مال و ثروت

مال و ثروت بد نیست ولی در انتخاب همسر نباید به عنوان هدف و انگیزه محسوب گردد، زیرا ثروت مندی کمال ذاتی انسان محسوب نمی‌شود و برای سازگاری زن و شوهر و انس و محبت و صفای خانوادگی و نیل به هدف عالی ازدواج، ثروت و مقام ضرورت ندارد. برای رسیدن به این هدف، کمالات ذاتی از قبیل ایمان، تقوا، دین‌داری، اخلاق نیک، عقل و هوش، علم و دانش، عفت و نجابت، شرافت خانوادگی کاملًا ضرورت دارند. در انتخاب همسر باید این معیارها حتماً مورد توجه قرار گیرند و بر مال و ثروت برتری دارند و در صورت دَوَران امر بین اینها و مال و ثروت، اینها ترجیح دارند ولی بعد از احراز شرایط ضروری، ثروت مندی و درآمد خوب نیز یک مزیّت محسوب می‌شود.

گفتنی است که بهتر است خانواده زن و شوهر از جهت امور اقتصادی تقریباً در یک سطح باشند، تا سازگاری بیشتری در بین آنها باشد، زیرا در صورتی که در سطح متفاوتی باشند غالباً با مشکلات اخلاقی و ناسازگاری و توقعات غیر قابل تحمل مواجه خواهند شد که زندگی را دشوار می‌گرداند، ولی این موضوع عمومیت ندارد، هستند افرادی که با وجود تفاوت در ثروت، سازگاری هم دارند. البته این موضوع بستگی دارد به مقدار ایمان و عقل و فهم وشرافت خانوادگی افراد.

متأسفانه والدین پسر و دختر بیش از خود آنها به مال و مقام علاقه دارند حتی ثروت و مقام را بر سایر امور ترجیح می‌دهند، و اگر داماد یا عروس ثروت مندی پیدا کردند فرزندشان را مجبور به قبول ازدواج می‌نمایند گرچه از این امر کراهت داشته باشند.

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص119

صفات يك همسر خوب

تحصیلات

علم و دانش و سواد برای انسان، کمال واقعی است و برای همسر یک مزیت محسوب می‌شود. با فرد باسواد و چیز فهم بهتر می‌توان تفاهم و زندگی کرد. بهتر می‌تواند مصالح خانواده را درک کند و در تعلیم و تربیت فرزندان کوشا باشد. وظایف خویش را بهتر درک می‌کند. اصولًا معاشرت با یک فرد عاقل و چیزفهم لذت‌بخش‌تر می‌باشد.

ولی در این جا تذکر یک مطلب ضرورت دارد که هر فرد باسوادی، چیز فهم و عاقل و باتدبیر نخواهد بود. متأسفانه بیشتر تحصیلات مدارس ما درس زندگی نمی‌دهند و افراد را برای زندگی آماده نمی‌سازند. بلکه برعکس غالباً افرادی را تربیت می‌کنند که پرتوقع هستند و از کار کردن امتناع دارند.

چون تحصیل کرده‌اند خودشان را از دیگران برتر و عاقل‌تر می‌دانند و حتی حاضر نیستند به تذکرات خیرخواهان گوش فرادهند. بنابراین، تحصیلات علمی را نمی‌توان معیار فهم و عقل محسوب داشت. عقل و فهم و درک زندگی چیز دیگری است. چه بسیارند افراد بی‌سواد یا کم‌سوادی که از عقل و درایت کافی برخوردارند و برای زندگی کردن از افراد باسواد مناسب‌تر می‌باشند. برعکس چه بسیارند افراد باسواد و تحصیل کرده‌ای که از عقل و تدبیر کافی برخوردار نیستند و از این جهت مزیتی بر افراد بی‌سواد ندارند.

بنابراین هنگام انتخاب همسر، فقط نباید سواد و تحصیلات را مزیت محسوب داشت بلکه عقل و فهم و درک را باید مورد توجه قرار داد. البته اگر واجد سایر شرایط یعنی ایمان و دین‌داری و عقل و اخلاق و عفت و شرافت خانوادگی بود، تحصیلات علمی نیز بدون شک کمال محسوب می‌شود و فرد تحصیل کرده بر بی‌سواد ترجیح دارد. ولی به هرحال در شرایط کنونی مقداری از سواد تا حد سوم راهنمایی یا دیپلم برای هر فردی ضرورت دارد اما بیش از این مقدار گرچه فی حد نفسه کمال محسوب می‌شود ولی برای زندگی خانوادگی ضرورتی ندارد و نباید هنگام انتخاب همسر زیاد بر آن پافشاری کرد.

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص119

صفات يك همسر خوب

شرافت خانوادگی

بعضی خانواده‌ها ذاتاً شریف و بزرگوار و آبرومندند؛ گرچه فقیر باشند و بعضی خانواده‌ها پست و فرومایه و بی‌آبرو هستند، گرچه ثروت‌مند و دارای مقام باشند. در انتخاب همسر اصالت و شرافت خانوادگی، مزیت محسوب می‌شود، زیرا اولًا: همسری که در چنین خانواده‌ای تربیت شده باشد غالباً

شریف و بزرگوار خواهد بود. ثانیاً: رفتار خانواده‌های شریف، نسبت به عروس و دامادشان، غالباً بهتر و مؤدب‌تر از خانواده‌های پست و فرومایه است، و تقیّد بیشتری به آداب و رسوم و ضوابط اخلاقی دارند، برای حفظ آبرو و شرافت خانوادگی هم که شده از اخلاق و رفتار زشت خودداری خواهند کرد. ثالثاً: انسان ناچار است با خانواده همسرش رفت و آمد داشته باشد، اگر آبرومند و شریف باشند از حیثیت و آبروی آنها استفاده خواهد کرد و اگر بی‌آبرو و فرومایه باشند از معاشرت با آنها در رنج و عذاب خواهد بود.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «براى نطفه‏هاى خودتان جاى‏گاه خوبى را انتخاب كنيد، زيرا دايى يكى از دو همخوابه است.»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در خطبه‌ای فرمود: «اى مردم از گياهانى كه بر مزبله‏ها مى‏رويند اجتناب نماييد. گفته شد: يا رسول‏اللَّه مقصود شما از گياه و سبزه‏اى كه بر مزبله مى‏رويد چيست؟ فرمود: زن زيبايى كه در خانواده پست و فرومايه پرورش يابد.»

امام صادق علیه السلام فرمود: «در خانواده شايسته و پاك‏دامن ازدواج كنيد، زيرا ريشه و عصب در آن پنهان است.[1]»

بنابراین، دختر و پسری که در شرایط همسرگزینی هستند، باید سعی کنند حتی المقدور با خانواده‌های شریف و اصیل وصلت نمایند، و از ازدواج با خانواده‌های پست و فرومایه مانند معتادها، قاچاق‌چیان، سارقان و اشرار جداً اجتناب نمایند که غالباً با مشکلاتی مواجه خواهند شد.

اما گفتنی است چنین نیست که همه فرزندانِ چنین خانواده‌هایی فرومایه و شرور باشند، بلکه در بین آنها فرزندان دین‌دار و خوش اخلاق و شریف هم وجود دارد که متأسفانه قربانی سوء سابقه چنین پدران و مادرانی می‌شوند.
[1]. مكارم الاخلاق، ص 226:« تزوّجوا فى الحجز الصالح فان العرق دساس»

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص116

صفات يك همسر خوب

عفت و نجابت

زندگی زناشویی بر پایه انحصار، و اعتماد برپا می‌شود. زن و شوهر قصد دارند تمام وجود یک دیگر را تصاحب نمایند و دیگری در این کانون انحصاری راه نداشته باشد. مرد از همسرش انتظار دارد که چشم طمع از مردان بیگانه قطع کند و تمام وجودش را در انحصار او قرار دهد. به مردان بیگانه نگاه نکند، محبت دیگری در دلش نباشد، زیبایی‌هایش را در معرض دید دیگران قرار ندهد، با آنها گرم نگیرد و شوخی و مزاح نکند، عفیف و پاک‌دامن باشد.

مرد به هنگام گزینش همسر درصدد یافتن زن عفیف و با حیا و پاک‌دامنی است که صددرصد مورد اعتماد باشد. و این خواسته بسیار باارزش و مشروعی است، زیرا زندگی با زن خیانت‌کار برای مرد غیور غیر قابل تحمل است. زن نیز به هنگام ازدواج درصدد یافتن شوهر عفیف و پاک‌دامنی است که صددرصد مورد اعتماد باشد، چشم چرانی نکند، دلش را از محبت زنان بیگانه خالی گرداند و تمام وجودش را در انحصار همسر مشروعش قرار دهد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «خداوند متعال مى‏فرمايد: وقتى اراده كنم كه خير دنيا و آخرت را براى يك مسلمان جمع كنم قلبى خاشع و زبانى ذاكر و تنى صابر بر بلا به او عطا مى‏ كنم، و همسرى به او مى‏دهم كه از نگاه كردن به وى شادمان شود، و در غياب او از نفس خودش و مال شوهر نگه‏دارى كند.»

حضرت صادق علیه السلام فرمود: «كفو بودن در اين است كه عفيف باشد و از امكانات اقتصادى نيز برخوردار باشد.»

 ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص110

صفات يك همسر خوب

اخلاق نیک

تردید نیست که اخلاق را باید یکی از مهم‌ترین معیارهای مهم ازدواج محسوب داشت و نمی‌توان و نباید از آن صرف نظر کرد، ولی مشکل اساسی کشف خصوصیات اخلاقی افراد است. چگونه می‌توان به خلق و خوی افراد که یک صفت باطنی است، پی برد، به ویژه برای دختر و پسری که معاشرت کامل ندارند چگونه می‌تواند امکان‌پذیر باشد؛ ولی اگر اخلاق را امری بسیار مهم و ضروری تلقی کنیم باید برای کشف آن عنایت کامل مبذول داریم و از هر طریق ممکن استفاده نماییم. در این جا به بعضی از آنها اشاره می‌کنیم:

الف. تحقیق از دوستان

دوستان و معاشران بیشتر از اخلاق دوستان خود اطلاع دارند، بنابراین برای کشف اخلاق افراد باید از دوستان و معاشران و همکلاس‌ها و همکارها و همسایگان و خویشان آنها نظرخواهی کرد، البته مشروط بر این که راست‌گو و مورد اعتماد و امین باشند، و اظهار حق را حتی بر دوستی مقدم بدارند.

ب. بررسی اخلاق خانواده

از وضع اخلاقی پدر و مادر و سایر اعضای خانواده هم تا حدی می‌توان با اخلاقیات فرزندانشان آشنا شد، زیرا پسر و دختر بیشتر با اخلاق و رفتار پدر و مادر پرورش می‌یابند و از آنها سرمشق می‌گیرند. دختر از مادرش درس شوهرداری و پسر از پدرش درس زن‌داری می‌آموزد. خانواده‌ای که سازگار و مهربان باشند فرزندانشان نیز غالباً سازگار و مهربان و خوش اخلاق خواهند بود، برعکس خانواده‌های متلاشی و ناسازگار، فرزندانی تندخو و بداخلاق و بی‌ادب پرورش خواهند داد. البته این موضوع نیز کلیت ندارد، زیرا در خانواده‌های خوب و سازگار هم گاهی فرزندان ناسازگار و بداخلاق دیده می‌شود که معلول بعضی عوامل خارجی است. چنان که در خانواده‌های از هم پاشیده و ناسازگار هم گاهی افراد خوب و خوش اخلاق مشاهده می‌شود.

 ج. گفت‌وگو و معاشرت

دختر و پسر اگر چند جلسه با هم بنشینند و در برنامه زندگی و هدف ازدواج و وظایف زن و شوهر و امیدها و توقعات آنها و مشکلات احتمالی زندگی و راه حل‌ها صحبت کنند تا مقدار زیادی می‌توانند به اخلاقیات یک دیگر آشنا شوند. حتی می‌توانند از هم سؤال کنند که آیا نقطه ضعف اخلاقی در خودت سراغ داری یا نه؟ اگر سراغ داری چیست؟ من به دختران و پسران که درصدد گزینش همسر هستند توصیه می‌کنم که با کمال صداقت و راستی واقعیت را در اختیار طرف قرار دهند، این موضوع یقیناًاز کتمان واقع بهتر است، زیرا با کتمان واقع ممکن است ازدواج انجام بگیرد ولی احتمالًا ده‌ها مشکل و ناراحتی در آینده به همراه خواهد داشت. چه بهتر که قبلًا خواستگار خودتان را در جریان واقع بگذارید، واکنش او هم از دو حال خارج نیست: یا با همین وضع ازدواج با شما را می‌پذیرد و در آینده تحملش را خواهد کرد یا نمی‌پذیرد و ازدواج انجام نمی‌گیرد. این بهتر است از این که ازدواج واقع شود و در نهایت به طلاق و جدایی منتهی گردد یا ناچار شوید عمری را در عذاب و ناراحتی زندگی کنید.

پیشنهاد دیگرم این است که اگر در این موضع به یک نقطه ضعف اخلاقی در خودتان توجه پیدا کردید، تصمیم بگیرید خود را اصلاح کنید. به خواستگارتان بالصراحه بگویید من این نقطه ضعف را دارم اما از هم اکنون تصمیم می‌گیرم که آن را اصلاح کنم، واقعاً هم خودتان را اصلاح کنید.

خواستگار شما این گونه صداقت را دلیل بر خوبی و کمال شما خواهد گرفت و ازدواج واقع خواهد شد.

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص108

صفات يك همسر خوب

اخلاق نیک

اخلاق نیک، يكي از مهمترين اموري است که در انتخاب همسر باید مورد توجه قرار گیرد. زن و شوهر باید یک عمر با هم زندگی کنند، اگر خوش اخلاق باشند زندگی آنان شیرین و دل‌پذیر و گرم و با صفا خواهد بود، و با تفاهم مشکلات زندگی را حل و فصل خواهند کرد. برعکس اگر هردو یا یکی از آنها بداخلاق باشد زندگی بر هر دو نفر سخت و دشوار خواهد بود و هیچ چیز نمی‌تواند تلخی آن را شیرین سازد. اخلاق نیک از بهترین مزایا محسوب می‌شود مانند: تقوا، راست‌گویی، امانت‌داری، خوش‌اخلاقی، خوش‌زبانی، خیرخواهی، پاکیزگی، با ادبی، گذشت، بردباری، وظیفه‌شناسی، نجابت، عفت، کم‌توقعی، نرم‌خویی، رعایت اقتصاد در زندگی، شجاعت و ایثار، این قبیل صفات از مکارم اخلاق و مزایای واقعی هر انسانی محسوب می‌شوند و در انتخاب همسر باید به آنها توجه شود.

برعکس، صفات زشت از نقاط نقص و ضعف انسان محسوب می‌شود، مانند: بی‌تقوایی، تندخویی، خشم، دروغ‌گویی، خیانت، لج‌بازی، کینه‌توزی، حسادت، بدبینی، بی‌ادبی، پررویی، بدزبانی، ترسویی، نفاق، پرتوقعی، بخل، کثیف بودن، ولخرجی، اینها و دیگر صفات زشت از نقاط منفی انسان محسوب می‌شوند، در موقعِ انتخاب همسر باید مدّ نظر باشد.

باری بعد از دین‌داری و عقل، اخلاق مهم‌ترین امری است که باید به هنگام انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد. گرچه دین‌داری و عقل نیز مستلزم اخلاق نیک خواهد بود.

اخلاق در احادیث نیز به تأکید مطرح شده است، برای نمونه، برخی از احادیث را می‌آوریم:

شخصی می‌گوید: به حضرت رضا علیه السلام نوشتم که: یکی از خویشان از دخترم خواستگاری کرده ولی بداخلاق است؟ فرمود: اگر بداخلاق است دختر به او نده.[1]

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اگر كسى براى خواستگارى نزد شما آمد كه خلق و دينش را مى‏پسنديد با او ازدواج كنيد اگر به اين دستور عمل نكنيد فتنه و فساد بزرگى در زمين به وجود خواهد آمد.»[2]

[1]. وسائل الشيعه، ج 14، ص 54: حسين بن بشار قال:« كتبت الى ابى الحسن الرضا عليه السلام: انّ لى قرابة قد خطب الىّ و فى خلقه سوء قال: لا تزوّجه ان كان سيّى الخلق»
[2]. همان، ص 51:« اذا جائكم من ترضون خلقه و دينه فزّوجوه الّا تفعلوه تكن فتنة فى الارض و فساد كبير.»

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص106

صفات يك همسر خوب

عقل و هوش

تردید نیست که عقل و هوش یکی از بزرگ‌ترین مزایایی است که در انتخاب همسر باید مورد عنایت دختر و پسر باشد و هنگام خواستگاری باید مورد توجه قرار گیرد و برای کشف آن از هر طریق ممکن استفاده شود. برای تشخیص آن از راه‌های زیر می‌توان استفاده کرد:

 الف. معاشرت و مصاحبه

دختر و پسر اگر مدتی با هم گفت‌وگو و مصاحبه داشته باشند، می‌توانند به مقدار عقل و شعور یک دیگر پی ببرند، اما چنین معاشرتی برای اغلب پسران و دخترانی که درصدد ازدواج هستند عملًا امکان‌پذیر نیست. ولی مصاحبه و گفت‌وگوهای چند ساعته، هم امکان وقوع دارد و هم تا حدی مفید خواهد بود. اگر این موضوع یکی از شرایط اساسی شد باید دختر و پسر در این‌باره تصمیم بگیرند و برای کشف آن به مقدار امکان تلاش کنند. لازم است دختر و پسر چند جلسه با هم بنشینند، خجالت را کنار بگذارند و رسماً با هم گفت‌وگو کنند. می‌توانند از هدف ازدواج، وظایف زن و شوهر نسبت به یک دیگر، انتظارات و توقعات، برنامه آینده زندگی، مشکلات احتمالی و راه حل آنها، مسائل سیاسی و اجتماعی، سؤال و نظرخواهی کنند و بدین وسیله به مقدار عقل و شعور اجتماعی یک‌دیگر آشنا گردند.

ب. نامه نگاری

همین مسائل را به وسیله نامه هم می‌توان مطرح کرد و نظر خواهی نمود.

اگر سؤال‌های دقیق و حساب شده‌ای مطرح شود با رد و بدل شدن چند نامه می‌توان تا حدی به مقصود نائل آمد.

ج. سؤال و تحقیق از دیگران

مقدار عقل و هوش و شعور اجتماعی افراد را می‌توان از دوستان و

خویشان و معاشرین آنها تحقیق کرد. البته مشروط به این که خودشان نیز عاقل و مورد اعتماد باشند.

د. بررسی وضع خانواده

از عقل و فهم پدر و مادر و سایر اعضای خانواده نیز می‌توان مقدار عقل و شعور فرزندان را تا حدی کشف کرد، زیرا فرزندان بیشتر به پدر و مادرشان شباهت دارند. در اصل بعضی طایفه‌ها از عقل و شعور اجتماعی بیشتری برخوردارند. ولی این موضوع را نباید به عنوان یک اصل کلی تلقی کرد بلکه موارد خلاف فراوانی نیز مشاهده می‌شود.

ه. محل زندگی

شهری‌ها بیشتر از دهاتی‌ها خوش فهم‌ترند و هم‌چنین ساکنین شهرهای بزرگ غالباً از ساکنین شهرهای کوچک فکر بازتری دارند. ساکنین بعضی مناطق کشور از ساکنین برخی مناطق دیگر غالباً با هوش ترند. هم‌چنین افراد تحصیل کرده اغلب از افراد بی‌سواد یا کم سواد فهمیده ترند، ولی هیچ یک از اینها کلیت و عمومیت ندارد و موارد خلاف فراوانی در آنها دیده می‌شود. چه بسا افرادی در دهات یا شهرهای کوچک دیده می‌شوند که از جهت عقل و شعور اجتماعی از بعضی شهری‌ها به مراتب بهتر و بالاترند. هم‌چنین در بین تحصیل کرده‌ها حتی فارغ التحصیلان عالی، افرادی دیده می‌شود که از لحاظ فهم اجتماعی در سطح پایین‌تری قرار دارند، برعکس در بین بی‌سوادها نیز افراد فراوانی دیده می‌شود که از بعضی تحصیل کرده‌ها به مراتب عاقل‌تر و

باهوش‌ترند. بنابراین، این امور را نباید معیار کلی و عمومی تلقی کرد، اما به عنوان امری اکثری می‌توان پذیرفت.

ديده شده توسط سليماني (نويسنده وبلاگ) در كتاب “انتخاب همسر"ص103