حقوقی که زن و شوهر نسبت به همدیگر دارند در قرآن و روایات به‌طور مفصل ذکرشده است. بعضی از این حقوق متقابل، واجب و بعضی مستحب است، ترک حقوق واجب موجب عذاب، و ترک حقوق مستحب، موجب کم‌رنگ شدن مهر و محبت، و صمیمیت و درنهایت بروز اختلافاتی در خانواده می‌شود؛  که رعایت این حقوق باعث جلوگیری از بسیاری از مشکلات و استحکام خانواده می‌شود، بعضی از این حقوق عبارت است از:

“زنی که عقد دائمی شده نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او می‌خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. و اگر در این‌ها از شوهر اطاعت کند، تهیه غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که در کُتُب ذکرشده بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد، یا نداشته باشد مدیون زن است. اگر زن در کارهایی که در مسئله پیش‌گفته شد اطاعت شوهر را نکند گناهکار است، و حق غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد، ولی مَهر او از بین نمی‌رود. مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند یکی از مهم‌ترین مسائل مشترک زناشویی پیروی و اطاعت زن از شوهر است. بدیهی است پیرامون مسائل مختلف، به‌ویژه موضوعات خانوادگی، امکان اختلاف‌نظر بین زن و شوهر وجود دارد که منجر به وحدت نظر بین زوجین نمی‌شود و این دوگانگی نظر ممکن است تا آنجا پیش رود که موجب از هم پاشیدن زندگی شود. بنابراین ضرورت پیروی و پذیرش یک نظر در مقابل نظر دیگر برای انسجام زندگی انکارناپذیراست و نظم زندگی تنها در سایه وحدت نظرزوجین تضمین خواهد شد . واقعه‌ای در زمان پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه واله)اتفاق افتاد که اهمیت اطاعت و پیروی زن از شوهر را ثابت می‌کند. در زمان پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه واله)مردی برای کاری از خانه بیرون رفت و از همسرش پیمان گرفت که تا او بازگردد از خانه بیرون نرود.  پدر زن مریض شد و قاصدی خدمت پیامبر«صلی الله علیه وآله »فرستاد که قصه را بازگوید و از او اجازه بخواهد که به عیادت پدر رود. پیامبر(صلی‌الله علیه واله) اجازه نداد و پیغام داد که در خانه‌ات بنشین و فرمان شوهرت را اطاعت کن.  پدرزن فوت کرد. زن از پیغمبر(صلی‌الله علیه واله)اجازه خواست تا بر جنازه ی پدر حاضر شود. حضرت فرمود: در خانه بنشین و شوهر را اطاعت کن. پدر را دفن کردند. پیامبر(صلی‌الله علیه واله)برای زن قاصدی فرستاد که خداوند متعال تو و پدرت را به‌واسطه ی این اطاعت که از شوهر نمودی آمرزید".[1]

“زنی خدمت پیامبر آمد و عرض کرد سؤالی دارم از طرف تمام زن‌های عالم و آن این است که چرا شما بین زن و مرد اختلاف قائل شده ایدوثوابها واعمالی برای مرد قرار داده‌اید که زنان از آن محرومندچون جهاد درراه خدا رسول خدا فرمودند(جهاد المرةحسن التعبل )جهاد زنان نیکو همسر داری کردن است.” [2]

“سپاس از زحمات مرد، بامحبت و مهربانی با او سخن گفتن، صبر برنداری و فقر او، پذیرایی عاشقانه از وی، استقبال از او به‌وقت آمدن، بدرقه او به‌وقت رفتن، تمکین بی‌چون‌وچرا در ایامی که مجاز است، آرایش وزینت و خوب پوشیدن برای او، اداره امور زندگی به نحوی شایسته و مناسب، قناعت در مخارج، تحمیل ننمودن بیش‌ازحد قدرت بر شوهر، امثال این امور که رسول اکرم و امامان معصوم به‌عنوان وظیفه زن در برابر شوهر معین فرموده‌اند جهاد زن ونیکو شوهرداری اوست".[3]

روایاتی هم در مورد حقوق زنان وارد شده مثل:

“از امام باقر (علیه‌السلام)؛ پيغمبر (صلی‌الله علیه وال) فرمود: پيغمبر مرا درباره زن چندان سفارش كرد تا جايى كه گمان كردم كه او را جز به‌واسطه فاحشه آشكار (زنا و بى‏عفتى علنى) طلاق نتوان داد.

[1] -موسی مباشری : دوشنبه 85/12/28::: ساعت 11:23 عصر

[2]-استاد، مظهری،اخلاق خانواده،قم،چاپ اعتماد،انتشارات شفق-،1364،ص59.
[3] - انصاریان،حسین،نظام خانواده در اسلام،چاپ نهم،قم،انتشارات ام ابیها،1377،ص382-383.

قسمتی از پایان نامه خانم زهره صلاحیان (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان: نقش دولت اسلامی در حمایت از بنیان خانواده در فقه امامیه وحقوق جمهوری اسلامی

h