صلح در غیر معاملات

صلح در اراضی خراج
بدان كه منافع اراضى خراجيه، يعنى زمينهايى كه پيغمبر يا امام يا قايم مقام ايشان به زور و قوه گرفته باشند از كفار و هم چنين زمينهايى كه كفار به عنوان صلح وا گذاشته‌اند اختصاص به عموم به مسلمين دارد، مثل مجاهدين و قاضيان بحق و پل و رباط و طلبۀ علوم و ائمه جماعت و مؤذنين و امثال آنها و ولايت و مباشرت و تصرف در آن به تقدير و تدبير امام عادل، موكول است كه بگيرد و به مصارف آنها برساند.1
زمین هایی آباد مفتوح العنوه که مالک آن عموم مسلمانان هستند .
این اراضی به زمین هایی گفته می شود که در هنگام فتح به دست لشکر اسلام، آباد بوده است. این اراضی از آن همه مسلمین بوده و تنها امام بر بهره برداری صحیح از آن ها و صرف عوائد آن در مصالح مسلمین نظارت دارد. امام یا حاکم حق خرید و فروش این اراضی را ندارند.

قسمتی از پايان نامه خانم اعظم خطيري(طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1. ابو القاسم بن محمد حسن، للميرزا القميجامع الشتات في أجوبة السؤالات ، ج‌1، ص: 385