نمایشگاه بزرگ دستاورد های علمی و پژوهشی

با حضور مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون^{(سلام الله علیها)}

مکان: دانشگاه پیام نور شاهین شهر

غرفه ی مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون^{(سلام الله علیها)}

زمان: از 23 آذر ماه به مدت یک هفته

روز جهانی کودک و تلویزیون 

کودک و تلویزیون از منظر مقام معظم رهبری

«پدران و مادران باید بر روی فرزندان خود کار کنند و رسانه های جمعی هم در مقابل این بچه ها مسئولند. برنامه های تلویزیون باید با احساس نهایت مسئولیت در مقابل جوانان و نوجوانان و نوباوگان تهیه شود. رادیو و تلویزیون [و] رسانه های گروهی و غیره باید بدانند و بفهمند که چه کاری با مغز، دل و احساس لطیف کودک انجام گیرد. وقتی کودک برنامه های تلویزیونی را می بیند، اثرش را امروز و فردا نشان نخواهد داد؛ بلکه اثرش را در جذب ها، دفع ها، احساسات، خداجویی ها، خداخواهی ها و یا خدا نخواهی ها نشان خواهد داد. به قول امام امت، رادیو و تلویزیون دانشگاه است؛ دانشگاهی با چهل میلیون دانشجو از میان همه قشرها، و لذا بایستی خیلی مراقبت شود.»
نظر مقام معظم رهبری درباره ی تلویزیون

مقام معظم رهبری در سخنانی درباره این رسانه عمومی فرموده اند:

«رادیو و تلویزیون یک دستگاه سرگرم کننده نیست؛ یک دستگاه آموزنده است. آن کسانی که با علم و تدبیر از این دستگاه استفاده می کنند، همین صهیونیست هایی هستند که رادیو و تلویزیون راه می اندازند و افرادی را آموزش می دهند. منتها همان چیزی را که خودشان می خواهند، فساد را آموزش می دهند که متناسب با شرایط اجتماعی کشورهای مرتجعی است که در راس آنها حکام فاسد و استعماری و وابسته قرار دارند. در جمهوری اسلامی صدا و سیما باید وسیله ای برای سوق دادن مردم به فرهنگ اسلامی و وسیله ای برای معرفت و آشنایی مردم با درخشندگی اسلامی و انسانی باشد.

اول ربیع‌الاول زمانی است که پیامبر گرامی اسلام به جهت نشر اسلام از مکه به مدینه هجرت کردند و این هجرت چندی بعد مبدایی جهت وضع تقویم تاریخ در امت اسلامی قرار گرفت.

 در ادامه مطالبی پیرامون این واقعه می‌آید:

پیامبر (ص) 13 سال پس از بعثت به مدینه طیبه هجرت فرمودند.

اولین کسی که دستور به وضع تاریخ هجری قمری داد رسول خدا (ص) بود و در زمان “عمر” حضرت علی بن ابی طالب(ع) آن را به تفصیل بیان کرد و تقویم هجری قمری اسلامی از هجرت رسول خدا (ص) قرار داده شد و نسبت وضع تاریخ هجری قمری به دیگران اشتباه است.

کلانشهر اصفهان از سوی یونسکو به عنوان شهر خلاق انتخاب شد و به جمع شهرهای خلاق جهان پیوست.

به گزارش اداره ارتباطات رسانه ای شهرداری اصفهان، مهدی جمالی نژاد شهردار اصفهان با اعلام این خبر گفت: اصفهان نخستین شهر ایرانی است که به شبکه شهرهای خلاق جهان زیر نظر یونسکو پیوسته است.

شبکه جهانی شهرهای خلاق، معتبرترین شبکه جهانی است که از سوی یونسکو تشکیل شده و اصفهان به لحاظ برخورداری از صنایع دستی و هنرهای مردمی به عنوان عضو رسمی این شبکه انتخاب شده است.

برخورداری از قابلیتهای بالا در عرصه فرهنگ و هنر از شاخصه های شهرهای خلاق است و این بدان معنا است که بستر مناسب و قابلیت توسعه پایدار از ویژگیهای شهر اصفهان است.

شهردار اصفهان با اشاره به اینکه اصفهان در مدیریت شهری، به دنبال تغییر نگاه به شهر از رویکردی کالبدی به نگاهی خلاق است اعلام کرد : هما گونه که در بیانیه یونسکو آمده است، خلاقیت به عنوان موتور محرک توسعه پایدار شهری به همراه مشارکت اجتماعی و چالاکی فرهنگی می تواند آینده ای متعالی برای شهر را به ارمغان آورد، لذا مدیریت شهری با پیگیری ثبت اصفهان در شبکه جهانی شهرهای خلاق و همچنین ایجاد مرکز خلاقیت و نوآوری در شهرداری اصفهان، نخستین گام های موثر را در این عرصه برداشته است.

شهردار اصفهان ضمن تشکر از تمامی کسانی که که در مسیر ثبت جهانی اصفهان تلاش داشته اند، گفت : بزودی برنامه های مدیریت شهری برای این رخداد مهم جهانی اعلام می شود.

براساس استانداردهای یونسکو شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندی های شهروندان در توسعه پایدار شهری استفاده می کند.

شبکه شهرهای خلاق در سال 2004 توسط یونسکو پایه گذاری شد و خلاقیت مردم را در کنار صنایع دستی، معماری و طراحی، رسانه، موسیقی و غذا به عنوان شاخصه های شهر خلاق اعلام کرد.

شهر خلاق جایی است که هنر و تنوع فرهنگی بدلیل اهمیت و توانایی خاص آن مورد تشویق قرار می گیرد و افراد می توانند در زندگی روزمره خود از فعالیت های خلاق بهره ببرند.

ایده شهر خلاق مبحثی جدید و مورد توجه در حوزه مطالعات شهری و به ویژه مدیریت شهری است و بر بهتر شدن محیط زندگی و ارتقای کیفیت زندگی به واسطه تفکرات نو شهروندان تأکید دارد.
این ایده گسترده دید و اندیشه مدیران، برنامه ریزان و شهرسازان را وسعت داده و به تنوع علایق و عقاید در پهنه شهر احترام می گذارد.

همچنین ایجاد شهرهای خلاق باعث رونق و شکوفایی حیات شهری می گردد که این خود سطح مناسبات یک شهر را در پیوند با سایر شهرها در مقیاس ملی و فراملی گسترش می دهد.

ارکان شهر خلاق شامل مردم، بنگاه های اقتصادی، فضاها، پیوندها و چشم اندازها است که توجه به این ارکان برای ایجاد و توسعه شهرهای خلاق در آینده حیاتی است.

در تجزیه و تحلیل خلاقیت های شهری چهار اصل انعطاف پذیری، ابتکار، خطرپذیری و رهبری به عنوان شاخص های شهر خلاق مورد توجه قرار می گیرد.

یونسکو شبکه شهرهای خلاق را با هدف کمک به بازیابی پتانسیل های اقتصادی، اجتماعی و خلاق صنایع فرهنگی که بوسیله هنرمندان محلی برپا می شد، دایر کرد تا بتوانند یونسکو را در هدف تنوع فرهنگی اش به نتیجه برساند.

این شبکه متشکل از هفت زمینه بوده و هر شهر با توجه به انرژی و ظرفیتی که به صنعت خلاقانه اختصاص می دهد، اولویت خود را براساس ادبیات، سینما، موسیقی، مهارت و هنر فولکلور (هنرها و صنایع دستی)، طراحی، هنرهای رسانه ای (توسعه فرهنگی و صنایع خلاق) و تغذیه برنامه ریزی می کند .

شب اوّل

این شب به نام «لیله المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخی واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(ص) از مکّه به قصد هجرت به سوی مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مؤمنان علی(ع) برای اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(ص) خوابید و مشرکان قریش که خانه رسول خدا(ص) را محاصره کرده بودند، به گمان آن که رسول خدا(ص) در بسترش آرمیده است، تا صبح منتظر ماندند و چون صبحگاهان با شمشیرهای برهنه به منزل آن حضرت هجوم بردند تا رسول اللّه(ص) را بکشند، علی(ع) را دیدند که از آن بستر برخاست! بدین سان، رسول خدا(ص) در فرصتی مناسب خود را از چنگال مشرکان قریش نجات داد و علی(ع) نیز با این فداکاری، عشق و علاقه و برادری خود را نسبت به رسول خدا(ص)نشان داد؛ این در حالی بود که هر زمان ممکن بود کسی را که در بستر خوابیده به قتل برسانند.

آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ; بعضی از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودی خدا می‌فروشند؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است» در حقّ آن حضرت نازل شد.

سال هجرت رسول خدا(ص) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلی عظیم در جهان اسلام روی داد.

روز هشتم

در روز هشتم ربیع الأوّل، سال ۲۰۶، شهادت امام حسن عسکری(علیه السلام) طبق روایتی واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّه بن الحسن عجّل الله تعالی فرجه الشریف آغاز شد.

روز دهم

روز ازدواج رسول خدا(ص) با حضرت خدیجه کبری(علیها السلام) است در حالی که رسول خدا(ص) ۲۵ ساله بود و حضرت خدیجه(علیها السلام)۴۰ ساله. به همین مناسبت روزه این روز به عنوان شکرگزاری مستحب شمرده شده است.

روز دوازدهم

این روز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینی و مسعودی و همچنین مشهور میان اهل سنّت، روز ولادت با سعادت نبیّ مکرّم اسلام(ص)است.

همچنین در این روز، رسول خدا(ص) بعد از ۱۲ روز که مسیر راه میان مکّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید. و نیز روز انقراض دولت بنی‌مروان در سال ۱۳۲ است.

روز چهاردهم

در سال ۶۴ در چنین روزی، یزید بن معاویه به هلاکت رسید.

وی پس از سه سال و ۹ ماه خلافت که همراه با جنایات عظیمی بود – که مهمترین آن واقعه کربلا و شهادت ابی عبداللّه الحسین(ع) و یارانش می‌باشد – در سنّ ۳۷ سالگی در منطقه «حوران» زندگی ننگینش به پایان رسید؛ جنازه‌اش را در دمشق دفن کردند؛ ولی اکنون اثری از او نیست.

شب هفدهم

طبق روایات مشهور شیعه، شب ولادت حضرت خاتم الانبیا، رسول معظّم اسلام(ص) است و شب بسیار مبارکی است.

همچنین یکسال قبل از هجرت رسول خدا(ص)، در چنین شبی معراج آن حضرت صورت گرفت.

روز هفدهم

همان گونه که گفتیم مشهور میان علمای امامیّه آن است که روز هفدهم ربیع الأوّل، روز ولادت با سعادت رسول خدا حضرت محمّد بن عبداللّه(ص) است و معروف آن است که ولادتش در مکّه معظّمه، واقع شده است و زمان ولادتش هنگام طلوع فجر، روز جمعه، سنه عام الفیل بوده است. (عام الفیل سالی است که ابرهه با لشکرش که بر فیل سوار بودند به قصد تخریب کعبه آمد، ولی همگی نابود شدند).

همچنین در چنین روزی در سال ۸۳ هجری قمری، ولادت امام صادق(علیه السلام) واقع شده است و از این جهت نیز بر اهمّیّت این روز افزوده شده است.

ماه ربیع الأوّل گرچه آغاز آن آمیخته با خاطره غم‌انگیز و اندوه‌بار شهادت امام حسن عسکری(علیه السلام)است، ولی از آن جا که میلاد مبارک حضرت ختمی مرتبت رسول گرامی اسلام(ص) مطابق روایت معروف، در هفدهم این ماه و طبق روایت غیرمعروف، در دوازدهم آن واقع شده و میلاد حضرت صادق(ع) نیز در هفدهم این ماه است، ماه شادی و جشن و سُرور است.

از آن جا که هجرت پیامبر اکرم(ص) که سرچشمه دگرگونیِ عمیق در جهانِ اسلام و عزّت و شوکت مسلمین شد، و همچنین داستان «لیله‌المبیت» در این ماه واقع گردیده، و آغاز امامت پربرکت حضرت بقیه اللّه (ارواحنا فداه) همزمان با شهادتِ پدر بزرگوارش نیز می‌باشد؛ در مجموع از ماه‌های بسیار پربرکت و پرخاطره است

شب اول ماه ربيع ‏الاول سال سيزدهم بعثت را كه حضرت على^{(عليه السلام)} جاى پيامبر اكرم^{(صلى الله عليه وآله)} خوابيد، «ليلة المبيت» مى‏گويند. وقتى فرشته وحى، پيامبر را از نقشه شوم مشركان براى هجوم به خانه حضرت و كشتن وى آگاه ساخت، به آن حضرت دستور داد تا از مكه به عزم مدينه خارج شود. پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) حضرت على^{(عليه السلام)} را از اين نقشه آگاه كرد و به او فرمود: «امشب در خوابگاه من بخواب و رواندازِ سبزِ مرا به خود بپيچ تا آنان تصور كنند كه من هنوز در خانه و در بستر آرميده‏ام و مرا تعقيب نكنند». آن گاه، پيامبر مخفيانه به سمت غار ثور حركت كرد.1 . اين اقدام امام، يكى از برجسته‏ترين فضائل اميرمؤمنان^{(عليه السلام)} است؛ به طورى كه بر اساس روايات شيعه و اهل سنت، چون على^{(عليه السلام)} اين كار را انجام داد، خداوند،آيه ذيل را در شأن وى نازل فرمود:2 «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ»؛3. «بعضى از مردم - با ايمان همچون على^{(عليه السلام)} به هنگام خفتن در جايگاه پيامبر - جان خود را به خاطر خشنودى خدا می‏فروشند و خداوند، نسبت به بندگان مهربان است». به فرموده امام سجاد^{(عليه السلام)} نخستين كسى كه جان خود را براى جلب رضاى خداوند تقديم كرد، على‏ بن ابى طالب^{(عليه السلام)} است.المستدرك على الصحيحين، 4

1.جعفر سبحانى، فروغ ولايت، ج 1، ص 45

2. طبرسى، مجمع البيان، ج 2، ص‏301؛ بحارالانوار، ج 19، ص 78؛ غزالى، احياءالعلوم، ج 3، ص 378؛ ابن الجوزى، تذكرة الخواص، ص 35؛ حاكم حسكانى، شواهد التنزيل، ج 1، ص 123؛ الغدير، ج 2، ص 47 - 49

3.بقره (2 )، آيه 207

4.ج 3، ص‏4.

حضور امام رضا(ع) در ايران موجب رشد و گسترش تشيع گرديد. مناظرات علمي ايشان از يكسو و تشكيل كلاسهاي درس در منزل خود و همچنين مسجد مرو از سوي دوم، و احاديث و سخنان ارزنده ايشان در زمينههاي مختلف علوم و معارف اسلامي، از سوي ديگر موجب رشد و گسترش تشيع گرديد.

از جمله پيامدها و تأثيرات حضور امام رضا(ع) در ايران را ميتوان به شرح زير برشمرد:

1ـ رشد حوزه هاي علمي و گسترش تشيع:

از جمله مسئوليتهاي مهم ائمه اطهار(ع) به ويژه امام رضا(ع)، از يك سو، ارشاد و هدايت آحاد مردم و سوق دادن آنها به قرآن و سيره پيامبر اعظم(ص) و از ديگر سو، تعليم و تربيت مردم و توجه دادن آنان به علم و دانش و مبارزه با انواع نادانيها، جهالتها و شبهات و سرانجام تربيت شاگردان، عالمان و انديشمندان بوده است، كساني كه هر يك در اعتلا و گسترش فرهنگ و مباني تفكرات شيعي سهم بسزايي داشته اند.

2ـ ايجاد فضاهاي زيارتي و عبادي:

پس از شهادت مظلومانه عليبن موسيالرضا(ع) دوستان و شيعيان متوجه زيارت آن حضرت شدند. بقعه رضويه، نخست محوطه كوچكي بود كه در ميان باغ بزرگي قرار داشت. روضه مطهره رضويه از همان روز نخست خادم داشته و شخصي كليددار حرم مطهر بوده است. پس از مدتي در كنار قبر آن حضرت مسجدي ساخته و در اختيار زائران قرار ميگيرد. به موازات ساختن مساجد رباطهايي نيز جهت سكونت زائران امام(ع) ساخته و متصديان در آنجا به فعاليت ميپرداختند و براي رفاه و آسايش زائران كوشش ميكردند.[1]
ظاهراً نخستين گروهي كه در كنار قبر مطهر سكونت اختيار ميكنند، خادمان روضه مباركه، كسبه و اصناف بودهاند، از اين تاريخ كه زمان آن مشخص نيست، مشهد امام علي بن موسيالرضا(ع) محل مسكوني ميشود و اندك اندك در آنجا سكونت مييابند و بعد از مدتي حالت يك قصبه را به خود ميگيرد و به “مشهدرضا ” معروف ميگردد.[2]

3ـ ايجاد موقوفات:

آستان قدس رضوي يكي از مؤسسات مذهبي است كه داراي موقوفات بسيار است. در ادوار تاريخ و قرون، از ميان دوستان و شيعيان و شيفتگان عليبن موسيالرضا(ع) هر كس به قدر استعداد و توانايي خود مقداري از ما يملك خود را براي آن بارگاه ملكوتي وقف كرده است تا زائران و نيازمندان از حاصل آن بهرهمند گردند. بر طبق اسناد موجود، قديميترين سندهاي وقفي مربوط به قرن دهم هستند. قديميترين سند وقف غيرمنقول نيز مربوط به وقفنامه “عتيق علي طوسي ” است كه سال 931 هجري تنظيم شد. و پس از آن وقفنامه سيدعلي حسيني گنابادي است كه در سال 957 هجري ملكي را در قريه زيبد گناباد وقف آستان قدس كرده است.[3]

4ـ شفاخانه يا دارالشفاء:

با استناد به برخي از متون تاريخي در مييابيم كه در جوار بارگاه ملكوتي حضرت عليبن موسيالرضا(ع) از قديم شفاخانه و يا دارالشفاء وجود داشته و مردماني مستضعف از آن بهره ميبردهاند. در كنار قبر مطهر آن امام بزرگ حكيمان و طبيباني بودهاند كه در شفاخانه مباركه، بيماران را معالجه ميكردهاند. از عصر صفوي نام طبيب و حكيمي كه در آستان قدس رضوي بيماران را معالجه ميكرده است. اسكندر بيك تركمان در كتاب “تاريخ عالم آراي عباسي ” مينويسد: “حكيم عمادالدين محمود كه در علم و حكمت و دانشوري و حذاقت مشهور آفاق بوده، رسالات مرغوب و نسخههاي غريب از او در علم طب و تربيت معاجين و معالجه امراض مزمنه و مواد حاره خصوصاً جرب صغير و كبير، كه بينالجمهور به آتشك مشهور است، معتمد عليه اطباست. ” تا آنجا كه ميگويد: “چون شاه جنت مكان در رواج و رونق آستانه مقدسه حضرت امام الجن و الانس به اقصي الغايه توجه مرعي داشته، از هر طبقه آنچه بهتر بود به خدمات آن سركار تعين ميفرمودند، او نيز به طبابت سركار فيض آثار مأمور گشته، مدتها در مشهد مقدس معلي به معالجه مرضي مشغولي داشت و الحق جامع صفات و كمال و زبده اصحاب گزيده و ارباب افضال بود. [4]

5ـ مهاجرت سادات به ايران در آستانه ورود امام رضا(ع) به خراسان:
يكي از دلايل عمده نفوذ تشيع در ايران، ورود سادات علوي به اين منطقه بوده است.

[1] ـ عطاردي، تاريخ آستان قدس، ج 2، ص 628.
[2] ـ همان، 629.

[3] ـ همان، ص 554.

[4] ـ اسكندر بيگ، تاريخ عالم آراي عباسي، ج 1، ص 265.