نكات مهم در ذيل آيات سوره‌ هل اتي:
1 . مائده آسماني براي اهل بيت ( عليه السلام ) و خاصيت آن
در روايت حضرت باقر ( عليه السلام ) آمده است:
چون پيامبر( صلي الله عليه و آله ) آنان را گرسنه ديد، جبرئيل با سيني بزرگي از طلا كه اطراف آن با دُر و ياقوت مرصع شده بود، فرود آمد و آن ظرف پر از آبگوشت و گوشت بود. و بوي مشك و كافور از آن برمي‌خواست سپس نشستند و خوردند تا سير شدند و حتي يك لقمه از آن كم نشد. امام حسين ( عليه السلام ) در حالي كه قطعه‌اي از آن گوشت در دستش بود از خانه بيرون آمد. زن يهودي با صداي بلند گفت: اي اهل بيت! گرسنه‌ام از كجا اين را آورده‌ايد؟ به من هم بده. حسين ( عليه السلام ) دستش را دراز كرد تا به او بدهد، جبرئيل آمد و از دستش گرفت و سیني به آسمان بازگشت. پيامبر ( صلي الله عليه و آله ) فرمود: اگر حسين نمي‌خواست به آن زن از آن غذاي سيني اطعام كند آن سيني در اهل بيتم تا روز قيامت باقي مي‌ماند و يك لقمه از آن كم نمي‌شد و نازل شد: يوفُون بالنذر. ( مجلسي ، 1403 ،ج35،ص241 ).
2 . زمان نزول سوره
از امام باقر ( عليه السلام ) روايت شده است كه فرمود: صدقه‌ي آنان در شب 25 ذي‌الحجه بود و هل اتي در روز 25 ذي‌الحجه نازل شد. (همان، ص 242 ).
3 . سؤال كنندگان چه كساني بودند؟
گنجي شافعي از ابن صلاح نقل مي‌كند كه گفت:
آنان كه به صورت مسكين و يتيم و اسير سؤال كردند ملائكه از طرف رب العالمين بودند و آن امتحاني از خداي عزوجل براي اهل بيت رسول خدا ( صلي الله عليه و آله ) بود.
و شنيدم در مكه از شيخ حرم بشير تبريزي در درس تفسير كه گفت: سائل اول جبرئيل بود و سائل دوم ميكائيل و سائل سوم اسرافيل ( عليه السلام) بود. ( اميني ، 1386،ج3،ص157 ).
4. احترام حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) در این سوره
علامه طباطبایی ( رحمه الله) می گوید¬:
« بدان که خداوند متعال در این سوره از نعمت‌های بهشت، زنان بهشتی که حورالعین باشد ذکر نکرد با این که از مهمترین نعمت‌هایی است که خداوند در نزد وصف نعمت‌های بهشت در سایر جاها ذکر می‌کند و ممکن است این گونه برداشت کرد که در میان این ابراری که آیات در شأن آنان نازل شده است زنی قرار داشته است و خداوند به حرمت او سخن از زنان بهشتی به میان نیاورده است». (طباطبائي ، 1417،ج20،ص131 ) .
5 . ارائه راه به انسان بوسيله ذكر داستان اصحاب كساء ( عليهم السلام )
خداوند متعال مي‌فرمايد: «ان هذه تذكره فمن شاء اتخذ الي ربه سبيلاً »؛ « بي¬شك اين يادآوري است پس هر كه بخواهد راهي را به سوي خدايش اتخاذ كند».

سوره انسان

(انما نطعکم لوجه الله لا نرید منکم جزاء و لا شکورا :آنها مى گویند ما شما را تنها براى خدا اطعام مى کنیم ، نه پاداشى از شما مى خواهیم و نه تشکرى )ین برنامه منحصر به مساءله اطعام نیست که تمام اعمالشان مخلصانه و براى ذات پاک خداوند است و هیچ چشم داشتى به پاداش مردم و حتى تقدیر و تشکر آنها نیست ، و اصولا در اسلام ارزش عمل به خلوص نیت است ، و گرنه اعمالى که انگیزه هاى غیر الهى داشته باشد، خواه ریاکارانه باشد، و یا به خاطر هواى نفس ، و یا تشکر و قدردانى مردم ، یا پاداش ‍ مادى ، و هیچگونه ارزش معنوى و الهى ندارد، و حدیث مشهور پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) لا عمل الا بالنیة و انماالاعمال بالنیات اشاره به همین معنى است .
منظور از وجه الله همان ذات خدا است ، و گرنه خدا صورت جسمانى ندارد، و این همان چیزى است که در سایر آیات قرآن نیز روى آن تکیه و تاءکید شده است .

گزیده تفسیر المیزان ، ج۵ ص۳۵۳

تفسیر سوره انسان

(آيه 26)- «و در شبانگاه براى او سجده كن، و مقدار طولانى از شب او را تسبيح گوى» (و من الليل فاسجد له و سبحه ليلا طويلا).
تا در سايه آن «ذكر» و اين «سجده» و «تسبيح» نيروى لازم و قدرت معنوى و پشتوانه كافى براى مبارزه با مشكلات اين راه فراهم سازى.

سوره انسان

پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را از هرگونه سازش با منحرفان بر حذر داشته، مى‏گويد: «و از هيچ گنهكار يا كافرى از آنان اطاعت مكن» (و لا تطع منهم آثما او كفورا).

برگزيده تفسير نمونه، ج‏5، ص: 362

سوره انسان

{قدروها تقدیرا} آیه 16
برخی مفسرین گویند :جام آب آنان به قدری است که دست آنان از آب پر شود .

مخزن العرفان ،ج14 ،ص240

سوره انسان

{قواریر من فضّة قدّروها تقدیرا}آیه16
برخی مفسرین در باره “قدروها تقدیرا” میگویند : آبخوری هرکس از خاک زمین خودش میباشد

مخزن العرفان ، ج14 ،ص240

سوره انسان

{و دانیة علیهم ظلالها وذللت قطوفها تذلیلا }
“دانیة” صفت بهشت است .یعنی سایه هایش بر سر بهشتیان افتاده

مخزن العرفان،ج14 ،ص240