قبله عشق، يكى باشد و بس!

«خشوع»، حالتى است مركّب از دو احساس:

احساس و شناخت عظمت خدا، احساس كوچكى و ضعف خود.

خداوند نمازگزارانى را اهل «فلاح» و رستگارى مى داند كه در نمازشان «خاشع» باشند.[1]

خشوع، روح عبادت و جان زنده نماز است.

عبادت بى خشوع، اسكلت بى جان است و قلب خاشع، خانه خداست. خشوع در نماز، احساس حضور در محضر «اللّه » است.

مگر با يك دل، چند دلبر مى توان داشت و با يك قلب، به چند معشوق مى توان عشق ورزيد؟

با چهره جان، مگر به چند «جهت» و چند «سو» مى توان روى آورد؟

«قبله عشق، يكى باشد و بس»

وقتى در برابر پروردگار متعال، احساس بندگى و كوچكى و عبوديّت كنيم، در محضرش، مؤدّب، باوقار، خائف، خاشع و مطيع خواهيم بود و نمازمان روح خواهد داشت و عبادتمان، داراى حضور قلب خواهد بود. طاعتى اين چنين، شايسته درگاه كبريايى است.

خشوع، آن اضطراب درونى در مقابل «اللّه » است.

خشوع، خشيت قلب مؤمن و شكستگى مؤمن در مقابل عظمت خالق است.

خشوع، «حالت»ى است در دل، كه «خضوع» در اندام و برون را به همراه دارد. آنكه در نماز، ياد خدا را در دل داشته باشد و متوجّه جبروت او گردد، بى گمان، با چشمى هراسان و قلبى خائف، عبادت مى كند.

پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله روزى مشاهده كرد كسى در حال نماز، با ريش خود بازى مى كرد، فرمود:

«اگر قلب او «خاشع» بود، اعضاى او هم «خاشع» مى شد، چرا كه گله، تسليم چوپان است»!…[2]

چه معناى بلند و آموزش عميقى!…

سكون دل و اطمينان درونى كه در بنده خدا وجود دارد، به هيئت ظاهرى او هم سنگينى و وقار مى بخشد. پس خشوع در عبادت، موهبتى است بزرگ كه بايد از خداوند خواست تا عنايت كند. «عبادت خاشعين»، حضور قلب در نماز است.

اقبال دل، در حال عبادت و حضور زنده ياد خدا، در نيايش است. «طاعت خاشعين»، حاضر ساختن «روح» در عبادت است، همچنانكه «تن» و «جسم» را حاضر مى كنيم، بايد حضور قلبى هم داشت.

[1] ـ قَد أفلَحَ المُؤمِنُونَ، الّذينَ هُم فى صَلاتِهِم خاشِعُونَ.

مؤمنون، آيه 1 و2.

[2] ـ لو خشع قلب هذا، لخشعت جوارحه احياءالعلوم ج 1 ص 151.

منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي