انگیزه قیام امام حسین علیه السلام
انگيزه امام (ع) از قيام در وصيّت نامه آن حضرت به برادرش «محمّد حنفيّه» به هنگام ترك مدينه روشن تر بيان شده است:
«اين وصيّتى است از حسين بن على بن ابيطالب به برادرش «محمّدبن حنفيّه.» «حسين» به يگانگى خدا و اينكه شريكى براى او نيست، گواهى مىدهد. و نيز گواهى مىدهد كه «محمد (ص)» بنده خدا و فرستاده اوست كه آيين حق را از جانب خدا آورده است. و گواهى مى دهد كه هر يك از بهشت و دوزخ حقّ است و روز رستاخيز خواهد آمد و خداوند همه انسانها را در چنين روزى بر مى انگيزاند. و گواهى مىدهد كه من نه براى آسايش و خود نمايى و نه براى فساد و ستمگرى خروج كردم؛ بلكه براى اصلاح امّت جدّم قيام نمودم. مىخواهم به معروف امر كرده، از منكرنهى كنم و به سيره و روش جدّم و پدرم على بن ابيطالب رفتار نمايم.»1
وصيّتنامه امام (ع) در برگيرنده دو نكته مهمّ است:
نخست آنكه اختلاف امام (ع) با يزيد تنها بر سر مسأله بيعت نيست كه اگر دستگاه خلافت از بيعت امام (ع) صرفنظر كند، آن حضرت نيز سكوت نمايد. بلكه از نظر امام «حسين (ع)» وجود «يزيد» و دودمان وى، موجب گسترش ظلم و فساد و تغيير در احكام اسلام و سنّت پيامبر (ص) گرديده است و فرزند پيامبر (ص) وظيفه خود مىداند كه در راه اصلاح اين مفاسد و از بين بردن منشأ نابسامانيها (بَنى امَيّه) بپاخيزد و سيره و راه و رسم جدّش رسول خدا (ص) و پدرش على مرتضى (ع) را كه به فراموشى سپرده شده بود، زنده كند.
از پيش خنثى کردن توطئه ها و تبليغات سوء دشمن
ديگر آنكه امام (ع) با اين وصيّت نامه، بسيارى از توطئه ها و تبليغات سوء دشمن را از پيش خنثى كرد. امام (ع) مى دانست كه دستگاه تبليغاتى «يزيد» براى مشروع جلوه دادن جنايت خود، چهره فرزند پيامبر (ص) و قيام حق طلبانه او را به گونه اى ديگر معرّفى كرده و حضرتش را فردى شورشگر، جاه طلب و خارج از دين قلمداد خواهد كرد. «حسينبن على (ع)» با فرازهاى نخست اين وصيّتنامه و معرّفى خود به عنوان فردى موّحد، معتقد به رسالت پيامبر (ص) و شخصيّتى اصلاح طلب، توطئه دشمن را نقش بر آب كرد.
دکتر علی حق شناس، استاد مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها
1.« مقتل الحسين، خوارزمى ص 188 و بحارالانوار، ج 44، ص 329.»