛ بنابر کلام اهورامزدا: خواهر یا دختریا [دختری] بانام [خودرا] با گوشواره[جهیزیه] پس از پانزده سالگی [پانزده سال تمام شده باشد] برای مردان اشو، با احساس زنانگی [که دختر داشته باشد] به عروسی دهد . 1بنابراین برخلاف مادران که بعضاً، فرزندان پسر برآنان ولایت داشتند پدران، اختیارات زیادی در باره ی فرزندان خود داشتند.

1. . هاشم رضی، همان، ص1433

قستی از پایان نامه خانم رضوان اكبري(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)