عقد متضاد حل است .[1] و نیز در معنای عقد آمده ؛ عقد بستن  یعنی گره زدن ، ازدواج کردن ، اجرای صیغه نکاح.[2] لذا عقد به معنای پناه بردن به کسی ( عقدعنقه الیه :به اوپناه برد )و نیز در مقابل حل و گشودن است.حل و عقد:گشودن و بستن و آن کنایه از انجام دادن امور است. اهل حل و عقد ؛ یعنی کسی که مورد اعتماد مردمان باشد.عقد همچنین به معنای شمار کردن ، حساب کردن و ستبر شدن مایع ( عقد الرب : انگبین ستبر شد ). و نیز به معنای پیمان ، زینهار ، رای و فکراست.[3]

قسمتی از پایان نامه خانم باقری(طلبه ی مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

[1] -  محمدبن مکرم ، ابن منظور، لسان العرب ، ج3 ، چ اول، بیروت: دار احياء التراث العربي، 1405ق ،ص296.
[2] - علی اکبر ،نفیسی ، فرهنگ نفیسی ، ج4 ، تهران ، انتشارات امیر کبیر،1375،ص2383.
3- علی اکبر ،  دهخدا ، لغت نامه ، ج 20 ، چ دوم از دوره جديد، تهران: دانشگاه تهران، 1377،ص356.

شهرها انگشترند و «قم» ، نگين

قم، هماره حجّت روى زمين 

تربت قم، قبله عشق و وفاست

شهر علم وشهر ايمان و صفاست 

مرقد معصومه «ع» چشم شهر ما

مهر او جانهاى ما را كهربا 

دخترى از اهل بيت آفتاب

وارث درّ حيا، گنج حجاب 

در حريمش مرغ دل پر مى زند

هر گرفتار آمده، در مى زند 

هر دلى اينجاست مجذوب حرم

جان، اسير رشته جود وكرم 

اين حرم باشد ملائك را مطاف

زائران را ارمغان، عشق و عفاف 

ديده پاكان به قبرش دوخته

عصمت و پاكى از آن آموخته 

حوزه قم هاله اى بر گِرد آن

فقه و احكام خدا را مرزبان 

قسمتی از پایان نامه خانم امیری(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

با عنوان:بررسی تحلیلی زندگانی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها

حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر (ع) و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند. چون امام کاظم (ع) در مسافرت بود، پرسش های خود را به حضرت معصومه (س) که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه (س) جواب پرسش ها را نگاشته است. وقتی پاسخ ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر (ع) مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش!

قسمتی از پایان نامه خانم امیری(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

با عنوان:بررسی تحلیلی زندگانی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها

شخصیت شناسی نخبگان زن شیعی

 زنان نخبه هاشمی :

حضرت فاطمه معصومه بنت امام موسی کاظم ^{(علیه السلام)}یکی از مشهورترین و با فضیلت ترین زنان شیعه ی هاشمی و مورد توجه اهل بیت^{(علیهم السلام)} بوده است .مادرش از اهالی مغرب بود و با وجود امام رضا(علیه السلام) از این بانوی مطهر متولد شدند[1].تاریخ دقیقی از ولادت حضرت معصومه در دست نیست[2] .بنا بر روایتی دیگر در سال 183[3]  در مدینه به دنیا آمدند.در مورد خصوصیات حضرت فاطمه معصومه اهل بیت^{(علیهم السلام)}مطالبی را بیان کرده بودند. برای نمونه وقتی گروهی از شیعیان از شهر ری به نزد امام صادق^{(علیه السلام)}رفتند؛حضرت آن ها را بسیار تکریم کردوبر آن ها  تحیت  وسلام ومرحبا گفت،آنگاه فرمود:"برای خدا حرمی است وآن مکه است وحرم رسول خدا^{(صلی الله علیه و آله و سلم)} و حرم امیرالمومنین(علیه السلام) کوفه است وحرم من وفرزندانم قم  است. بدانید  که قم کوفه ی کوچک ماست.بانویی از اولاد ما درآن جا وفت می کند که نامش فاطمه است ودختر موسی،همه ی شیعیان ما با شفاعت او وارد بهشت می شوند"[4].لازم به ذکر است که امام صادق^{(علیه السلام)}زمانی این خبر را دادند که هنوز حضرت موسی کاظم^{(علیه السلام)}پدر گرامی فاطمه معصومه بدنیا نیامده بود .حضرت باز در جایی دیگر مژده بدنیا آمدن دختری از خاندان اهل بیت ^{(علیهم السلام)}را می دهندکه نامش فاطمه است و هرکس او رادر قم زیارت کند بهشت براو واجب می شود[5].این بانوی  بزرگوار در سال 201 هجری در مسیر دیدار امام رضا^{(علیه السلام)} در شهر قم به شهادت رسید[6]. پس از وفات ایشان ، موسی بن خزرج یکی از شیعیان ، ایشان را به قبرستان بابلان منتقل کرد و سایبانی را آن جا ساخت تا آن که زینب دختر امام محمد تقی ^{(علیه السلام)}قبه ی فعلی را بر سر تربت فاطمه معصومه بنا نهاد[7].

صفحات: 1· 2

ورزش در قرآن

قرآن کتاب آسمانی اسلام، بزرگترین سرمشق و راه گشای زندگی انسان ها در همه ی شئون و امور تا روز قیامت است. در این کتاب بزرگ و بی نقص آیاتی وجود دارد که به گونه ای بر اهمیت ورزش و نیرومند سازی جسم در کنار تقویت روح و بعد علمی دلالت دارد. در این جا به برخی از این آیات اشاره می کنیم:

برتری قوای جسمی طالوت

هنگامی که اشموئیل علیه السلام طالوت را برای فرماندهی بر بنی اسرائیل معرفی نمود، قوم بنی اسرائیل مخالفت نمودند و اشموئیل علیه السلام پاسخ داد: ان الله اصطفاه علیکم و زاده بسطة فی العلم والجسم[1].

قرآن پاسخ دندان شکنی را که پیامبر آن زمان به گمراهان بنی اسرائیل را، چنین بازگو می کند:

این که می بینید خداوند او را برگزیده و زمام دار شما قرار داده به خاطر این است که از نظر هوش، فرزانگی و علم پر مایه است و از نطر نیروی جسمی قوی و پر قدرت.[2]

مزیت بودن نیرومندی و ورزشکاری

ورزشکاری یک مزیت و فضیلت است و در دو جا برادران یوسف این را مطرح می کنند:

إِذْ قالُوا لَيُوسُفُ وَ أَخُوهُ أَحَبُّ إِلى أَبِينا مِنَّا وَ نَحْنُ عُصْبَةٌ…[3]

هنگامی که برادران گفتند: یوسف و برادرش نزد پدر از ما محبوب تر ند درحالی که ما نیرومند تریم. [4]

قالُوا لَئِنْ أَکَلَهُ الذِّئْبُ وَ نَحْنُ عُصْبَةٌ…[5]

گفتند اگر او را گرگ بخورد با اینکه ما گروه نیرومندی هستیم …[6]

حضرت موسی (علیه السلام)جوانی نیرومند

حضرت موسی (علیه السلام) وارد شهر شد و در آن جا با صحنه ای رو به رو گردید، دو نفر مرد را دید که سخت با هم گلاویز شده اند و مشغول زد و خورد هستند که یکی از آن ها از پیروان موسی (علیه السلام) بود و دیگری از دشمنانش. هنگامی که مرد بنی اسرائیلی چشمش به موسی (علیه السلام) افتاد از موسی (که جوانی نیرومند و قوی پنجه بود) تقاضای کمک کرد.

موسی(علیه السلام)  به یاری او شتافت، مشتی محکم بر سینه ی مرد فرعونی زد، اما همین یک مشت کار او را ساخت.[7]

قسمتی از پایان نامه خانم سلیمانی
[1] بقره(2)/247
[2] تفسیر نمونه،ج9، ص172
[3] یوسف(12)/8
[4] تفسیر نمونه، ج9، ص320
[5] یوسف(12)/14
[6] تفسیر نمونه، ج9، ص329
[7] تفسیر نمونه، ج16، ص42

شيوه‌هاي تربيت اخلاقي در قرآن

روش غیر مستقیم

روش تذ کّر نعمات الهی
تذکر به معنای یادآور شدن چیزی است که انسان از آن در غفلت است یا آن را به فراموشی سپرده است.برخی گفته اند انسان از نسیان گرفته شده،یعنی انسان به طور طبیعی در معرض فراموشی ونسیان فرار دارد و گاهی چنان سر در لاک غفلت فرو می برد که همه چیز را ،حتی خود را و هدف از حیاتش را نادیده می گیرد وراه ومسیر رشد خویش را از یاد می برد و غبار غفلت آینۀ دلش را مکدر می سازد.برای اینکه انسان را از خواب غفلت بیدار کرد،برای اینکه اورا در مسیر رشد آورد ،باید به او تذ کّر داد.یعنی فطرت خفتۀ اورا بیدار ساخت،وخداراوقیامت را و هدف حیات وهر آنچه را در رشد و کمال او موثر است واو همه را نادیده انگاشته ،به اویادآور شد.
از جمله شیوه هایی که قرآن کریم وپیامبران الهی برای فرا خواندن انسان ها به سوی ارزش های اخلاقی وزدودن غبار غفلت از دامان فطرت الهی آنها بر آن تاکید کرده اند،شیوۀ تذکّر است . 1

1.حمید ،محمد قاسمی ،روشهای تربیتی در داستانهای قرآن،ص301

قسمتی از پایان نامه خانم ناصری(طلبه ی مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

شيوه‌هاي تربيت اخلاقي در قرآن

روش غیر مستقیم

روش قصه گویی
داستان سرایی از زمانهای قدیم در بین بشر رایج بوده و انسانها با علاقه تمام ، قصه را شنیده و سینه به سینه و نسل به نسل ، به انسانهای پس از خود انتقال داده اند . اثر سحر آمیز قصه بر شنونده و حتی بر گوینده آن بر کسی پوشیده نیست . این جاذبه سبب شده که افراد فراوانی را بسوی خود جذب کند تا جایی که بازار قصه سازان خیالی نیز رونق گرفته و در این زمینه ، آثار و کتابهای فراوانی از گذشتگان بر جای مانده است .
استقبال انسانها از شنیدن قصه ، اختصاص به گروه خاصی ندارد و همه افراد جامعه از مرد و زن و خرد و کلان را در بر گرفته و همگان را به خود مشغول ساخته است . جاذبه داستانها تنها در پر کردن وقت و سرگرمی نیست ، بلکه فواید دیگری نیز دارد که به اهم آنها اشاره می شود :
آنچه بوسیله تجربه ثابت شده و روان شناسی نیز آن را تائید می کند ، این است که پند و اندرز غیر مستقیم اثر بیشتری نسبت به پند و اندرز مستقیم دارد ؛ اگر عیوب کسی بطور غیر مستقیم به او تفهیم شود و یا بطور غیر مستقیم راه و رسم زندگی به او یاد داده شود ، بدون شک ، اثر پذیری آن بیش تر است . هنر داستان نیز در همین زمینه است ؛ زیرا داستان با تحسین یا تقبیح قهرمانان بطور غیر مستقیم ، خواننده را به خوبی ها دعوت می کند و از زشتی ها باز می دارد .
یکی از عوامل مهم بیاد ماندن مطلب در ذهن انسان ، مشتمل بودن آن بر داستان یا مثال است . انسان گاهی مطلبی را که حاوی داستان یا مثالی بوده و در زمان کودکی شنیده تا آخر عمر در ذهن خویش نگه می دارد ، در حالی که مطالب خطابی ، علمی و فلسفی فراوانی را پس از مدت کوتاهی به فراموشی می سپرد .
انسانها بطور آگاهانه و یا ناخود آگاه به قهرمانان گرایش دارند ، آنها سعی می کنند در زندگی و راه و روش خود ، در برخوردها و واکنشها و حتی در حرکات ظاهری ، کسانی را الگوی خویش قرار دهند و اعمال و رفتار خود را مطابق اعمال و رفتار آنان انجام دهند . در مواردی نیز که در شناخت الگوی خود می شمارند و کمالات کاذبی را در اوهام خویش می سازند و به آنان نسبت می دهند .این عمل ( قهرمان سازی ) در قصه ها بیشتر میسر است . به همین دلیل ، در بیشتر داستانها ، وجود قهرمان ، چه از نوع خوب و چه از نوع بد ، نقش اصلی را ایفا می کند .داستان برای همه افراد جامعه مفید است ، بر خلاف برهان عقلی و مطالب علمی که افراد خاصی را مخاطب قرار داده و مورد استفاده آنان قرار می گیرد .
قران مجید به همه مزایای داستانی توجه داشته و نقش تربیتی آن را در زندگی بشر نادیده نگرفته است . این کتاب آسمانی خود به بیان قصه های گذشتگان پرداخته و در برخی موارد ، معارف الهی و جهان بینی خود را در ضمن داستانها بیان کرده است .1

1.حسين شاهد خطيبي ،سايت ليلة القدر،20/4/93

قسمتی از پایان نامه خانم ناصری(طلبه ی مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)