قيلَ لِلصـادِقِ عليه‏ السلام:
عَلى ماذا بَنَيْتَ أَمْرَكَ؟
فَقالَ عليه ‏السلام: عَلى أَرْبَعَةَ أَشْياءَ:
عَلِمْتُ أَنَّ عَمَلى لايَعْـمَلُهُ غَيرى فَاجْتَهَدْتُ؛
وَ عَلِمْتُ أَنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ مُطَّلِعٌ عَلىَّ فَاسْتَحْيَيْتُ؛
وَ عَلِمْتُ أَنَّ رِزقى لايَاكُلُهُ غَيرى فَا طْمَانَنْتُ؛
وَ عَلِمْتُ أَنَّ اخِرَ أَمْرى الْمَوتُ فَاسْتَعْدَدتُ.
به امام صادق عليه‏ السلام گفتند:
كار خود را به چه اساسى استوار ساخته‏ اى؟
فرمود: بر چهار بنيان:
[اول] دانستم كه عمل مرا كسى ديگر انجام نمى ‏دهد پس تلاش نمودم؛
[دوم] دانستم كه خداى بر من آگاه است پس حيا كردم؛
[سوم] دانستم كه روزى مرا ديگرى نمى‏ خورد پس آرام گرفتم؛
[چهارم] دانستم كه پايان كار من مرگ است پس براى آن آماده شدم.
بحار الانوار: ج78، ص228، ح100

وَ قَالَ (ص)‏: سَبْعَةُ أَشْيَاءَ آفَةٌ لِسَبْعَةِ أَشْيَاءَ رسول خدا (ص) فرمود كه هفت چيز آفت هفت چيز است

1)     آفَةُ السَّمَاحَةِ الْمَنُّ آفت سخاوت، منّت نهادن

2)      وَ آفَةُ الْجَمَالِ الْخُيَلَاءُ آفت جمال، تكبّر و خوش آمدن از خود است

3)     وَ آفَةُ الْحَدِيثِ الْكَذِبُ آفت سخن، دروغ است

4)     وَ آفَةُ الْعِلْمِ النِّسْيَانُ آفت علم، فراموشى است

5)     وَ آفَةُ الْعِبَادَةِ الْفَتْرَةُ آفت عبادت، سستى نمودن و ساكن شدن است

6)     وَ آفَةُ الظَّرْفِ الصَّلَفُ آفت ظرافت، لاف زدنست

7)     وَ آفَةُ الْحَسَبِ الْفَخْر[1] آفت حسب، فخر كردن است‏

منبع: دکتر علی حق شناس(استاد مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1.معدن الجواهر و رياضة الخواطر ؛ ؛ ص59

امام صادق عليه ‏السلام :
لا تَكسَلوا في طَلَبِ مَعايِشِكُم؛ فَإِنَّ آباءَنا كانوا يَركُضونَ فيها و يَطلُبونَها؛
در طلب معاش خود كاهلى نكنيد كه پدران ما براى آن ‏مى‏دويدند و آن را جستجو مى‏كردند.
الفقيه : 3 / 157 / 3576

از نگاه قرآن و احادیث، آیا می توان برای حاکمان ستمگر آرزوی مرگ نمود، و در مرگشان شادمان بود؟

تعالیم و آموزه‌های دینی به ما می‌گوید؛ انسان باید هموار از ظالمان و ستمگران بیزاری جوید و بر آنان لعن و نفرین فرستد: «أَلا لَعْنَةُ اللهِ عَلَى الظَّالِمینَ»؛[1] اى لعنت خدا بر ظالمان باد.
بر اساس این آموزه‌ها، انسان مؤمن می‌تواند برای ظالم و ستم‌گری که امیدی به هدایت او نیست، آرزوی مرگ کند و به دنبال آن از مرگش خوشحال شود؛ چرا که با مرگش عده‌ای از مردم از زیر ستم او آزاد شده و به بندگی خدا می‌پردازند. البته اظهار علنی این موضوع در مواردی سفارش نمی‌شود مانند آن‌که به مصالح فردی(در موارد جزئی و شخصی) نبوده و با اصل تقیه منافات داشته باشد و نیز اگر منطبق با مصالح جامعه اسلامی نباشد؛ یعنی علنی کردن این شادمانی باعث تنش‌های سیاسی شود که ضررش برای جامعه دینی، بیش از نفعش باشد.
اما در اصل مسئله، از قرآن کریم و روایات، مواردی به عنوان نمونه بیان می‌شود.
1. «وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْکافِرینَ دَیَّارا»؛[2] نوح گفت: پروردگارا! هیچ‌یک از کافران را بر روى زمین باقى مگذار.
از خواسته‌های حضرت نوح(ع) از خداوند این بود که پروردگارا! کافران را از روی زمین بردار. چنانچه آنان را به حال خود واگذاری به گمراهی خود اکتفا نکرده، بلکه بندگان تو را که از مکتب توحیدی من پیروى می‌نمایند منحرف نموده، تیره‌‏گى و ظلمت شرک و جهل جهان را فراخواهد گرفت و زحمات سال‌‌هاى متمادى که در باره دعوت مردم جهان و نسل‌‌هاى متعدد به کار برده‌‏‌ام هدر خواهد رفت. و این گروه، خداپرستان پیروان مکتب مرا نیز به ضلالت خواهند افکند؛ چون حضرت نوح دید که اینها دیگر قابلیت هدایت ندارند و در نسل آنها مؤمن به وجود نمی‌آید؛ لذا مرگ و نابودی آنها را از خدا درخواست کرد.
2. «غلبت الروم … فی‏ بِضْعِ سِنینَ للهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُون‏»؛[3] رومیان مغلوب شدند. در نزدیک این سرزمین. و پس از مغلوب شدن بار دیگر غالب خواهند شد. در مدت چند سال. فرمان، فرمان خدا است، چه پیش از پیروزى و چه بعد از آن. و در آن روز مؤمنان شادمان می‌‏شوند.

صفحات: 1· 2

در این قسمت به برخی روایات اشاره می‌شود که خود گویای عذاب‌هایی هستند که بر سخن‌چینی وارد می‌شود. از پیامبر اکرم«صلی الله علیه و آله وسلم» روایت شده که فرمودند: «کسی که بین دو نفر برای سخن‌چینی رفت و آمد کند… وقتی که از قبر بیرون می‌آید، یک مار بزرگ سیاه مسلطش می‌کند که گوشت او را نیش می‌زند و می‌خورد تا اینکه داخل آتش شود.»
و نیز می فرمایند:
الشَّیْخُ أَبُو الْفُتُوحِ الرَّازِیُّ فِی تَفْسِیرِهِ ، عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه وآله … وَأَبْغَضُکُمْ إِلَی اللَّهِ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِیمَةِ الْمُفَرِّقُونَ بَیْنَ الْأَحِبَّةِ الْمُلْتَمِسُونَ لِلْبَرَاءِ الْعَثَرَات
دشمن ترین شما نزد خدا کسانی هستند که برای سخن چینی بین دوستان کوشش می کنند و جمعیتهای متشکّل را پراکنده می سازند و کارشان تفرقه افکنی میان انجمن ها و عیب جویی از پاکان و نیکان است.
از رسول خدا «صلی الله علیه و آله وسلم» نقل شده است:
عذاب قبر به خاطر سخن چینی و غیبت و دروغ است .
حضرت پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله وسلم» می فرمایند : «قاطع داخل بهشت نمى‏شود»: يعنى قاطع بين مردم، و نمّام قاطع بين مردم است.

امام صادق عليه ‏السلام :
المَسجونُ مَن سَجَنَتهُ دُنياهُ عَن آخِرَتِهِ؛
زندانى [واقعى] كسى است كه دنيايش او را از آخرتش باز داشته باشد.
الكافي : ج2، ص455، ح9

امام صادق عليه ‏السلام :
أحَبُّ الأعمالِ إلى اللّه‏ِ عَزَّوجلَّ الصَّلاةُ، و هي آخِرُ وَصايا الأنبياءِ؛
محبوبترين كارها نزد خداوند عز و جل، نماز است و آن آخرين سفارش پيامبران مى ‏باشد.
من لا يحضره الفقيه : 1/210/ 638