اصل اباحه

اصل اباحه به معنای حکم اولی عقل به جواز تصرف در اشیا با قطع نظر از وجود شرع وحکم شارع نسبت به آنها می باشد یعنی اثبات کننده حکم در مر حله ظاهر می باشد. ازمجاز بودن تصرف می توان متوجه شد که انسان می تواند اموال خود را به دیگری صلح کند.
طبق این اصل حکم به مباح بودن وحلال بودن و جواز است. بنا براین اگر حرام بودن چیزی مورد تردید قرار گرفت حکم به حلال بودن آن می کنیم زیرا الزام شرعی نیازمند نص شارع است و فرض این است که در مورد مشکوک نصی برآن وارد نشده است.1
اباحه می تواند در مورد افعال عادی انسان که ضرری به دیگران نمی زند نیز جاری گردد. با دقت نظر در می یابیم که اصل اباحه افعال عادی انسان وتصرف در اشیاءرا در زمان شک وتردید جایز می شمرد و شخص متصالح نیز با صلح کردن مال یا منفعت خود به دیگری او را مجاز به تصرف می کند و رابطه این دو عموم و خصوص مطلق می باشد.

برگرفته از پايان نامه خانم اعظم خطيري(طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1. حسن بن آقا بزرگ موسوى بجنوردى ، همان کتاب ،ص12

قاعده اقرار از حدیث «اقرار العقلا علی انفسهم جایز»1 اتخاذ شده است ومفاد آن عبارت است: اگر عاقلی به زیان خویش اعتراف نمود وی بدان ملزم خواهد بود.
خاص وعام بر نافذ بودن اقرار هر عاقلی بر ضد خودش اجماع کرده اند، بلکه این نافذ بودن در تمام ادیان وملل ضروری است و اخبار مستفیض که در موارد خاص وجزئی وارد شده دلالت برآن می کند و حديث نبوي «إقرار العقلاء على أنفسهم جائز» و «قولوا الحق و لو على أنفسكم» دلیل این قاعده می باشد.2
با نظر به این که اقرار کردن به ضرر خود نافذ است و در صلح شخص متصالح با عمل خود یعنی گذشت کردن از حق خود اقرار می کند که کاری را به ضرر خود انجام داده است. این قاعده با قاعده اقرار از این جهت سازگار می باشد. گرچه گاهی صلح برای جلب منفعت به کار می رود.

1.جمعى از مؤلفان، همان کتاب، ج‌18-17، ص29

2. نراقى، مولى احمد بن محمد مهدى، عوائد الأيام في بيان قواعد الأحكام، چاپ اول ،انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، قم - ايران، 1417 ه‍ ق، ص 487

برگرفته از پايان نامه خانم اعظم خطيري(طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

قاعده صلح
قاعده صلح یکی از قواعد مشهور در فقه می باشد که دو تعریف ازآن ارائه شده است که عبارتنداز:
تعریف اعم.: «الصلح جایز بین المسلمین»
تعریف اخص: «الصلح عقد شرع لقطع التجاذب» لکن شرط تحقق صلح، خصومت وتنازع در قبل و حتی احتمال تنازع در آینده نمی باشد. وهم چنین صلح منحصرًا با عقد ایجاد نمی شود. تعریف اخص شامل صلحی می گردد که نزاع و مخاصمه در آن مطرح است و با تعریف اعم منافاتی ندارند زیرا قید تنازع حکمت تشریع صلح را بیان می کند ودر صدد بیان علت نمی باشد و اصل شرعی لازم نیست در همه افراد ثابت باشد. همین طور که در قواعد حکمتیه شیوع آن در همه افراد مساوی نیست.
مثلاً حکمت نماز قصر در سفر وجود مشقت می باشد ولی وجود مشقت در بسیاری از افراد ثابت نیست. علاوه بر این موجب اثبات صلح و شرعی بودن آن دو دلیل فوق است که دلیل اول صلح بر رفع تنازع دلالت دارد بدون اینکه منحصر در آن باشد و دلیل دوم اطلاق برجواز صلح دارد. در این هنگام جایز است اصل شرعی و مرجع اصلی تعریف اخص باشد که با دلیل «روایت» به غیر تجاوز میکند.
می توان گفت مرجع در اثبات حکم شرعی، دلیلی است که برآن دلالت می کند نه حکمتی که به خاطرآن حکم تشریع شده است که در این صورت صلح اعم از مورد نزاع خواهد بود.
نقد وبررسی: تعریف اول در واقع حکم استحباب صلح می باشد و فرقی نمی کند صلح به چه صورتی اتفاق بیافتد با نزاع سابق یا بدون آن، دارای عنوان باشد یا نباشد. در حالیکه تعریف دوم بیانگر حکمت تشریع ایجاد صلح می باشد که همان سابقه نزاع است. در متن انشاءالله به این دو مقوله خواهیم پرداخت.

برگرفته از پایان نامه خانم اعظم خطیری(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها و استاد مدارس علمیه)

قاعده حقوقی
به قاعدهای که الزام آور و رعایت آن از طرف دولت تضمین شده است و کلی و عمومی می باشد و مقید به شخص معینی نمی گردد و برای تنظیم روابط اجتماعی به کار می رود قاعده حقوقی گویند.1
قاعده فقهی
«قاعده فقهی بر قاعده ای اطلاق می گردد که از ادله شرعی استخراج و استنباط شده وبرمصادیق آنکه مجموعه ای از احکام فقهی است منطبق می گردد. همچون انطباق کلی طبیعی بر افراد و مصادیق آن.2

برگرفته از پایان نامه خانم اعظم خطیری(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها و استاد  مدارس علمیه)

1.ناصر ،کاتوزیان ،مقدمه علم حقوق ، ص54
2.قواعد فقهی مدنی، اسدالله لطفی ص3

نمایشگاه کتاب تخصصی تفسیر برگزار شد.
این نمایشگاه به مناسبت هفته ی کتاب و کتابخوانی در مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون (س) برگزار گردید.
در این نمایشگاه 140 جلد کتاب تخصصی تفسیر و علوم قرآنی در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفت.
کتاب ها برای مطالعه در هفته ی کتاب در دسترس علاقه مندان قرار داشت و جهت خرید و تهیه ی کتاب تحت عناوین عرضه شده با تخفیف مناسب اقدامات لازم صورت گرفت. قابل ذکر است تعداد 50 تن از اساتید و طلاب این مرکز از نمایشگاه بازدید نمودند و رضایت خود را از برپایی نمایشگاه در فضای داخلی مرکز ابراز داشتند.

بازدید از کتابخانه مرکز آموزش های تخصصی برادران انجام شد.
این بازدید به مناسبت هفته ی کتاب و کتابخوانی برگزار گردید.
در این مراسم 13تن از طلاب مقطع3 این مرکز شرکت نمودند.
سخنران این مراسم حجت الاسلام والمسلمین هادی زاده بودند که توضیحاتی درباره ی منابع کتابخانه مطرح نمودند.
وجناب آقای اسماعیلی مدیر محترم پژوهشکده از طلاب استقبال شایانی به عمل آوردند. و طلاب با مساعدت مدیریت کتابخانه به در مخزن کتابخانه حضور پیدا کردند.
سرکار خانم بلوچی مدیریت مرکز سطح 3 خواهران، ضمن سپاس گزاری از همه ی مسئولین کتابخانه برای هماهنگی این بازدید ، طلاب را به امر کتاب خوانی و تألیف کتاب فرا خواند.

دیدار از مؤلف و محقق برتر حوزه، حجت الالسلام و المسلمین مهدی باقری سیانی انجام شد.
این دیدار به مناسبت هفته ی کتاب و کتابخوانی برگزار گردید.
8تن از طلاب مقطع سطح3 در این دیدار شرکت نمودند.
ایشان درباره ی تألیفات خود به خصوص درباره ی مقاله ای که در همایشی در شهر کربلا ارائه کرده بودند، انگیزه های مطالعه بین طلاب ، تألیف کتاب صحبت کردند .
ایشان دارای بیش از 10جلد کتاب تألیفی در زمینه های فقهی ، تفسیری و … می باشند.