علل نفوذ تشيع در ايران :
1. جاذبيت اسلام و وجود مبارك پيامبر اكرم(ص)
2. محبوبيت علويان؛ بويژه ائمه اطهار
3. روحيه ظلم ستيزيِ ائمه: و علويان
4. زهد، تقواي عدالت امامان معصوم: و علويان
بي‏ گمان، رهبران شيعي و پيروانشان در انجام فرايض ديني بسيار مقيد بودند و اسلام را با عمل خود به مردم معرفي مي‏كردند. مردم تفاوت بين اسلام ائمه و علويان را با اسلام امويان و عباسيان به خوبي درك مي‏كردند. سفيان ثوري مي‏گويد: «هل ادركت خير الناس الا الشيعْ»، آيا بهترين مردم را جز شيعه ديده‏اي؟

5. مظلوميت ائمه و علويان
ستم امويان و عباسيان به ائمه و علويان سبب گرايش مردم به تشيع شد.
يعقوبي، با اشاره به قيام زيد بن علي بن الحسين(ع) كه باعث شد علويان مظلوميت ديگري بعد از حادثه كربلا به دست آورند، مي‏گويد: از آن پس در خراسان، تشيع شايع شد و تبليغات عليه بني‏اميه رواج يافت.{1} عزاداري‏هاي فراوان ائمه، بويژه امام سجاد(ع)، در شهادت امام حسين(ع) نشانگر آن است كه ائمه: از اين عامل بهره‏برداري كافي را در جهت اظهار مظلوميت خويش مي‏نمودند و به طبع آن، براي جهت گيريهاي سياسي لازم در ضديت مردم با دشمنانشان، استفاده مي‏كردند.{2}
تأثير اين مظلوميت‏ها براي انسان‏هاي مؤمن و با انصاف زياد بود؛ به طوري كه سفيان ثوري به عيسي بن زيد بن علي گفت: هر كس كمترين ايماني داشته باشد، براي فشارها و كشتارها و تهديدهايي كه در مورد فرزندان فاطمه(س) مي‏شود، گريه خواهد كرد.

6. مواليان ايراني

شماري از ايرانيان كه در اواخر قرن اول هجري، و بيش‏تر در قرن دوم هجري، به كوفه آمدند و به فراگيري حديث پرداختند. كوفه، مركز تشيع، توانست عقايد شيعي را ميان ايرانيان مهاجر منتشر سازد. ايرانيان پس از بازگشت به وطن، عقايد شيعي را ميان مردم پراكنده كردند.

7.وجود علامه حلي در ايران

8. مهاجرت عرب‏ها و اشعريان به قم
طبق پاره‏اي از گزارش‏ها، اهالي قم از ربع آخر قرن نخست هجري، شيعه شده‏بودند و اين به سبب مهاجرت تعدادي از اعراب و اشعريان به آن منطقه بوده است. در روايتي آمده است: جمعي از مواليان ابن عباس در نيمه قرن اول به قم آمدند و آن جا ساكن شدند. نيز گفته شده كه بعد از قيام مختار در سال 67 ه’ ق، گروهي از بني اسد به قم هجرت كردند. بنابر نظر يعقوبي، بيش‏تر عرب‏هايي كه ساكن قم شدند، از قبيله مذحج و پس از آن، اشعريان بودند.{3}
موسي بن عبداله سعد اشعري كه تربيت شده كوفه است، نخستين كسي بود كه به قم مهاجرت كرد و مذهب شيعه را در آن جا گسترش داد.{4}
مهاجرت ساير عرب‏ها به نقاط ديگر ايران همچون خراسان، نهاوند و قزوين، سبب نشر شيعه در ايران شد. 8.

9.هجرت ناخواسته امام رضا(ع) به خراسان
وجود امام رضا(ع) در خراسان باعث شد تا شخصيت آن بزرگوار به عنوان امامِ شيعه، براي مردم بيش‏تر شناخته شود و بر همين اساس طرفداران تشيع هر روز، بيش‏تر و بيش‏تر شدند.

10. مهاجرت سادات علوي
از دلايل مهم نفوذ تشيع در ايران، ورود سادات علوي به ايران بود. بيش‏تر اين افراد، شيعه بودند. البته بسياري از آنان شيعه زيدي و برخي ناصبي بودند.{5}

[1].ر. ك: تاريخ يعقوبي، ج 2، ص 326 (دارصادر، بيروت).
[2].البته شايد نكات ديگري هم براي فلسفه عزداري از ديدگاه ائمه اطهار: وجود داشته باشد.
[3].البلدان، احمد بن ابي يعقوب، چاپ شده به همراه اعلاق النفيسه، ص 374.
[4].تاريخ قم، حسن بن محمد قمي، ترجمه حسن بن علي قمي، ص 278 (تصحيح سيدجلال الدين تهراني، نشر توس، 1361).
[5].ر. ك: عمدْ الطالب، ابن عنبه، ص 71 و 200 و 253.

ديده شده توسط نويستده وبلاگ در كتاب تبليغ