نماز شب چه آثاری دارد؟

آدمی موجودی است که از دو بعد«حیوانی» و «روحانی»، ساخته شده است. این دو بعد در کشمکش با یکدیگرند. هر گاه بعد«جسمانی و حیوانی» غلبه کند، گرایش آدمی بیشتر بدان سو خواهد بود و هر گاه که جنبه«روحانی) تقویت شود، گرایش های متعالی در او نیرومندتر خواهد شد.

از اهداف مهم دستورات و برنامه های دینی، حفظ این تعادل در وجود آدمی است. اگر فرمان روزه صادر شده؛ اگر این همه به خواندن نماز سفارش شده و.. همه بدان جهت است که آدمی تک بعدی نشود و همه چیز را در عرصه مادیات خلاصه نبیند.

«نماز شب» از عمده ترین وسایلی است که در کاهش بعد«حیوانی»، تأثیری شگرف دارد. فرو نهادن خواب شیرین و به نماز ایستادن-در حالی که همه در خواب اند- و نیز استفاده از الهامات سحری و بهجت و سرور معنوی-که در آن لحظات عاید انسان می گردد- از ثمرات نماز شب است.

نماز شب، تا آن اندازه کارساز است که خداوند به پیامبر خویش فرمود:«و از شب، زمانی را به نماز شب بپرداز، بدان امید که خداوند تو را به مقام محمود واصل نماید».

با تقویت جنبه های«روحانی و معنوی» در انسان، زمینه بیشتری برای درک اندیشه های متعالی و قرب به خدا، حاصل می گردد؛ چنان که با تقویت بعد«حیوانی»، آدمی در عرصه های مناسب آن رشد خواهد کرد.

نماز شب گر چه مستحب است؛ اما از مستحباتی است که در آیات قرآن و روایات معصومین، خیلی بر آن تأکید و سفارش شده و همه بزرگان اخلاق و عرفان، به شاگردان خود آن را سفارش کرده اند. گفته شده که هر کس به هر مقام معنوی رسید-بعد از انجام دادن واجبات و ترک محرمات- از نماز شب رسید. در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده که سه مرتبه به حضرت علی علیه السلام سفارش می کند:«علیک بصلاه اللیل؛ بر تو باد به خواندن نماز شب». در قرآن به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خطاب شده است: اگر می خواهی آن مقام بلند محمود(مقام شفاعت شده) را به تو بدهیم، قسمتی از شب را به تهجّد بپرداز.

در روایتی آمده است:«نماز شب باعث شرف و آبروی مؤمن، سلامت بدن، کفاره گناهان، برطرف کننده ی وحشت قبر، سفید شدن صورت و نورانی شدن آن و زیاد شدن رزق می شود».

منبع: کتاب 110 پرسش درباره نماز/ص83-85