رهنمودهای اخلاقی امام خمینی(ره) به طلاب
- اخلاق باید در همه جا و در همه دروس مورد توجه قرار گیرد و اعتقادم بر این است که باید هر کسی حوزه درسی بزرگ و کوچک دارد، یکی دو دقیقه مقدمتاً و مؤخرتاً درس اخلاق بگوید تا طلاب با اخلاق اسلامی بار بیایند.
امام راحل در تعریف اخلاق آورده اند:«خُلق عبارت است از حالتی در نفس که انسان را دعوت به عمل می کند، بدون رویّه و فکر، مثلاً: کسی که دارای خُلق«سخاوت» است، آن خُلق، او را وادار به جود و انفاق می کند، بدون آن که مقدماتی تشکیل دهد و مرجحاتی فکر کند؛ گویی یکی از افعال طبیعیه او است، مثل دیدن و شنیدن. و همین طور نفس«عفیف» که این صفت، خُلق آن شده است، به طوری که حفظ نفس کند که گویی یکی از افعال طبیعیه او است.» حضرت امام خمینی(ره) بر این باورند که تا هیئت راسخ حاصل نشود، احتمال انجام اخلاق سوء هست:« تا نفس به واسطه ریاضت و تفکر و تکرر به این مقام نرسد، دارای خُلق نشده است و کمال نفس حاصل نگردیده، و بیم آن است که آن خُلق اگر از کمالات است، زایل شود و عادات و اخلاق سیّئه بر آن غالب آید.»
- اگر بخواهید خدمت گزار اسلام باشید، خدمت گزار ملت اسلام باشید، باید دانشگاه، فیضیه و همه آن ها که مربوط به فیضیه هستند، در رأس برنامه تحصیلی شان برنامه اخلاقی و برنامه تهذیبی باشد تا فرآورده های آن، امثال مطهری(ره) را به جامعه تسلیم کند.
- مبدأ هر امری از خود آدم شروع می شود و اصلاح نفس را ما باید از خودمان شروع کنیم.
- تهذیب را از خودتان شروع کنید؛ چون تا اصلاح نکنید نفوس خودتان را، از خودتان شروع نکنید و خودتان را تهذیب نکنید، شما نمی توانید دیگران را تهذیب کنید. آدمی که خودش آدم صحیحی نیست، نمی تواند دیگران را تصحیح کند.
- شما الآن جوان هستید، می توانید خودتان را تهذیب کنید.
- نگذارید قوای جوانی از دستتان برود. هر چه قوای جوانی از دست برود، ریشه های اخلاق فاسد در انسان زیادتر می شود.
- از وصیت های من که در آستانه مرگ«هستم» و نفس های آخر را می کشم، به تو که از نعمت جوانی برخورداری، آن است که معاشر خود و دوستان خویش را از اشخاص وارسته و متعهد و متوجّه به معنویات و آنان که به حبّ دنیا وزخارف آن ندارند و از مال و منال دنیا به اندازه کفایت و حد متعارف پا بیرون نمی گذارند و مجالس و محفل شان آلوده به گناه نیست و از اخلاق کریمه برخوردارند، انتخاب کن که تأثیر معاشرت در دو طرف صلاح و فساد اجتناب ناپذیر است. و سعی کن از مجالسی که انسان را از یاد خدا غافل می کند پرهیز نمایی که با خوگرفتن با این مجالس، ممکن است از انسان سلب توفیق شود که خود مصیبتی جبران ناپذیر است.
ماهنامه مبلغان/شماره103/صص48-45