انسان موجودی اجتماعی است و از ابتدای تولد با دیگران در ارتباط است. در مرحله اول این ارتباط محدود است، اما در مسیر رشد خود با گروه های دیگری از جمله هم بازی ها، دوستان، هم محله ای ها، هم کلاسی ها، کارکنان مدرسه، همشهری ها که زمینه رشد اجتماعی نوجوان را فراهم می کند. نوجوان برای بهره مندی از رشد اجتماعی نیاز به عوامل متعددی دارند از جمله :

داشتن آگاهی و مهارت در زمینه آداب معاشرت، داشتن گرایش های مساعد نسبت به دیگران، اطاعت از قوانین و مقررات، داشتن گرایش مناسب به جامعه و پذیرش مسئولیت در آن، درک فعالیت های گروهی و شناخت ارزش کار دیگران.

انسان موجودی اجتماعی است و از ابتدای تولد با دیگران در ارتباط است. در مرحله اول این ارتباط محدود است، اما در مسیر رشد خود با گروه های دیگری از جمله هم بازی ها، دوستان، هم محله ای ها، هم کلاسی ها، کارکنان مدرسه، همشهری ها که زمینه رشد اجتماعی نوجوان را فراهم می کند. نوجوان برای بهره مندی از رشد اجتماعی نیاز به عوامل متعددی دارند از جمله :

داشتن آگاهی و مهارت در زمینه آداب معاشرت، داشتن گرایش های مساعد نسبت به دیگران، اطاعت از قوانین و مقررات، داشتن گرایش مناسب به جامعه و پذیرش مسئولیت در آن، درک فعالیت های گروهی و شناخت ارزش کار دیگران.

قسمتی از پایان نامه منصوره بهنام نیا، طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها، با عنوان: تاثیر رسانه های تصویری بر ناهنجاری رفتاری نوجوانان

از دیگر ویژگیهای دوره نو جوانی ، رشد شناختی و عقلی است . در دوران نوجوانی ، انسان با مجموعه ای از تغییرات شناختی - روانی و احساسی روبروست . نوجوان به این موضوع اهمیت می دهد که در نزد دیگران چگونه جلوه می کند . 
نوجوان درتلاش است تا بین تصوری که از خود دارد و تصوری که دیگران از او دارند ، هماهنگی ایجاد کند . گاهی اوقات طرد شدن از سوی اجتماع و یا اطرافیان ، ممکن است باعث شود که نوجوان از هیچ راهی نتواند احساس هویت کند . البته دستیابی به احساس هویت فردی تا حدی به مهارتهای شناختی نيز بستگی دارد .[1]
در مجموع باید گفت که برخی از نوجوانان در شناخت و درك خود ، موفق می شوند و برخی دیگر شکست می خورند

ژان پیاژه رواشناس سوئیسی می گوید : ” کودک غالبا” در واقعیتها و تفکرات حسی و حرکتی محصور است و تفکر او وابسته به اشیاء خارجی است . اما نوجوان قدرت ذهنی فوق العاده ای پیدا می کند که او را از قید واقعیتهای خارجی رها می سازد . این ویژگی او را متوجه عالم ذهنی و درونی خود می کند . “[2]
روانشناسان ، نوجواني را آغاز دوره تفکر انتزاعي مي دانند .در اين دوران ، نوجوان احساس قدرت زياد مي کند . نوجوان در اين مقطع سني ، مي تواند قضاياي منطقي را درک کند و استدلال علمي در او قوي مي شود . در دوره نوجواني ، استعدادها و توانمنديها نيز اختصاصي تر مي شود . به عنوان مثال ممکن است هر نوجواني در دروس يا حرفه هاي خاصي موفقيت کسب کند . در دوره نوجواني ، ساده انديشي دوران طفوليت از بين مي رود و نوجوان به سنجش و ارزيابي مسائل مي پردازد تا در نظام ذهنی خود ، دوباره آنها را بسازد . از اين رو شايد در مورد برخي امور متعارف شک کند و حتي از افکار و عقايد والدين خود انتقاد نمايد . نوجوان در پي کسب استقلال فکري است . ممکن است درمورد اعتقادات خودش نيز دچار شک و ترديد شود . نه اينکه آنها را نفي کند ، بلکه مي خواهد ، آنها را دوباره بازسازي کند و زيربنايي استدلالي براي آنها بيابد . از اينرو والدين و مربيان نبايد از شک و ترديدهاي نوجوان ، دچار نگرانی و اضطراب شوند ، بلکه بايد او را براي رسيدن به يقين ، ياري کنند . بنابراين شک ، توفقگاه خوبي نيست ، اما معبر و راهي مناسب براي رسيدن به حقيقت است .

[1] -رازقدرت نوجوانی.نویسنده پائول هرینگتون-مترجم مهین خالصی-چاپ اول-تهران-نسل نواندیش -1391-ص 198
[2] احدی،حسن وجمهری،فرهاد.روانشناسی رشد.جلد2.نشر پردیس تهران.1378.صفحه 50

 قسمتی از پایان نامه منصوره بهنام نیا، طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها، با عنوان: تاثیر رسانه های تصویری بر ناهنجاری رفتاری نوجوانان

رشد جنسی یکی از موارد مهمی است که خانواده ها باید به آن توجه کنند. به تغییرات زیستی ابتدای دوره نوجوانی بلوغ گفته می شود. بلوغ کلی ترین کلمه ای است که در زمینه نوجوانی به کار می رود.برحسب عادت،مجموعه تغییرات بدنی وروحی که مابین دوران کودکی ودوران جوانی(کمال)به وجود می آید،با این واژه تفسیر می شود.[1]

دربلوغ جنسی،پسر ودختر جنس شناس می شوند ودر بلوغ شرعی وظیفه شناس…[_2] وخداوند رحمان ورحیم قبل از اینکه انسان مغلوب غرایز شود وسرنوشت جهنمی پیداکند،مهار تقوا وشناخت دین را به دست ضعیف او می دهدواورا به این طریق توانا می سازد.[3]

علامه طباطبایی در تفسیر واژه “الحلم"در آیه 59سوره نور “وإذا بلغ الاطفال منکم الحلم فلیستاذنوا…"می فرمایند:در اینجا واژه حلُم به معنای عقل است وکنایی از بلوغ می باشدکه معمولا با یک جهش عقلی وفکری توأم است وگاه گفته اند به معنای رؤیا وخواب دیدن است وچون نوجوانان مقارن با بلوغ ،صحنه هایی را درخواب می بینند که سبب احتلام آنها می شوداین وازه به عنوان کنایی در معنای بلوغ به کار رفته است.[4]

دین اسلام بلوغ جنسی رااز بلوغ عقلی تفکیک کرده است واختیارات مالی راتنها به نوجوانانی تفویض می کند که علاوه بربلوغ جنسی دارای رشد عقلی نیز باشند ولی باید توجه داشت که مقصود از رشد عقلی برای بدست آوردن استقلال مالی،خردمندی کامل ورشد نهایی عقل نیست،همین قدر که نوجوان به حداقل رشدعقلی برسدومعنی نفع وضرر مالی رادرک کندوقادر باشد که در ثروت خود عاقلانه تصرف نماید از نظر قانونی رشید است وحق دارد اختیارات مالی خود را به دست گیرد.[5]

[1] -دبس،موریس.بلوغ(از مجموعهچه می دانم؟)ترجمه حسن صفاری،انتشارات علمی،1335،چاپ دوم،ص 8.
[2] -پاک نژاد، رضا،ازدواج مکتب انسان سازی.انتشارات اخلاق سال 1374.چاپ نهم.جلد 1.صفحه 11.
[3] ترجمه المیزان ج14ص 541
[4] -محمد تقی فلسفی.جوان از نظر عقل واحساسات. نشر معارف اسلامی.تهران.سال 1344. ج ا.ص141.
قسمتی از پایان نامه منصوره بهنام نیا، طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها، با عنوان: تاثیر رسانه های تصویری بر ناهنجاری رفتاری نوجوانان

از ویژگی های بارز نوجوانان رشد سریع و تغییر و تحول چشمگیر جسمانی است که موجب می شود در زمان کوتاهی ساختار چهره و بدن نوجوان از حالت کودکی خارج شود و اندازه بزرگسالان را پیدا کند. چنین رشد سریعی جهش نموی نام دارد که حدود چهار سال طول می کشد. اوج بروز جهش نموی در دختران حدود 13-12 سالگی و در پسران 14 سالگی می باشد. این جهش نموی نوجوانان الگوی خاص و یکنواختی ندارد و بسته به عواملی مانند وراثت، سلامت جسمانی، شرایط جغرافیایی، کیفین و میزان تغذیه، و اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی خانواده متغیر است. بااین تغییر وتحولات سایر امور روحی هم تغییر میکند ، احساس ها وتمایل های جدیدی در نهاد نوجوان به وجود می آید،حالت ها ی خاصی به او دست می دهد ، دیگر حالت های زمان کودکی راکنار می گذارد.[1] 

[1] -جوانان در طوفان غرایز.همت سهراب پور.ناشر بوستان کتاب قم.چاپ سوم.1382.انتشارات تبلیغات اسلامی.ص16

قسمتی از پایان نامه منصوره بهنام نیا، طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها، با عنوان: تاثیر رسانه های تصویری بر ناهنجاری رفتاری نوجوانان

دوره نوجوانی از مهمترین و حساس ترین دوره های زندگی انسان به شمار می رود . در این دوره ، تغییراتی در جسم و روان نوجوان رخ می دهد که هرکدام به نوعی بر او اثر مي گذارد . گاهی این تغییرات ، شخصیت و منش او را به کلی دگرگون می سازد . از این رو شناخت جنبه های مهم روانی ، عقلانی ، جسمانی و اخلاقی نوجوان ، این توانایی را به او و اطرافیانش می دهد تا شیوه صحیح برخورد با تغییرات جسمی و روحی دوره نوجواني را بدانند . این آگاهی ، از بروز ناسازگاریهای خاص این دوران جلوگیری می كند .در اینجا انواع رشد نوجوان را بیان می نماییم:

1.رشدجسمانی

2. رشد جنسی

3. رشد شناختی وعقلانی

4. رشد اجتماعی

5. رشد هیجانی و عاطفی

6. رشد اخلاقی

قسمتی از پایان نامه منصوره بهنام نیا، طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها، با عنوان: تاثیر رسانه های تصویری بر ناهنجاری رفتاری نوجوانان

تصميم گيري درباره انتخاب شغلي يكي از موضوعاتي است كه هر فردي در زندگي اجتماعي با آن مواجه مي باشد. تصميم گيري افراد براي انتخاب شغل تحت تأثير عوامل متعددي است كه خانواده يكي از آنها مي باشد. از آنجا كه انسان موجودي اجتماعي است به وسيله ي شغل با ديگران رابطه ي اجتماعي برقرار مي سازد و از طريق انجام وظايف شغلي مي تواند مورد تأييد ديگران قرار بگيرد. داشتن شغلي براي افراد اين فرصت را فراهم مي آورد تا ضمن اين كه خود را جزئي از جامعه محسوب مي كنند، فرصتي ايجاد شده تا تواناييها و مهارتها و حتي محدوديتهاي خود را شناخته و ارزيابي كند.[1]

هر فرد شاغل بخش اعظم اوقات زندگي خويش را به فعاليتي در قالب يك شغل مشغول است كه در نتيجه آن، خود را فردي مفيد براي جامعه مي داند و اين احساس رضايتمندي مي تواند يكي از جنبه هاي مهم سعادت او باشد.[2]

خانواده به عنوان نخستين محيط اجتماعي، در تكوين انديشه ها، احساسات و به طور كلي شخصيت فرد نقش اساسي دارد؛ به عبارت  ديگر تجربيات ناشي از شرايط عيني خانواده، اصول، افكار،‌ايده ها و جهت گيري هاي فرزندان را مشخص مي كند. و انتخاب شغل هم يكي از جهت گيري هايي است كه نقش اساسي در زندگي افراد دارد. شرايط محيطي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كه خانواده براي فرزندانش فراهم مي كند، هنگامي به خوبي آشكار مي شود كه آنها شاغل شوند. نخستين شغل، نقطه آغاز استقلال فرد از خانواده است.[3]

[1]  شهلا اعزازي، جامعه شناسي خانواده ، تهران ، روشنفكران مطالعات زنان، چاپ دوم، تهران، سال 1380
[2] مرتضي مطهري، تعليم وتربيت در اسلام، چاپ بيست و سوم‌، انتشارات تهران صدرا، سال 1373
[3]  نويسنده ha-sh-2000 ، نقش اساسي پدر ومادر در انتخاب شغل فرزندان، 14/12/1392، www.tebyan.com

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه

تربيت سياسي، تربيت مهمي است كه در تحقق هدفهاي مادي و معنوي جامعه نقش اساسي دارد هر ملتي براساس اصول و معيارهاي مورد قبول خود، از زندگي، يك سلسله هدفهايي در نظر مي گيرد و در تحقق آنها مي كوشد، اما دست يابي به اين اهداف تأمين نيازها و پيشرفت جامعه در همه ي ابعاد، مستلزم وجود فرهنگ سياسي قدرتمندي است كه متناسب با اوضاع واحوال سياسي- اجتماعي روز باشد. تربيت سياسي فرايندي فراگير است كه زمان و مكان معيني ندارد و در هر محيط و شرايطي قابل اجرا مي باشد. شايد مناسب ترين مكان آموزش و پرورش نيروهاي سياسي همان فضاي خانه هاي كوچك و مهمتري باشد كه سياست مداران بزرگ از آنجا بيرون مي آيند و در جامعه تحولي ايجاد مي كنند.[1]

امام خميني در مورد نقش مادر در اين زمينه مي فرمايد:‌

«يك مادر ممكن است فرزندش را خوب تربيت كند و آن فرزند يك امت را نجات دهد و ممكن است بدتربيت كند و موجب هلاكت يك امت شود».

[1]  مقاله: محمد احساني، نقش مادر در تربيت كودك، سايت www.begtoote.com

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه