سالروز تولد فرزند علامه حلی فخرالمحققین حلی

تولد فقيه بزرگ و عالم شيعه “فخرالمحققين حلي” فرزند دانشمندِ علامه‏ي حلي(682 ق)

محمد بن حسن بن يوسف معروف به فخرالمحققين فرزند علامه‏ي حلي، ملقب به فخر الاسلام، فخرالدين و رأس المدقّقين از اعاظم و بزرگان شيعه و داراي جلالت علمي بسياري بود. وي در نوجواني به اجتهاد دست يافت. فخر المحققين مورد تاييد و توجه خاص پدر بزرگوار خود علامه‏ي حلي بود تا آن جا كه علامه، اتمام مصنفات خود را پس از مرگ به فخر سپرد. ايضاحُ الفَوائد، تَحصيل النّجاة و مَنبَع الاسرار از جمله آثار اوست.

استعداد و نبوغ وی:

قاضی نور الله شوشتری در کتاب «مجالس المؤمنین »می نویسد:«فخر المحققین محمد در علوم عقلی و نقلی محققی نحریر بود و در علو فهم و فطرت مدققی بی نظیر.

سپس او از یکی از دانشمندان شافعی نقل می کند که وقتی با پدرش به نزد سلطان محمد خدابنده به «سلطانیه »قزوین آمد،دانشمندی جوان،عالی مقام،مستعد،نیکخوی و پسندیده خصال بود.»آنگاه می گوید:

«وی در خدمت پدر بزرگوارش تربیت یافته و در سن ده سالگی نور اجتهاد ازناصیه حال او تافته،چنانکه خود نیز در شرح خطبه کتاب «قواعد»به آن اشاره فرموده وگفته است چون از تحصیل علوم معقول در محضر پدرم علامه فراغت یافتم و بسیاری از کتب علمی علمای شیعه را نزد وی خواندم،از او مسالت نمودم کتابی در فقه تصنیف کند که جامع اسرار آن علم باشد…»

سپس به نقل از قاضی نور الله برای اثبات اینکه فخر المحققین هنگام تصنیف کتاب «قواعد»پدر،مجتهد بوده و کمتر از ده سال داشته است،می نویسد:«از ملاحظه تاریخ ولادت او،و تاریخ تصنیف کتاب ظاهر می شود که سن او در آن موقع کمتر از ده سال بوده و تعجب شهید ثانی در این باب چنانکه در حاشیه قواعد اظهار فرموده،وجهی ندارد.بلکه تعجب او عجب است، زیرا که خود(یعنی شهید ثانی)در شرح درایه اصول حدیث،حال جمعی کثیری را که خدای تعالی،در کمتر از آن عمر توفیق کمال داده،ذکر نموده است.از جمله آن که روایت کرده که از شیخ تقی الدین حسن بن داود که می گفته سید غیاث الدین،عبد الکریم بن طاوس که دوست و مصاحب او بوده،به کتاب خواندن مشغول شد و در چهار سالگی از معلم مستغنی گردید و از ابراهیم بن سعید جوهری روایت نموده است که گفت کودکی چهار ساله دیدم که نزد مامون عباسی آوردند و او قرآن را خوانده بود و نظر در رای و اجتهاد کرده بود.این قدر بود که هر گاه گرسنه می شد،مانند طفلان می گریست و مؤید این داستان،زندگی شیخ ابو علی سینا است،بر وجهی که در تواریخ مسطور است.»

مؤلف روضات الجنات،بر قاضی نور الله خرده گرفته است و گفته:«تاریخ تالیف قواعد بر من روشن نیست تا حکم کنم که فخر المحققین در آن موقع چند ساله بوده،ولی تعجب شهید ثانی در واقع و اینکه قاضی گفته است به قول حسن بن داود، غیاث الدین بن طاوس در چهار سالگی از معلم بی نیاز شد،مقصود این نیست که وی در آن سن کلا از تحصیل بی نیاز گردید،بلکه منظور از معلم،معلم خط بوده است.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه