سوره انسان

إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً

در الدر المنثور (ج 6، ص 298) است که احمد و ابن منذر، از جابر بن عبد اللَّه روایت کرده‏اند که گفت: رسول خدا (صلیّ الله علیه و آله) فرمود: هر مولودى بر فطرت متولد مى‏شود، و این فطرتش هم چنان محفوظ هست، تا زمانى که زبانش بخواهد از آن تعبیر کند، که در هنگام تعبیر کردن یا شاکر است، (و بر طبق فطرت حکم مى‏کند) و یا کفور است (و فطرت خود را انکار مى‏نماید)، و خداى تعالى داناتر است.

منبع : ترجمه المیزان، ج‏20، ص: 219

سوره انسان

«فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبِیلًا وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ یَشاءَ اللَّهُ» مى‏فهماند آنچه از بنده وابسته به اراده خداى تعالى است مشیت بنده است، نه عمل بنده، که مورد مشیت خود بنده است، پس این آیه هم نمى‏خواهد تاثیر مشیت بنده در عمل او را نفى کند، که مکرر در این کتاب به این نکته اشاره کرده‏ایم.

منبع : ترجمه المیزان، ج‏20، ص: 195 و 196

سوره انسان

در کافى (اصول کافى، ج 2، ص 384، ش 4، باب الکفر) به سند خود از حمران بن اعین روایت کرده که گفت: از امام صادق (علیه السّلام) از این کلام خداى عز و جل پرسیدم که مى‏فرماید: «إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً» فرمود یعنى ما راه را به او نشان دادیم یا این است که هدایت ما را مى‏گیرد که در این صورت شاکر است، و یا تارک آن است، که آن را کفران نموده است.

منبع : ترجمه المیزان، ج‏20، ص: 219

سوره انسان

إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً
آن سبیلى که خدا بدان هدایت کرده سبیلى است اختیارى،و شکر و کفرى که مترتب بر این هدایت است، در جو اختیار انسان قرار گرفته،هر فردى به هر یک از آن دو که بخواهد مى‏تواند متصف شود، و اکراه و اجبارى در کارش نیست.

منبع:ترجمه المیزان،ج‏20،ص:195و196

سوره انسان

إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً
کلمه «اما-یا»تقسیم و تنویع را مى‏رساند،و آیه را چنین معنا مى‏دهد: مردم در قبال هدایتى که ما کردیم دو قسم و دو نوعند،یا شاکرند و یا کفور،خلاصه چه شاکر باشند و چه کفور، به هر حال هدایت شده‏ اند.

منبع : ترجمه المیزان، ج‏20، ص: 195

سوره انسان آیه 3
تعبیر به «إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً» بر دو نکته دلالت دارد:
نکته اول اینکه: مراد از سبیل، سنت و طریقه‏اى است که بر هر انسانى واجب است که در زندگى دنیائیش آن را بپیماید، و با پیمودن آن به سعادت دنیا و آخرت برسد، که این‏ سبیل او را به کرامت زلفى، و قرب پروردگارش سوق مى‏دهد، کرامتى که حاصلش دین حق است که نزد خداى تعالى همان اسلام است.
این را گفتیم تا روشن گردد اینکه بعضى از مفسرین (روح المعانى، ج 29، ص 153) سبیل را به راه بیرون شدن انسان از رحم تفسیر کرده‏اند تفسیر صحیحى نیست.
نکته دوم- که این تعبیر بر آن دلالت دارد- این است که: آن سبیلى که خدا بدان هدایت کرده سبیلى است اختیارى، و شکر و کفرى که مترتب بر این هدایت است، در جو اختیار انسان قرار گرفته، هر فردى به هر یک از آن دو که بخواهد مى‏تواند متصف شود، و اکراه و اجبارى در کارش نیست، هم چنان که در جاى دیگر فرمود: «ثُمَّ السَّبِیلَ یَسَّرَهُ» (عبس/20) و اینکه در آخر سوره فرموده: «فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبِیلًا وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ یَشاءَ اللَّهُ» (انسان/29 و 30) مى‏فهماند آنچه از بنده وابسته به اراده خداى تعالى است مشیت بنده است، نه عمل بنده، که مورد مشیت خود بنده است، پس این آیه هم نمى‏خواهد تاثیر مشیت بنده در عمل او را نفى کند، که مکرر در این کتاب به این نکته اشاره کرده‏ایم.
منبع : ترجمه المیزان، ج‏20، ص: 195 و 196

رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) فرمودند:
ای فاطمه ! هر که بر تو درود فرستد، خدا او را آمرزیده و در هر جای بهشت که باشم ، به من ملحق می کند.
کشف الغمه ج 2 ص 100