کتاب «مباحثه، شرایط، آفات و برکات»

نویسنده:حجت الاسلام مهدی باقری سیانی

(استاد مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

نگاهی بر ویژگی های کتاب مباحثه

«یکی از ثابتات حوزه های علمیه شیعه، مباحثه است. از مباحثه تعبیر به ورزش علمی، تمرین استادی و میزان سنجی دانایی شده است.» این جملات بخشی از متنی است که در پشت جلد کتاب نقش بسته و برگرفته از مقدمه مؤلف می باشد که خواندن آن قبل از مطالعه کتاب حتما توصیه می شود. مؤلف در ادامه از جایگاه این سنت ثابت حوزه های سخن گفته و احساس تأسف می کند که بر تارک سنتی بدین نیکویی چرا غبار کم توجهی و حتی نسیان نشسته است؟ و حال آنکه باید ضمن آسیب شناسی این مقوله، در جهت احیاء و توسعۀ آن قدم های مؤثر برداشت. سپس خاضعانه می نویسد که اثر کنونی بدین امید تولید شده تا «گام کوچکی در احیاء، توسعه و تعمیق این سنت با ارزش» باشد.

کتاب مباحثه در دوازده فصل تدوین شده است. یکی از ویژگی های شیخ حر عاملی، محدث کبیر انتهای عصر صفوی، این بود که به نیت برکت یافتن آثارش، معمولا آنها را در دوازده فصل سامان می داد و مولف اثر کنونی نیز یا به شیخ حرّ اقتدا کرده یا توارد در بر حسن نگاه، روی داده است. در فصل اول با تعریف مباحثه آشنا شده و از اینکه مباحثه چرا “ورزش علمی"، “تمرین استادی"، “معیار سنجش دانایی"، “یک نوع تدریس” و “میراثی اسلامی” است آگاه می شویم و می خوانیم که این مقولۀ مهم، از “مختصات حوزه های علمیه” است و چه نیکو که این ویژگی و خصوصیت، نه تنها متروک نشود که سایر نهادهای آموزشی جهان اسلام و بلکه تمام مجامع علمی گیتی در جهت اقتباس این سنت بر یکدیگر پیشی بگیرند و از منافع و برکات آن بهره مند گردند.

صفحات: 1· 2