منظور از اینکه خداوند «سریع الحساب» است، چیست؟

 «سریع الحساب» بودن خداوند که در آیه 17 سوره «مؤمن» به آن اشاره شده است، به معنى سرعت محاسبه اعمال بندگان است، چنان که مى فرماید: «انَّ اللّهَ سَریعُ الحِساب»؛ (خداوند سریع الحساب است).
سرعت حسابش در آنجا به قدرى است که در حدیث آمده است: «إِنَّهُ تَعالى یُحاسِبُ الْخَلائِقَ کُلَّهُمْ فِی مِقْدارِ لَمْحِ الْبَصَرِ»؛ (خداوند حساب همه بندگان را در یک چشم بر هم زدن مى رسد!). _⁽¹⁾
اصولاً با قبول تجسم اعمال، و بقاء آثار خیر و شر، مسأله حساب، مسأله اى حل شده است، آیا دستگاه هائى که در دنیا همراه کار کردن، نمره مى اندازد نیازى به زمان براى حسابرسى دارد؟
تکرار تعبیر «سریع الحساب»، در آیات مختلف قرآن، شاید به این منظور است که بعضى شیطان صفتان، افراد ساده لوح را وسوسه نکنند که، مگر حسابرسى خلایق در برابر اعمالى که در طول هزاران سال انجام داده اند، به این آسانى ممکن است.
از این گذشته، این تعبیر هشدارى است، به همه انسان ها، که در آن روز مهلتى به مجرمان داده نمى شود، مانند مهلتى که در این دنیا به یک مجرم و قاتل براى رسیدگى چند ماه، یا چند سال، به پرونده اش مى دهند. ₍₂₎

(1). «مجمع البيان»، جلد 2، صفحه 531، ذيل آيه 202 سوره بقره.
(2). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج 20، ص 75.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله مکارم شیرازی