عبدالله عنوی نقل می کند که: در جنگ جمل نزدیک امیرالمومنین امام علی علیه السلام نشسته بودم که ناگهان گروهی ازاصحاب حضرت آمدند و گفتند: یا امیرالمومنین! تیرهای لشکر مخالف به ما می رسد و ما را مجروح می کند، به ما اجازه ی جنگ بدهید. حضرت جوابی ندادند و ساکت بودند که گروهی دیگرهراسان و ترسان نزد حضرت آمدند و گفتند: یا امیرالمومنین! نزدیک است دشمن برما غلبه کند، چرا به ما اجازه ی جنگ نمی دهید؟

حضرت فرمود: ای قوم! چگونه جنگ را آغاز کنیم، درحالیکه منتظر نزول ملائکه هستم و رسول خدا صلی الله علیه و آله مرا ازآن خبرداده است و تا ملائکه نازل نشوند، من جنگ نمی کنم.

عبدالله عنوی نقل می کند: بعد از اندک زمانی نسیمی خوشبو وزید و شمیمی مانند مشک ظاهرگردید. امیرالمومنین علیه السلام برخاست و زره را از بدن مبارک و اطهرش درآورد و عازم جنگ شد. من جنگ های زیادی دیده بودم، امّا هیچ جنگی را مانند آن مقرون به نصر و پیروزی ندیده بودم.

کتاب قضاوتها و معجزات حضرت علی/حبیب الله اکبرپور

جان مرا جانان علی هجر مرا پایان علی
درد مرا درمان علی جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
از مهر تو دارم نشان عشق رخت دارم بجان
نام تو دارم بر زبان جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
من عاشق تو دلربا من بینوا تو پادشاه
شاها نظر کن بر گدا جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
جانم فدای روی تو دل شد اسیر موی تو
باشم گدایی کوی تو جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
مهر جبین من توئی نقش نگین من توئی
آئین و دین من توئی جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
عشق تو را دیوانه ام گنج تو را ویرانه ام
شمع تو را پروانه ام جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
کی دل ز مهرت بر کنم با نام تو دم میزنم
زنجیر تو بر گردنم جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
ای اسم نیکویت دوا ای ذکر دلجویت شِفا
ای مظهر لطف خدا جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
راز و نیاز من توئی سوز و گداز من توئی
آگه براز من توئی جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
از هجر تو دارم بسی ای دوست دارم مطلبی
باز آ مرا بر سر شبی جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی
افتاده دل در دام تو مستی من از جام تو
جانم فدای نام تو جانم علی جانم علی
ای جان جانانم علی

تاج لو،لاک، روی سر داری
شیرمردی، أمیر و سرداری
ذوالفقار آمد و خدا فرمود
باید، این را فقط تو برداری
در حدیث آمده که پشت نداشت
زرهی،بر تنت اگر داری
بی سبب نیست ترسِ دشمنِ تو..
اسداللهی و جگر داری
عجز الواصفون عن صفتک
ما عرفناک حق معرفتک

امام علی علیه السلام فرمودند :
دو حریص هرگز سیرنمی شوند :
۱) طالب دنیا
۲) طالب علم

چرا به امام علی(ع) «قسیم النار و الجنة» می‌گویند؟

در روایت‌های گوناگون شیعی و سنی از امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) به «قسیم النار و الجنه و …» یاد شده است، اما دلیل آن چیست؟ این سؤالی است که مأمون از امام علی‌بن موسی‌الرضا(ع) پرسید و پاسخ

گرفت.

این موضوع را در حدیثی از صفحه 96 جلد نخست کتاب «عیون اخبار الرضا» بررسی می‌کنیم:

«حدّثنا تمیم بن عبدالله بن تمیم القرشی قال: حدثنی أبی عن أحمد بن علی الأنصاری عن أبی الصلت الهروی قال: قال المأمون یوماً للرضا علیه السلام، یا أبا الحسن! أخبرنی عن جدک أمیر المؤمنین بأی وجه هو قسیم الجنة والنار وبأی معنی فقد کثر فکری فی ذلک؟ فقال له الرضا علیه السلام: یا أمیر المؤمنین ألم ترو عن أبیک عن آبائه عن عبد الله بن عباس أنه قال: سمعت رسول الله(ص) یقول: حب علی إیمان وبغضه کفر؟ فقال: بلی، فقال الرضا علیه السلام: فقسمة الجنة والنار إذا کانت علی حبه وبغضه فهو قسیم الجنة والنار؛

اباصلت هروی نقل کرده است که روزی مأمون به امام رضا علیه السلام گفت: یا اباالحسن! ما را از پدرت امیرالمومنین آگاه ساز که به چه علت قسیم الجنة و النار خوانده شده است و این به چه معناست که این مطلب فکر مرا مشغول ساخته است. پس امام رضا علیه السلام به او فرمود: ای مأمون! آیا تو از پدرت و او از پدرانش از ابن عباس از رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم نقل نکردید که گفت از رسول خدا شنیدم می‌فرمایند: حب علی ایمان و دشمنی با علی کفر است؟ پس مأمون پاسخ داد آری! سپس حضرت فرمودند: پس زمانی که ایمان و کفر بر اساس حبّ و بغض او باشد، بهشت و دوزخ را تقسیم می‌کند، بنابراین او قسیم الجنة و النار است.»

در ادامه این روایت آمده است: «قال أبو الصلت الهروی: فلما رجع الرضا إلی منزله أتیته فقلت: یا بن رسول الله ما أحسن ما أجبت به أمیرالمؤمنین، فقال: یا أبا الصلت، إنما کلمته من حیث هو، لقد سمعت أبی یحدث عن آبائه عن علی رضی الله عنه، قال: قال لی رسول الله صلی الله علیه وسلم: یا علی، أنت قسیم الجنة والنار یوم القیامة، تقول للنار هذا لی وهذا لک؛

اباصلت هروی می‌گوید پس از بازگشت امام از مجلس عرض کرد: ای پسر رسول خدا، چه جواب خوبی به مأمون دادید. پس فرمود: ای اباصلت! من به قدر فهم او جواب دادم؛ پدرم از پدرانش از امیرالمؤمنین علی(ع)‌ نقل کرده که فرموده است، رسول خدا(ص) به من فرمود: ای علی! تو قسمت کننده بهشت و دوزخ در روز قیامت هستی، به آتش می‌گویی این شخص برای توست و این شخص برای من.»

همچنین در روایتی از مُفضّل‌بن عمر نقل شده است که می‌گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم به چه علت امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب «قسیم الجنة و النار» گفته شده است؟ حضرت فرمودند: به خاطر اینکه دوست داشتن او ایمان و دشمن داشتن او کفر است، و همانا بهشت برای اهل ایمان آفریده شده است و جهنم برای اهل کفر خلق شده است پس او به این علت قسیم الجنة و النار است. بنابراین در بهشت وارد نمی‌شود مگر اهل محبت و دوستی با او و وارد آتش نمی‌شود مگر اهل دشمنی با او (علل الشرایع ج 1 ص 162).

این موضوع به طرق مختلف در مسانید روایی اهل سنت نیز نقل شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به «الفایق فی غریب الحدیث جارالله زمخشری ج 3 ص 97»، «البدایه و النهایه ج 7 ص 392»، « شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 2 ص 260 و ج 19 ص 140»،‌ «المناقب، خوارزمی، ص 41» و «تاریخ مدینه دمشق ج 42 ص 298» اشاره کرد.