در یک نگاه عمقی و گسترده ، با استفاده از تعالیم اسلام درمی یابیم که: در دین مبین اسلام دو نوع هدف وجود دارد:

1. هدف های مقدماتی; 2. هدف های نهایی و برتر.

 هدف های مقدماتی، هدف هایی هستند که در ابعاد فردی و اجتماعی، زمینه ساز دست یابی انسان به هدف نهایی و برتراند. اهداف مقدماتی را می توان به اهداف مقدماتی عالی، اهداف مقدماتی متوسط و اهداف مقدماتی دانی تقسیم کرد. ملاک شناخت این مراتب و امتیاز آن ها از یک دیگر، وجود انسان است، زیرا انسان ترکیبی از جسم و روح می باشد. بنابراین آن چه فقط با بعد روحی و معنوی انسان ارتباط داشته و در جهت پرورش و اصلاح روح و حفظ حیات معنوی باشد، از اهداف عالی در زندگی انسان محسوب می شود. آن چه صرفاً در ارتباط با جنبه مادی و در جهت مصالح جسم و تقویت حیات مادی انسان باشد، از اهداف دانی در زندگی انسان به شمار می رود، و اهدافی که به هردو بعد جسم و روح مربوط شود، از اهداف متوسط می باشد.

برای توضیح بیشتر نمونه هایی از اهداف فوق را ذکر می کنیم:

مثلاً شناخت دین، شناخت انسان و ارزش های اخلاقی، عبادت، ایمان به پیامبران، اعتقاد به امامت و ولایت، ایمان به غیب و آخرت، انتظار فرج و ظهور حضرت مهدی ـ ارواحنا فداه ـ و… از اهداف مقدماتی عالی است.

عدالت اجتماعی، ایجاد رابطه صحیح با طبیعت، افراد و جامعه، تعدیل غرایز، کوشش در رفع نیازهای اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، نظامی جامعه، تشکیل خانواده، پرورش صحیح کودکان، صله رحم، همکاری و اهتمام در امور برادران دینی … از اهداف مقدماتی متوسط است.

تحصیل و تعلیم علوم مختلف، کوشش در بهداشت بدن، رعایت نظافت، تلاش برای بهبود زندگی و توسعه امکانات و نعمت های مادی، کسب و کار و تجارت، رشد تولیدات صنعتی و کشاورزی، … از مصادیق اهداف مقدماتی دانی است.

باید توجه داشت که دانی بودن این اهداف به این معنا نیست که نسبت به هدف های عالی و متوسط، پایین ترند، چرا که هریک در جای خویش ارزش مند است. هم چنین باید توجه داشته باشیم که اهداف مقدماتی از مطلوبیت ذاتی برخوردار نیستند، زیرا همه آن ها با تنوع مراتبشان، مقدمه و وسیله ای برای وصول به هدف نهایی و برتر می باشند.

اما اهداف نهایی و برتر از نظر دین مبین اسلام، وصول به مقام قرب الهی و رضوان خدا است. می دانیم که وجود انسان مطلقاً نیازمند خدای متعال است. آن چه انسان دارد، رشحه ای از فیض بی کران الهی است: (اللهُ الذی خَلَقَکم ثُم رَزَقَکم ثم یمیتکم ثم یُحییکُم;3 خدا است که شما را بیافرید، آن گاه روزی بخشید; پس شما را می میراند و دوباره زنده می کند). بنابراین، مبدأ خلقت و هستی انسان، خدا است و بازگشت همه نیز به سوی او خواهد بود: (انّا للّه و انّا الیه راجعون).4 قرآن بر این حقیقت تصریح دارد; آن جا که می فرماید: (یا ایها الانسانُ انّک کادح الی ربّک کدحاً فملاقیه;5 ای انسان تو با رنج و تلاش به سوی پروردگارت سیر می کنی و سرانجام او را ملاقات خواهی کرد.)

در دین مبین اسلام، دستورالعمل هایی است که اگر به آن عمل شود، مسلمان با جانی پاک و وارسته از پلیدی ه، خدا را ملاقات خواهد کرد و به خشنودی و رضوان خدا و مقام قرب الهی نایل خواهد آمد. در مسیر این هدف، هر عملی را که انسان برای خشنودی خدا انجام می دهد، قرب معنوی او به خدا بیشتر می شود و هر خلاف و عصیانی که از او سر می زند، از رحمت ورضوان الهی دور می گردد.

 دیده شده توسط سلیمانی(نویسنده وبلاگ) در کتاب تبلیغ