مفهوم لغوي سعادت

سعادت در لغت به اين معنا لحاظ شده است:‌

«سعد اصلي است كه دلالت بر نيكويي و سرور مي كند برخلاف نحس، پس سعد به معناي نيكويي در امور است.[1]

سعد علاوه بر نيكويي به معناي مساعدت و معاونت نيز بيان شده است و شقاوت مخالف سعادت و نحس و نقيض سعد ونيكويي دانسته شده است.[2]

1.      خوشبخت، نيك بخت، اقبالمند[3]

2.      نيك بخت، خوشبخت[4]

3.      نيك بخت، خوشبخت، بختيار[5]

و متضاد كلمه سعادت شقاوت مي باشد به معناي بي اقبال، بيطالع، شوربخت، شقي.

 تعريف اصطلاحي سعادت

يعني رسيدن خيري كه سبب كمال و لذت مي شود. انسان كه از روح و جسم تركيب يافته، سعادتش به اين است كه به حسب قواي بدني و روحي به خير برسد و لذت ببرد. در مقابل آن شقاوت است يعني اين خير را دارا نباشد و از آن محروم گردد. واژه ي خوشبختي در همه ي نظام ها، اسلامي يا غير اسلامي يك مفهوم مقايسه اي است و به معني دوام لذت و يا دوام نسبي لذت مي باشد.[6]

علما در تفسير سعادت مي گويند: سعادت يعني رسيدن به هر نوع كمال ممكن است كه انسان استعداد و شايستگي وصول به آن را دارد. يا به عبارت  ديگر؛ سعادت عبارت است از استفاده صحيح، سالم، مشروع از نيروهاي مختلف مادي و معنوي كه پروردگار در تصرف واختيار انسان قرار داده است.[7]

دين مقدس اسلام به انسان نيز هشدار مي دهد كه مفهوم زندگي اين نيست كه انسان مدام خود را به لذائذ و رنج هاي دنيوي منحصر نمايد بلكه زندگي ابدي وجاودانه نيز با رنج ها ولذت هاي متناسب با اعمال انسان ها در راه است و اين انسان است كه ميتواند زندگي زودگذر و فاني را انتخاب كرده يا سعادت جاودانه و ابدي. دين اسلام در اين راستا اعتدال را مراعات كرده و براي بهره گيري از لذائذ مادي ومعنوي حدود وثغور بس عالي و انساني را تعيين نموده كه پيروي از اين اصول سبب صلاح و فلاح دنيا و آخرت خواهد بود.[8]

[1]  « سعد اصل يدلٌ علي خير و سرور خلاف النحس و السعد اليمين في الامور» احمد بن فارسي، معجم مقابيس اللغه و جمل اللغه، 1422 هـ. ص 459
[2] جمال الدين محمد بن مكرم ابن منظور، لسان العرب، بيروت ، لبان ، دارصادر
[3]  علي اكبر دهخدا
[4] محمد معين
[5] عميد، حسين
[6]  سيد هاشم رسولي محلاتي، كيفر گناه، ص 278
[7]  الحاج امين الدين (سعيدي- سعيد افغاني)، سعادت چيست؟ مركز مطالعات سترا و مسئول مركز فرهنگي در حق لاره ، حرمتي httpsi//mubareza.com
[8]  حميد رسائي، رساله سيماي خوشبختي در احاديث طوبي، چاپ اول، بوستان كتاب قم، 1377، ص17

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه