من صحّ فيها اَمن و من مرض فيها ندم:[1]

 هركس در زيست دنيائي صحت بدن داشته باشد ايمن ميشود و هر كس درآن مريض شود (از اينكه عوامل سلامتي را از بين برده يا از آنها استفاده نكرده) پشيمان ميشود.

 آن چه بر نعمت بزرگ محيط زيست آسيب وارد ميكند دو چيز است: تخريب و آلوده كردن، و از ديدگاه ديگر: آن چه محيط زيست را براي بشر نامساعد ميكند: خارج كردن يك چيز از چرخه ويژه طبيعي خودش، و گرفتن حيات از گياه و حيوان است.

 آب و گياه:

 قال الصادق ـ عليه السلام ـ : ستّ خصال ينتفع بها المؤمن من بعد موته: امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: شش خصلت است كه شخص بعد از وفاتش نيز از آنها سود ميبرد:

 1ـ ولد صالح يستغفرله: فرزند صالحي كه برآمرزش او دعا كند.

 2ـ او مصحف يُقرء فيه: يا قرآني كه (ازاو مانده) خوانده ميشود مراد نسخه برداري يا چاپ قرآن و حتي خريدن يك جلد قرآن است.

 3ـ و قليب يحفره: و چاه آبي كه او كنده باشد.

 4ـ و غرس يغرسه: و نهالي كه او كاشته باشد.

 5ـ و صدقة ماءٍ يجريه: و آبي كه او در جهت استفاده عموم جاري كرده باشد.

 6ـ او سنّة حسنة يؤخذ بعده:[2] يا بنيانگذاري يك سنّت حسنه (يك اصل پسنديده فرهنگي) كه پس از او مردم به آن عمل كنند.

 قال الصادق ـ عليه السلام ـ :قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ ؛ ان الله كره… والبول علي شط نهر جار:[3] امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: رسولخدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرموده است: خداوند نهي كرده است شما را از… و از بول كردن در آبهاي جاري.

 عن الصادق ـ عليه السلام ـ :نهي رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ ان يبول احد في الماء الرّاكد:[4] امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ نهي كرده است از ادرار در آب راكد.

قيل للصادق ـ عليه السلام ـ : ما طعم الماء؟ قال: طعم الحيات:[5] از امام صادق ـ عليه السلام ـ پرسيدند: طعم آب چيست؟ فرمود: طعم آب طعم حيات است.

 عن الصادق ـ عليه السلام ـ : و نهي عن البزاق في البئر الّتي يشرب منها:[6] و نيز نهي كرده است از انداختن آب دهان به چاهي كه كساني ازآب آن استفاده ميكنند.

 قال اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ : و نهي عن البزاق في البئر التي يشرب منها:[7] علي ـ عليه السلام ـ نيز ميگويد: پيامبر اكرم نهي كرده است از انداختن آب دهان به چاهي كه كساني از آن استفاده ميكنند.

 حفاظت از چاهها و تزريق آب به چاه جهت استفاده بهينه از آب و چاه:

عدهاي از مردم شهر قم در حضور امام رضا ـ عليه السلام ـ ازكمبود آب چاههايشان در تابستانها، شكوه كردند. امام فرمود: در موسم بارندگي و زمستان آبهاي روي زمين را به درون چاهها هدايت كنيد تا آب چاههايتان در تابستانها زياد و فراوان باشد.

مردم قم مطابق توصيه امام چاهها را از ته تا سر آن با سنگ و آجر ديوار ميچيدند آبهاي موسم بارندگي را به داخل آنها هدايت كرده و در تابستان از فراواني آن بهرهمند ميشدند. هنوز هم اين برنامه را فراموش نكردهاند.

 اخيراً در برخي ازمناطق كشور كه چاههاي عميق موجب پائين رفتن آبهاي زيرزميني شدهاند و منطقه را در معرض كوير شدن قرار دادهاند، همين توصيه امام رضا ـ عليه السلام ـ به اجرا گذاشته شده و نتيجه جداً مطلوبي را داده است.

منبع: كتاب دانش ايمني در اسلام،نويسنده:مرتضي رضوي،پاييز 1379،ص10

[1]ـ از سخنان علي ـ عليه السلام ـ ، بحار،، ج78، ص37.
[2]ـ بحار، ج6، ص 293، و ج 103، ص 64.
[3]ـ بحار، ج76، ص 338.
[4]ـ بحار، ج76، ص392.
[5]ـ بحار، ج66، ص 475.
[6]ـ بحار، ج66، ص 460.
[7]ـ بحار، ج76، ص 331.