1.امام صادق(ع) فرمود که رسول خدا فرمود : «کُلُ بِدعَةٍ ضِلالَة و کُلُ ضَلالَةٍ فی النار»…[1] هر بدعتی گمراهی و هر گمراهی در آتش است .

در شرح این روایت گفته شده که فقها در تفسیر بدعت اختلاف دارند پس گفته شده هر آنچه در زمان پیامبر نبوده باشد بدعت است و فاضل اردبیلی این قول را با منع شرطیت رد کرده و گفته بدعت هر عبادتی است که اصلا در شرع نباشد سپس بدون دلیل شرعی ایجاد شده یا دلیلی که بر نفی عبادت بودن آن دلالت کند وجود ندارد پس اگر نمازی را یا دعایی را بخواند یا عبادات دیگر را انجام دهد بدون آنکه در زمان پیامبر وجود داشته باشد حرام نیست چرا که اصل آن عبادت است و به دلیلی غیراز عبادی بودن مثل اینکه گفته شده نماز بهترین چیزی است که وضع شده و دعا نیکو است و نکته ای که در این روایت وجود دارد این است که در این روایت به آتشی اشاره شده که روز قیامت آشکار می شود و این آتش الان بدعت و صاحب بدعت را احاطه کرده است[2]. چونانکه در قرآن می فرماید : «اِنَ جَهَنَم لَمُحیطَه بالکافِرینَ».[3]

2.زراره می گوید از امام صادق درباره ی حلال و حرام پرسیدم فرمود: «حَلالُ مُحَمَدٍ حَلالُ ابدا الی یومِ القیامة و حرامُهُ حرامُ ابداً الی یَومِ القیامة ، لایکونُ غَیرُهُ ولایَجِیءُ غَیرُهُ و قال : قال علی (ع) ما احَدُ اِبتَدَعَ بِدعَةً اِلا تَرَک بها سُنَة»[4].

حلال محمد همیشه تا روز قیامت حلال است و حرام او همیشه تا روز قیامت حرام است ، جز او پیغمبر دیگری نباشد و جز او نیاید فرمود : علی (ع) فرمود: کسی نیست که بدعتی نهد جز اینکه سنتی را با آن از میان می برد.

3.رسول خدا فرمود: «اِذا ظهرت البِدعُ فی اُمَتی فَلیُظهِرِ العالِمُ عِلمَهُ فَمَن لَم یَفعَل فَعَلیهِ لَعنَةُ الله[5].».هنگامی که بدعتها در امت من آشکار شوند پس باید عالم عملش را آشکار کند پس کسی که این کار را نکند لعنت خدا بر او باد.

4.رسول خدا فرمود: «شَرُ الاُمورِ مُحدَ ثاتُها، الاَ و کُلُ بِدعَةٍ ضلالة الاَ و کلُ ضَلالَهٍ ففی النار[6].».. بدترین کارها ان است که نو پدید و بی سابقه باشد ، بدانید هر بدعتی گمراهی است ، بدانید که هر گمراهی فرجامش آتش است.

و در این روایت تشویق در ترک کردن آرا اختراع شده و ابداع شده است به علت آنکه پیروی از این نظریات گمراهی است و موجب ورود به دوزخ ، مازری میگوید: بدعت آن چیزی است ایجاد شده و مثالی از قبل برایش نیست و حدیث کل بدعه فی النار عام تخصیص زده شده است چرا که بدعت واجب مثل بیان کردن ادله به شیوه متکلمین در رد کفر والحاد و بدعت مستحب مثل ساختن مدارس و بدعت مباح مثل زیاد کردن انواع خوردنی و نوشیدنی نیز وجود دارد و همه ی انواع آن حرام نیست که در جواب گفته می شود اگر بدعت به آنچه مخالف شرع است یا به آنچه شارع از آن نهی کرده تفسیر شود بر این مواردکه بیان شد صدق نمی کند[7].

قسمتي از پايان نامه خانم سميه حسيني (طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني نرجس خاتون سلام الله عليها)

[1]کلینی .همان، ج 1، ص161
[2]سروی مازندرانی .محمدصالح بن احمد بن شمس .شرح کافی، المکتبه الاسلامیه .12جلد.چاپ اول تهران .1382ه.ق .ج 2، ص 315
[3]توبه، آیه 49
[4]کلینی .همان، ج 1، ص273
[5]برقی ،احمدبن محمدبن خالد،ابوجعفر،محاسن برقی،دارالکتب الاسلامیه ،2جلد،چاپ دوم،قم،1371 ه.ق  ج1، ص231
[6]سروی مازندرانی ،محمدبن احمدبن شمس(به نقل از صحیح مسلم)، همان .ج11، ص 162
[7]همان، ص 162