عن الامام الرضا علیه السلام عن آبائه علیهم السلام عن رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:

لا یزال الشیطان ذعرا من المؤمن ما حافظ علی الصوات الخمس، فاذا ضیعهن تجرا علیه و اوقعه فی العظائم.

حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام از پدران گرامی اش از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم چنین نقل فرمود که:

شیطان پیوسته از مؤمن در هراس است مادامی که بر نمازهای پنج گانه محافظت نماید پس هر گاه آن ها را ضایع کرد بر او جرأت یافته و او را در گناهان بزرگ می اندازد.

صحیفه الامام الرضا علیه السلام/ص84 و بحارالانوار،ج83، ص11

اهمیت و فواید زهد و قناعت در بیان روایات

ارزش و اهمیت زهد و قناعت

اسناد و روایات ما درباره ی زهد و قناعت مباحث بسیاری را مطرح کرده و برای آن ارزش و اهمیتی فوق العاده قائل شده اند که در این قسمت به چند نمونه ی آن اشاره می کنیم:

1- در مورد ارزش زهد در کتب روایی ما آمده است: خداوند عز وجل به موسی علیه السلام وحی کرده است به راستی بندگان من با چیزی به من تقرّب نیافتند که در نزدم محبوب تر از این سه چیز باشد:… زهد در دنیا، پرهیز از نافرمانی من و گریه از خشیت من. موسی علیه السلام پرسید: خداوندا برای این امور چه پاداشی است؟ خداوند فرمود: زاهدان در دنیا در بهشت اند؛ گریه از ترس من؛آن ها را به درجه ی بالایی از رشد می رساند که احدی را در آن شرکتی نباشد و اما پرهیزکاران از حرام در وضعی قرار دارند که من از همه بازپرسی درباره ی دنیا را دارم، اما برای آنان نه(کافی، ج2، ص483)

2- زهدداری، خوی ثابت تقواداران است.(شرح غررالحکم، ج1، ص275(

3- هم چنین فرمودند: خداوند کل خیر را در خانه ای واحد قرار داد که کلید آن خانه زهدداری در دنیاست. جعل الخیر کلّه فی بیت واحد و جعل مفتاحه الزهد فی الدنیا(همان، ص128)

4- درباره ی قناعت فرمودند: القناعه مال لاینفذ. قناعت ثروتی بی پایان است.(نهج البلاغه، قصار350)

5- و الرضا بالکفاف من دعائم الایمان(هدایه العلم، ص119). راضی بودن به میزان کفایت، از ستون های ایمان است.

6- قناعت داری، جامعه را از خطرها می رهاند، زیرا در آن زمینه سازی برای حیات دیگران است. به خصوص اگر مازاد قناعت در راه نیت الهی هزینه شود، از حالت وبال بودن خارج می شود. علی علیه السلام فرمود: المال وبال علی صاحبه الّا ما قدّم منه(غررالحکم درآمدی، ج1، ص86)

فوائد زهد و قناعت

رعایت زهد و قناعت دارای فواید و آثاری بسیار وسیع و پردامنه است که در این جا به اختصار به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

در ارتباط با زهد، حداقل فایده این است که عزت نفس و همّت آدمی را بلند و والا می سازد و نفس او را از وابستگی و دل بستگی شدید می رهاند. کمترین فایده ی رعایت قناعت نیز این است که جمع بیشتری را بر سر سفره ی جامعه می نشاند و تا حدودی مرز فقر را می شکند. از مازاد غذایی و از قناعت ما بسیاری از گرسنگان سیر می شوند و ما شاهد چهره های افسرده و رنگ پریده ی محرومان و مستضعفان نخواهیم بود.

احادیث و روایات در این زمینه بسیار و از آن جمله اند:

1- ثمره القناع العزّه. حاصل قناعت، ارجمندی و عزت است(غررالحکم)

2- من قنع لم یغتم. آن کس که قناعت پیشه کند، دچار غم نخواهد شد.(همان)

3- من اقتصر علی بلغه الکفاف فقد انتظم الراحه(روضه ی کافی، ج2، امام باقر علیه السلام). آن کس که به میزان کفاف قناعت ورزد، به آسایش و راحت خواهد رسید.

4- و بالاخره؛ امام امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: اذا اراد الله بعبد خیراً والهمه القناعه و اصلح له زوجه(غررالحکم، 4115). به هنگامی که خداوند به بنده ای بخواهد اراده ی خیر کند، قناعت را به او الهام می کند و همسرش را در خط صلاح قرار می دهد.

ماهنامه آموزشی تربیتی پیوند/وزارت آموزش و پرورش/خرداد1389

سی عامل فقر در بیان روایات

در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بیست عامل فقر، و در احادیث دیگر ده عامل فقر بیان شده است. باید توجه داشت رابطه ی برخی از این عوامل با فقر و تهی دستی روشن است امّا درک رابطه ی برخی دیگر با فقر بسیار دشوار است. باید بدانیم که ما انسان ها دارای علم و دانایی محدود هستیم، از این رو نمی توانیم همه حقایق و روابط عالم را کشف کنیم، ولی علم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و معصومین علیهم السلام وابسته به علم الهی است، پس هر آن چه می گویند درست و حقیقت است، اگر چه دلیل و علت آن را ندانیم و رابطه ی آن را کشف نکنیم و ما اکنون به اختصار آنها را یادآور می شویم:

1- عریان از بستر برای ادرار به دستشویی رفتن، القیام من الفراش للبول عریاناً

2- خوردن غذا در حال جنابت، اکل الطعام جُنُباً

3- نشُستن دست هنگام غذا خوردن؛ ترک غَسلِ الیدین عند الأکل

4- بی حرمتی به نان؛ اهانه الکِسرَهِ من الخبز

5- سوزاندن پوست سیر و پیاز؛ احراقُ قشرِ الثُومِ و البَصَل

6- نشستن در آستانه در؛ القعود علی اسکفه البیت

7- جارو کردن خانه در شب یا با لباس؛ کنس البیت و الثوب

8- شستن اعضای بدن در توالت؛ غَسل الاعضاء فی موضع الأستنجاء.

9- نشُستن ظرف ها در منزل؛ وضع القِطاعِ و الأوانی غیر مغسوله.

10- باقی گذاشتن تار عنکبوت در منزل؛ ترک بیوت العنکبوت فی المنزل.

11- ظرف آب را بدون در گذاشتن؛ وضع اوانی الماء غیر مغطاه الرؤس.

12- خشک کردن بدن با دامن و آستین؛ مسح الاعضاء و المغسوله بالذیل و الکُمِّ.

13- سبک شمردن نماز؛ الاستخفاف بالصلاه

14- با عجله از مسجد بیرون آمدن؛ تعجیل الخروج من المسجد.

15- صبح زود به بازار رفتن و شب دیر آمدن؛ البکور الی السوق و تأخیر الرجوع منه الی العَشِیِّ.

16- خریدن نان از فقیران؛ شراء الخبز من الفقراء

17- ناسزا گفتن به فرزندان؛ اللعن علی الأولاد

18- دروغ گفتن؛ الکذب.

19- دوختن لباس در حالی که پوشیده است.

20- خاموش کردن با فوت؛ اطفاء السراج بالنَّفَس.

و در احادیث دیگری آمده از مواردی که باعث فقر است عبارتند:

21- ادرار کردن حمام؛ البول فی الحمام

22- با حرص غذا خوردن؛ الأکل علی الجشاء

23- خلال کردن با چوب درخت گز؛ التخلل بالطرفاء.

24- خوابیدن بین نماز مغرب و عشاء؛ النوم بین العشائین.

25- خوابیدن بین الطلوعین؛ النوم قبل طلوع الشمس.

26- گوش کردن زیاد به غنا؛ کثره الاستماع الی الغناء.

27- ولخرجی؛ ترک التقدیر فی المعیشه.

28- شانه زدن به مو در حال ایستاده؛ التمشط من قیام.

29- قسم دروغ خوردن؛ الیمین الفاجره.

30- قطع رابطه ی با خویشان؛ قطیعه الرَّحِمِ.

منبع: کتاب گشایش روزی/محمدعلی قاسمی/صص163-160

لقمه حلال از دیدگاه بزرگان

ابوذر، آن یار با وفای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مردمان را دور خویش جمع کرد و به آنان گفت:

إِجعَلِ الدُّنیا کَلِمَتَینِ کَلِمَهً فی طَلَبِ الحَلالِ وَ کَلِمَهً لِلآخِرَهِ؛ دنیا را در دو کلمه خلاصه کنید، یک کلمه آن، طلب روزی حلال است و کلمه دیگر آن که در پی آخرت باشید.

از برخی عابدان نقل شده است:

«اگر یک قرص«نان حلال» پیدا می کردم، حتماً آن را می سوزاندم و سوزانیده شده ی آن را می کوبیدم و آن را به«گرد» تبدیل می کردم و بیماران را با آن درمان می کردم»

یحی بن معاذ می گوید:

اطاعت نمودن، گنجینه ای از گنجینه های خداوندی است، که کلید آن«دعا» و دندان هایش نیز«لقمه حلال» است.

منبع: کتاب گشایش روزی/صص32-31

خاطراتی از دفاع مقدس “آرامش بعد از عملیات”

بغض کرده بود. می گفتند: بچه است اگر زخمی بشه، آه و ناله می کنه و عملیات را لو میده. شاید هم حق داشتند، نه اروند با کسی شوخی داشت نه عراقی ها. اگر عملیات لو می رفت، غوّاص ها که فقط یک چاقو داشتند، قتل عام می شدند. فرمانده که بغضش را دید و اشتیاقش را، موافقت کرد.

… شب عملیات توی گِل و لای کنار اروند تو ساحل فاو خیلی آروم و بی صدا کنار بقیه شهدا دراز کشیده بود. جفت پاهایش زودتر از خودش رفته بودند بهشت، کوسه ها برده بودند، دهانش را هم پِر از گِل کرده بود که عملیات را لو ندهد!…

هفته نامه تخصصی حیات طیبه/جمعه22دی ماه1391

زمینه ها و عوامل شکل گیری کودتای28مرداد

مهم ترین علل داخلی و خارجی کودتای 28 مرداد 1332 را می توان این گونه برشمرد:

الف) عوامل خارجی: مهم ترین عامل خارجی در پیدایش کودتا، دولتهای آمریکا و انگلیس بودند. تبانی این دو قدرت، انتقام گیری انگلیسی ها از دولت ملی ایران در قضیه ملی شدن صنعت نفت، و عَلَم کردن خطر کمونیسم و تحرکات حزب توده از سوی آمریکا و جایگاه استراتژیک ایران برای آمریکا، از مسائل مهم پیوند دو قدرت در برپایی کودتا بوده است.

بر اساس دکترین آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا، بسط دایره نفوذ و سلطه آمریکا بر جهان سوم و به ویژه کشورهای همجوار شوروی با استفاده ابزاری از خطر کمونیسم تحت عنوان مقابله با نفوذ شوروی، حکومت شاه از نخستین کشورهای خاورمیانه حامی این دکترین بود که از حلقه های مهم تکمیل استراتژی دیوار آهنین به دور شوروی بود. تحولات ناشی از ملی شدن نفت، تحرکات حزب توده و خطر نفوذ کمونیسم در ایران سه عاملی بودند که موجبات نگرانی آمریکا و انگلیس را فراهم آوردند. عوامل سه گانه ی فوق الذکر سبب شدند که دولت آمریکا بیش از گذشته به امور داخلی ایران توجه نمایند.

در خرداد 1332 کمیته مشترک امنیتی مشترک آمریکا و انگلیس کلیات طرح کودتای 28 مرداد 1332 را تهیه و تکمیل نمود. در این طرح با مبانی هفت گانه، مسائل گوناگون کودتا از جمله ظاهر قانونی داشتن، جنگ روانی و تبلیغات حجیم علیه آیت الله کاشانی و مصدق، انتخاب سرلشکر زاهدی به عنوان رهبری کودتا، توجیه شاه و درگیر شدن او در کودتا، نقش رسانه ها و شعبه های امنیتی آمریکا و انگلیس در ایران پیش بینی شده بود.

گرچه مقامات دولتی آمریکا در طی چندین دهه از هر گونه اظهار نظر رسمی در مورد دخالت آمریکا در کودتای 28 مرداد 1332 طفره می رفتند، ولی سرانجام خانم مادلین آلبرایت وزیر خارجه آمریکا، طی یک سخنرانی در کنفرانس روابط ایران و آمریکا در 27 اسفند 1378 در آمریکا اعتراف کرد که:"در سال 1332، ایالت متحده آمریکا نقش مهمی در هماهنگ کردن سرنگونی رژیم مردمی محمد مصدق بازی کرد. دولت آیزنهاور بر این باور بود که این عمل، به خاطر دلالیل استراتژیک قابل توجیه بوده است، ولی این کودتا به وضوح، مانعی برای تحولات سیاسی ایران بود. بنابراین به سادگی می توان درک کرد که چرا ایرانیان همچنان از این مداخله در امور داخلی خود خشمگین هستند. علاوه بر این، آمریکا و غرب به مدت 25 سال از رژیم شاه به طور مستمر پشتیبانی کردند.

ب) عوامل داخلی: شکل گیری نهضت ملی صنعت نفت و دولت ملی در ایران، بازتاب ها و پیامدهایی را در عرصه های ملی و فراملی در ایران داشت. از مهم ترین علل شکست نهضت ملی و برپایی کودتای 28 مرداد در بُعد داخل می توان به مواردی از جمله: “مکتبی نبودن مبارزه، محدود شده به مرحله تخریب و نداشتن برنامه برای دوران سازندگی، نداشتن یک آرمان برای تداوم حرکت و انگیزه های تکامل یافته تر جهت حضور مردم در صحنه، فشارهای ناشی از ملی شدن نفت(روانی- اقتصادی)، اختلاف بین رهبران نهضت"، خیانت های حزب توده، تطمیع اراذل و اوباش، روحیات لیبرالی مصدق و مؤلفه های دیگری نیز می توان اشاره کرد.

ماهنامه تحلیلی هدایت/ ویژه هادیان سیاسی بسیج/شماره82/مرداد1387

مقام معظم رهبری(مدظله العالی):

یکی از وظایف مهم مجلس خبرگان، حفظ و تقویت مبانی شعارهای بنیادین و جهت گیری های اصلی نظام است.

 منبع: تقویم قدس رضوی1393/بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی