إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ[1]؛ «خدا، توبه‌كاران را دوست دارد، و پاكان را (نيز) دوست دارد.

بهداشت روانی عبارت است از آگاهی به عوامل معنوی و مادی و انگیزه‌هایی که سلامت فکر و وضع مثبت و اعتدال رفتار و کردار را سبب می‌‌شود که بدان وسیله، ساز و کار با ارزشی در مورد تحرک و پشرفت معنوی و مادی انسان­ها در همه زمینه­ ها فراهم مي‌آید[2]»

با کمی دقت در آموزه­های قرآنی می­توان به دست آورد که آیات زيادي به همراه توصیه­ ها و روایات ائمه اطهار بر این معنا تأکید دارند و مردم را به رعایت بهداشت روان تشویق و ترغیب مي‌کنند.

قسمتی از پایان نامه ی خانم ریحانه سلیمانی
[1] بقره(2)آیه 222
[2] بهداشت روان در اسلام،ص 22

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم): اگر ساکنان خانه ای به مقدار کم غذا بخورند، خانه شان نورانی می گردد.[1] پیامبرخدا(صلی الله علیه و آله و سلم) : هرکس که خداوند را بسیار تسبیح گوید و به بزرگی یاد کند و در عوض به مقدار کم بخورد و بیاشامد و بخوابد، فرشتگان مشتاق او می شوند. [2]   امام علی (علیه السلام)  - در حکمت های منسوب به ایشان ــ : زندگی را برای خوردن مخواه، بلکه خوردن را برای زندگی بخواه. [3]

قسمتی از پایان نامه ی خانم ریحانه سلیمانی

[1] کنزالعمّال، ج3، ص391، ح7093)
[2] تنبیه الخواطر، ج2، ص116
[3] شرح نهج البلاغة، ج 20، ص333، ح824)

در علم فقه، این یک قاعده ی کلی است که آنچه دانسته شود برای جسم انسان ضرر دارد، قطعاً حرام است.

برای نمونه، تریاک کشیدن، به صورت عادت و استمرار، حرام است و همه ی فقها به حرمت آن فتوا می دهند و دلیل ویژه ای بر حرمت آن از کتاب و سنت وجود ندارند، دلیلشان قاعده ی «لا ضرر» است که از قواعد کلی فقهی است و بدان وسیله ثابت می شود که استفاده از هر شیئ مضر حرام است. استفاده از هروئین نیز که امر نو ظهوری است و در دوران های قدیم را یج نبوده،

چون زیان آن، مسلم است، حرمتش قطعی است. حکم درباره ی سیگار و قلیان نیز همین گونه است.[1]           

قسمتی از پایان نامه ی خانم ریحانه سلیمانی

[1] پاکیزگی و بهداشت در اسلام،ص 91 و 92

رهنمودهای اخلاقی امام خمینی(ره) به طلاب

- اخلاق باید در همه جا و در همه دروس مورد توجه قرار گیرد و اعتقادم بر این است که باید هر کسی حوزه درسی بزرگ و کوچک دارد، یکی دو دقیقه مقدمتاً و مؤخرتاً درس اخلاق بگوید تا طلاب با اخلاق اسلامی بار بیایند.

 امام راحل در تعریف اخلاق آورده اند:«خُلق عبارت است از حالتی در نفس که انسان را دعوت به عمل می کند، بدون رویّه و فکر، مثلاً: کسی که دارای خُلق«سخاوت» است، آن خُلق، او را وادار به جود و انفاق می کند، بدون آن که مقدماتی تشکیل دهد و مرجحاتی فکر کند؛ گویی یکی از افعال طبیعیه او است، مثل دیدن و شنیدن. و همین طور نفس«عفیف» که این صفت، خُلق آن شده است، به طوری که حفظ نفس کند که گویی یکی از افعال طبیعیه او است.» حضرت امام خمینی(ره) بر این باورند که تا هیئت راسخ حاصل نشود، احتمال انجام اخلاق سوء هست:« تا نفس به واسطه ریاضت و تفکر و تکرر به این مقام نرسد، دارای خُلق نشده است و کمال نفس حاصل نگردیده، و بیم آن است که آن خُلق اگر از کمالات است، زایل شود و عادات و اخلاق سیّئه بر آن غالب آید.»

- اگر بخواهید خدمت گزار اسلام باشید، خدمت گزار ملت اسلام باشید، باید دانشگاه، فیضیه و همه آن ها که مربوط به فیضیه هستند، در رأس برنامه تحصیلی شان برنامه اخلاقی و برنامه تهذیبی باشد تا فرآورده های آن، امثال مطهری(ره) را به جامعه تسلیم کند.

- مبدأ هر امری از خود آدم شروع می شود و اصلاح نفس را ما باید از خودمان شروع کنیم.

- تهذیب را از خودتان شروع کنید؛ چون تا اصلاح نکنید نفوس خودتان را، از خودتان شروع نکنید و خودتان را تهذیب نکنید، شما نمی توانید دیگران را تهذیب کنید. آدمی که خودش آدم صحیحی نیست، نمی تواند دیگران را تصحیح کند.

- شما الآن جوان هستید، می توانید خودتان را تهذیب کنید.

- نگذارید قوای جوانی از دستتان برود. هر چه قوای جوانی از دست برود، ریشه های اخلاق فاسد در انسان زیادتر می شود.

- از وصیت های من که در آستانه مرگ«هستم» و نفس های آخر را می کشم، به تو که از نعمت جوانی برخورداری، آن است که معاشر خود و دوستان خویش را از اشخاص وارسته و متعهد و متوجّه به معنویات و آنان که به حبّ دنیا وزخارف آن ندارند و از مال و منال دنیا به اندازه کفایت و حد متعارف پا بیرون نمی گذارند و مجالس و محفل شان آلوده به گناه نیست و از اخلاق کریمه برخوردارند، انتخاب کن که تأثیر معاشرت در دو طرف صلاح و فساد اجتناب ناپذیر است. و سعی کن از مجالسی که انسان را از یاد خدا غافل می کند پرهیز نمایی که با خوگرفتن با این مجالس، ممکن است از انسان سلب توفیق شود که خود مصیبتی جبران ناپذیر است.

ماهنامه مبلغان/شماره103/صص48-45

انسانی که شراب نوشید، طبیعی است که در اثر مستی عقل و فهم و شعور او از بین خواهد رفت و به دنبال آن جنون و دیوانگی بر او حاکم می گردد. و برخی از آنان گاهی بدون هیچ دلیل برای دیگران ایجاد مزاحمت می کنند و یا درگیر می شوند و چه بسا منجر به درگیری های خونین و مجروح شدن افرادی می گردد.[1]بر همین مبنا امام رضا (علیه السلام) فرمود:

«… وَ یوقِعُ العَربَدَةَ…»

شرابخواری منشأ نزاع و درگیری و زد و خورد می گردد.[2]

از جمله امتیازات انسان بر سایر موجودات عقل اوست. یکی از ضررهای شراب آن است که قدرت عقل و تفکر را از انسان می گیرد و زمانی که این سرمایه ی گرانقدر را شراب از او گرفت، حالت جنون و دیوانه را دارد و امکان دارد  به هر کار و جنایتی دست بزند.[3] بر همین اساس امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود:

«… و هو لا یَعقلُ…»

شراب عقل و قدرت فکر کردن را از انسان می گیرد.[4]

هم چنین امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود:

« مَن شَرِبَ الخَمرَ فَاذهَب عَقلُهُ»

کسی که شراب بخورد عقل و قدرت تفکر خود را (که امتیاز بشر با سایر حیوانات است) از بین برده است.[5]

قسمتی از پایان نامه ی خانم ریحانه سلیمانی

[1]  سلاح شیطان،محمدی نیا اسد الله ،ناشر سبط اکبر،بهار1385ص51
[2]نورى، محدث، ميرزا حسين، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، بيروت - لبنان، اول، 1408، ج 17، ص 45
[3] سلاح شیطان،ص26
[4] کافی، ج6،صص 3_4
[5] مستدرک الوسائل، ج17،ص57

گرچه رواج فوق العاده انواع موسیقى مانع از آن است که بسیارى از افراد در این باره درست فکر کنند و منطقى بیندیشند و مطابق طرز تفکّر نادرستى که عدّه اى به آن سخت پایبندند (متداول شدن هر چیز را دلیل بر بى عیب بودن آن مى گیرند) حاضر به مطالعه در اطراف اثرات شوم و زیانبار موسیقى نیستند. ولى افراد واقع بین هیچ گاه به این مقدار قناعت نخواهند کرد و براى پى بردن به واقعیّت ها، على رغم شیوع آنها همواره مى کوشند و مطالعه مى کنند:موسیقى از چند نظر قابل مطالعه است: از نظر زیان هاى جسمى و اثرات شومى که روى دستگاه اعصاب انسان مى گذارد آقاى «دکتر ولف ادلر» پروفسور دانشگاه کلمبیا مى گوید:«بهترین و دلنوازترین نواهاى موسیقى، شوم ترین آثار را روى سلسله اعصاب انسان مى گذارد; مخصوصاً وقتى که هوا گرم باشد اثرات نامطلوب آن شدیدتر مى گردد»!«دکتر آلکسیس کارل» فیزیولوژیست و زیست شناس معروف فرانسه مى نویسد:«ارضاى وحشیانه شهوات ممکن است جلب نوعى اهمّیّت کند; ولى هیچ چیز غیر منطقى تر از یک زندگى که به تفریح بگذرد نیست. کاهش عمومى هوش و نیروى عقل از تاثیر الکل، و بالاخره از بى نظمى در عادت، ناشى مى گردد; بدون تردید سینما و رادیو در این بحران فکرى سهیمند».بطور کلّى باید موسیقى را در ردیف موادّ مخدّر شناخت; زیرا آثار تخدیرى آن به هیچ وجه قابل انکار نیست; و تخدیر انواع و اقسامى دارد و بشر مى تواند از طرق مختلف اعصاب خود را تخدیر کند.گاهى تخدیر به وسیله خوردن است; مانند نوشابه هاى الکلى که تخدیر شدیدى در اعصاب به وجود مى آورد و نیروى درک و عقل انسان را از کار مى اندازد.گاهى تخدیر به وسیله استنشاق از بینى در بدن ایجاد مى شود، مانند گرد هرویین که از طریق بینى وارد بدن شده، اعصاب را براى مدّتى تخدیر مى کند.و براى بسیارى از بیمارانى که احتیاج به تخدیر دارند از طریق تزریق موادّ مخدّر در رگ انجام مى گیرد.گاهى همین تخدیر از مجراى گوش صورت مى پذیرد و استماع موسیقى و «کنسرت» در اعصاب شنونده اثر تخدیرى ایجاد کرده و زمانى آن چنان شدید مى شود که انسان را مانند افراد بهت زده، از حالت طبیعى بیرون آورده توجّه او را از همه چیز سلب مى کند.با توجّه به این نکته، تصدیق خواهید نمود که موسیقى مخدّرى بیش نیست و تمام و یا بسیارى از عیوب و مضرّات تخدیر را داراست.اصولا لذّت فوق العاده اى که افراد از آن مى برند به خاطر همین اثر تخدیرى است.

قسمتی از پایان نامه ی خانم ریحانه سلیمانی

اوّلین شارح نهج البلاغه

خیلی ها بر این باورند که اوّلین شارح نهج البلاغه، ابن أبی الحدید معتزلی است که شرحش شهرت جهانی دارد، ولی واقعیت غیر از آن است؛ چرا که اوّلین شارح نهج البلاغه، مرحوم قطب راوندی بوده است که شرحی دارد دو جلدی، به نام «مِنهاجُ البَراعَهِ فی شَرحِ نَهجُ البَلاغَ»؛ چنان که خود ابن أبی الحدید نیز بدین امر اعتراف کرده است، آن جا که می گوید:«کسی قبل از من- تا اندازه ای که اطلاع دارم- به تفسیر نهج البلاغه نپرداخته است، به جز یک نفر و آن سعید بن هبه الله بن حسن معروف به قطب الدین راوندی است.»

ماهنامه مبلغان/شماره62/ص135