عفاف حالتی درونی ونفسانی است که زمینه گرایش فردبه پوشش وحجاب را فراهم می سازد درتعریف عفّت آمده است«العفّۀ:حصول حالۀ النّفس تمنع بهاعن غلبۀ الشهوۀ»(راغب اصفهانی، 1412ق،ص573) عفاف به دست آوردن حالتی برای نفس است که ازغلبه شهوت برآن جلوگیری می کند.
تفاوت حیا وعفاف دراین است که علمای اخلاق حیا را «ملکه»می دانند.ملکه صفتی است که درنفس آدمی راسخ واستوارشده باشدو یا استعدادی است که درپرتوآن،می توان کاری را بامهارت وذوق انجام داد.ماننداستعداد ریاضیات(احسائی،1405ق،ص172)
علاّمه مجلسی باذکرروایتی به ملکه بودن حیا تصریح می کند(مجلسی،1403ق،ج1،ص124)براین اساس حیایک ملکه دروجودآدمی است که درطبیعت وسرشت انسان است وجزء خلق وخوی راسخ اوگردیده،درحالیکه عفت که به تعبیر روایات ثمره حیاست(تمیمی آمدی، 1366،ص257 )حالت است نه ملکه؛ازاینروممکن است درمعرض خطر قرار گیرد برای همین باید پیوسته مراقب بودتااین حالت نفسانی ازبین نرودویاکمرنگ نشود(طیبی،1386،ص22)

قسمتی از پژوهش خانم آمنه مدنی فرد(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)