ماده763 ق م:صلح به اکراه نافذ نیست. ماده203 ق م: اکراه موجب عدم نفوذ معامله است اگرچه از طرف شخص خارجی غیراز متعاملین واقع شود.
دانشمندان بر تراضی دو طرف در صلح اتفاق نظر دارند . تراضی در عقود معینه به شرط شیء می باشد. زیرا از قیود و مشخصات آن عقود شمرده می شود. تراضی در عقد صلح به شرط لا است یعنی به شرط همراه نبودن با احکام خاصه عقود معینه این مطلب مطابق با ماده 758 است که اعلام می دارد:«صلح در مقام معاملات هر چند نتیجه معامله ای را که به جای آن واقع شده است را می دهد لکن شرائط واحکام خاصه آن معامله را ندارد.»1
اکنون این سؤال به ذهن خطور می کند که هر تراضی عنوان عقد صلح را دارد؟
دو پاسخ مختلف برای این سؤال وجود دارد.
پاسخ اول: با توجه به مفهوم صلح بنابر نظر شیخ انصاری در مکاسب هر توافقی که عنوان خاص یکی از عقود را دارا نباشد، الزاماً عنوان عقد صلح را دارا خواهد بود وصلح را عنوان عام برای قراردادهای بی نام قلمداد کرده است. ودرآیات 29/ نساءو233/ بقره وحدیث کان رجلین….. ملاک تراضی قید شده که خارج از عقود معینه می باشد.2
قانون مدنی از این نظر تبعیت می کند،3 چون نویسندگان آن سید محمد فاطمی قمی ونصرالله تقوی وشیخ محمد رضا ایر وانی در تدوین قانون اساسی به کتاب های مشهور فقهی از جمله شرایع و جواهر الکلام ومکاسب نظر داشتند.4
پاسخ دوم :عده ای از فقها معتقدند که در خارج از عقود معینه هر تراضی عنوان صلح را ندارد و صلح بودن یک تراضی از نظر آنان دو شرط زیر را داراست.
الف) تراضی در خارج قلمرو عقود معینه باشد.5
ب) طرفین آن قصد انعقاد صلح را داشته باشند.
با وجود این دو شرط صلح خود یکی از عقود معینه است.»
قانون ثبت در صلح ثبت رسمی را لازم دانسته است ولی این حکم مختص صلح نیست ودر جای خود گفته شد که این الزام جنبه اثباتی دارد نه ثبوتی لذا ثبت رسمی در صلح شرط صحت نیست ودر هرحال صلح عقد رضائی است.6

قسمتی از پايان نامه خانم اعظم خطيري(طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

1. جعفر ، جعفری لنگرودی،حقوق مدنی، رهن وصلح، ص135
2.جعفر، جعفری لنگرودی، همان ، 135و136
3.همان
4.حمید، بهرامی، تاریحچه تدوین حقوق مدنی 23/11/90 www. pubisu.ac.ir
5.جعفری لنگرودی ، همان،135-136
6.حسن ،ره پیک،همان کتاب، چاپ اول ،ص147