ام سلمه پس از شهادت شوهرش با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ازدواج کرد و دختری به خانه رسول خدا آورد که نامش زینب بود. زینب که ربیبه¹ پیامبر گردید ، مورد عنایت آن حضرت قرار گرفت و در کنار حضرتش آموزش دید و مطالب و معارف بسیاری از آن سرچشمه فیض الهی آموخت و به مرتبه مهمی از علم و دانش نایل گردید؛ به طوری که دانشمندان الهی او را راوی حدیث و فقیه ترین زنان عصر خویش در مدینه معرفی کرده اند.

جایگاه بانوان در اسلام،ص135

1. دختری که حاصل ازدواج پیشین زوجه بوده

یکی از بانوان سرافراز تاریخ صدر اسلام، امیمه دختر قیس بن صلت غفاری است. او در جنگ ها حضور یافت ، به رزمندگان خدمت کرد و در مداوای مجروحین و انتقال شهدا یاری می رساند. علاوه بر این در میدان جنگ با خواندن خطبه های بلیغ به تبلیغ و تشویق رزمندگان می پرداخت.

او بانویی پارسا و دانشمند بود. روایات زیادی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نقل کرده  است و تعدادی از تابعین شاگرد او بودند و به واسطه این بانوی محدثه از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل حدیث می کنند. امیمه بانویی مجاهد، پارسا، دلسوز، مهربان و معلمی فرزانه بود.

اسوه های آسمانی، ص254

حکیمه بانویی است که او را رازدار اهل بیت نامیده اند. او بارها حضرت مهدی علیه السلام را دید و بعد از شهادت امام حسن عسکری علیه السلام یکی از سفیران امام بود که مردم برای نیازهای دینی خود به او مراجعه می کردند.

بانو حکیمه در سحرگاه نیمه شعبان، شاهد به دنیا آمدن نوزادی بود که با همه ظرافت و فراست های زنانه اش، حمل مادر طفل را متوجه نشد. پاسی از شب گدشت و حکیمه به رسم دیدار برادر، در منزل او بود. وقتی عزم رفتن می کند، امام به او مژده آمدن موعود داد. این خبر در عین فرح بخشی، مایه شگفتی خواهر گردید؛ چرا که بانو نشانی از حمل نداشت!

پیام زن،خرداد94،شماره 279

بسیاری از بزرگان فقهی  بدعت و تشریع را یک چیز میدانند و تفاوتی بین آن دو قائل نیستند ولی در این میان برخی آن دو را متفاوت می دانند.

در کلمات بسیاری از بزرگان عناوین سه گانه ی بدعت ، تشریع و کلام بدون علم یافت می شود که برخی آن هارا از یکدیگرجدا میکنند چه در معنای لغوی و چه در معنای اصطلاحی از جمله اینکه بدعت را در لغت نو آوردن و ایجاد کردن دردین بعد از کامل شدن دین [1]بیان کرده و در اصطلاح هر چیزی که بدون مثال قبلی ایجاد شده، فرقی نمی کند که نیکو باشد یا مورد مذمت و بدعت را به دو دسته تقسیم کرده و آن را بدعت هدایت  و بدعت گمراهی می دانند [2]. و روایاتی از رسول خدا درتائید کلام خویش می آورند و اما برای تشریع دو تعریف ذکر می کنند . اول داخل کردن آن چه بدانند که از دین نیست و در دین وارد کنند و خارج کردن چیزی که می دانند جزء دین است از دین و میتوانید بگویید تغییر دادن قوانین الهی و احکام شرعی به وارد کردن آنچه در دین نیست و خارج کردن آنچه از دین است و تعریف دوم داخل کردن چیزی است که نمی داند در دین است یا نه . نه فقط آن چه را که می داند از دین نیست و بنابراین تشریع با هر دو معنایش اخص از بدعت است و رابطه بین آن دو عموم و خصوص مطلق می شود نه حالت تساوی و اگر خواستید بگوئید تشریع در همه ی مواردش حرام است برخلاف بدعت که به خوب و بد تقسیم شده است و شاید مقصود از بدعت در روایت که میگوید « هر بدعتی گمراهی است» همان تشریع باشد [3].

قسمتي از پايان نامه خانم سميه حسيني (طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني نرجس خاتون سلام الله عليها)

[1]ابوالفضل ،جمال الدین ، محمدبن مکرم ،ابن منظور ،همان، ج 8 ، ص6
[2]طریحی ،فخرالدین ،همان، ج 4 ، ص 299
[3]سبحانی ،جعفر ، الرسائل الأربع (للسبحانی) ،موسسه امام صادق ،4جلد ،چاپ اول،1415 ه.ق ،ج4 ، ص60

افزودن یا کاستن از احکام دینی

رکن نخست بدعت، دستکاری و نوآوری در شریعت است یعنی  نسبت دادن چیزی به شریعت که در آن وجود ندارد ، ولی اگر نظریه ای تازه مطرح شودکه دستکاری و نوآوری در شریعت نبوده بلکه تنها نظریه جدید علمی باشد که ارتباطی با شریعت نداشته باشد بدعت به شمارنمیرود اگرچه ممکن است حرام باشد مثل اختلاط زن و مرد باهم در مجلس عقد و عروسی که ارمغان غرب در اواخر دوران قاجار و دوران پهلوی بوده است  این بدعتی لغوی است نه شرعی.چون به شرع نسبت داده نمیشود .اما کاری حرام است.اگرچه بدعت نیست یا بازیهای جدیدمثل فوتبال وبسکتبال بدون بردوباخت .

 اشاعه بدعت در میان مردم[1]

رکن دوم بدعت این است که اندیشه ای را که به خدا نسبت داده می شود در میان مردم ترویج دهد پس تنها فکر کردن پیرامون یک مسئله اگرچه ممکن است مسئله ای حرام باشد ولی بدعت نیست ، در حقیقت بدعت پخش کردن فکری است که به خدا نسبت داده شده مانند مکتبهای ساختگی در افکار بشر و انحرافات که در مذاهب و ادیان الهی از سوی بشر وارد شده و به نام آنچه از دین است در میان مردم ترویج می شود ؛ افکاری غلط و شیطانی که امروزه در جوامع مختلف با رنگ و لعاب روشنفکری به خورد مردم داده می شود و سکوت بسیاری در برابر این افکار غلط و پیروی کردن از آن انسان را به یاد جعل روایات در مدح خلفا و ذم حضرت علی (ع) در دوران بنی امیه می اندازد و سکوتی که مردم داشتند و بسیاری با ترویج دادنش آن را تایید می کردند.

نبود دلیل عام یا خاص بر مشروعیت آن[2]

رکن سوم بدعت در شریعت آن است که دلیلی بر مشروعیت آن نداشته باشیم چون اگر دلیل داشته باشد دیگر بدعت نیست هر چند چیز نو و جدیدی باشد مثل ساختن هواپیمای جنگی که تحت حکم عام « واعدوالهم ما استعطعتم من قوه» قرار می گیرد و گاه دلیل خاص دارد اما در زمان حضرت رسول اتفاق نیفتاده مثل زلزله و احکام مربوط به آن که قطعا بدعت نیست[3]. بنابراین بدعت در عرف شرع آن چیزی است که بعد از رسول خدا ایجاد شده و نصی بخصوص درباره آن وارد نشده و داخل در بعضی عمومات نمی باشد یا نهی از آن به طور خاص یا عام وارد شده ،پس بدعت شامل چیزهایی نمی شود که در عمومات داخل است مثل ساختن مدارس و نگارش بعضی از کتابهای علمی و مانند لباسهایی که در زمان رسول خدا نبوده و غذاهایی که بعدا درست شده که همگی در عمومات حلیت وارد شده و نهی بر آن نیامده است و آنچه عمر برای نماز خواندن معین کرد که یک حکم عام است ولی رکعات مخصوص به شکل مخصوص در وقت مخصوص را قرار دادکه بدعت می باشد. پس در بدعت بودن فرقی نیست بین اینکه ایجاد کننده بدعت اصل عمل را ایجاد کرده یا خصوصیات عمل را ابداع کرده است ،پس قول عمر که این کار را بدعت پسندیده ای می داند باطل است[4].
قسمتي از پايان نامه خانم سميه حسيني (طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني نرجس خاتون سلام الله عليها)
[1]سبحانی شیخ جعفر.همان ، ص 40
[2]همان ، ص 40
[3] حسینی اصفهانی .سید مرتضی .بدعت گزاران و مفسران به رای،انتشارات فرهنگ قران .1380 ه.ش  ص 59
[4]اصفهانی مجلسی دوم .محمدباقربن محمد تقی .مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول ،انتشارات دارالکتب الاسلامیه  .26 جلد .تهران .1404 ه.ق .ج 11 .ص 78

بدعت از جمله اصطلاحاتی است که در تعریف آن اختلافات زیادی وجود دارد و بهترین تعریف برای آن چیزی است که در دین وارد شود و اصل و اساسی در شریعت نداشته باشد و به عنوان طریق شرعی وانمود گردد، اقسام مختلفی برای بدعت بیان شده است از جمله تقسیم به حسنه و سیئه یا تقسیم بندی بر اساس احکام پنجگانه تکلیفی، که فقها با دلائل فراوانی این تقسیم بندی ها را رد کرده اند و ضلالت و گمراهی هر گونه بدعت را ثابت کرده اند .در قرآن و روایات عوامل مختلفی دربارۀ تحقق بدعت مطرح شده است که هوای نفس، پیروی از شیطان، تعصب های ناروا، تقدس های جاهلانه، پیروی کردن از عادت و عرف، خط فکری اجتهاد در برابر نصوص از جمله این عوامل هستند. از وجوه اشتراک وافتراق بدعت در فقه اسلامی در میان شیعه واهل سنت می توان به حکم بدعت و بدعتگذار در فقه اشاره کرد که عملی حرام و رد شده است یابراساس برخی از نظرات اهل بدعت گاه فاسق وگاه مستحق تمجیدهستندکه این دیدگاه بر گرفته از تقسیم بدعت به خوب وبد است. منابع واصول استنباط احکام شرعی نیز در فقه اسلامی در میان مذاهب مختلف به گونه ای بابهره برداری خطا منجر به بدعت شده است وحتی در برخی موارد از مصادیق بدعت هستند.خود اجتهاد نیز از جمله وجوه افتراق در این میان حساب میشود .

قسمتي از پايان نامه خانم سميه حسيني (طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني نرجس خاتون سلام الله عليها)

جزء 29: آیه 4 سوره قلم (وَ إِنَّکَ لَعَلي‏ خُلُقٍ عَظيمٍ ) - ترجمه: و همانا تو بر اخلاق بزرگی استواری.
- کنترل خشم هنگام عصبانیت - نمونه عملی از حسن خلق در زندگی