هرچند نفقه زن بر شوهر واجب است و در صورت عدم پرداخت پیگرد قانونی دارد ولی شرایطی بر وجوب آن مقررشده که همین شرایط می‌تواند در حقوق  متقابل تعادل برقرار کرده و بعضی‌اوقات انگیزه‌هایی برای عمل ایجاد کند. مثل اطاعت زن از شوهر،که وقتی نفقه واجب می شودکه زن از شوهر اطاعت كند در آن چيزى كه اطاعتش از شوهر واجب است؛ بابیان چند مسئله شرعی به جزئیات آن می‌پردازیم:

“مسئله1- زن ناشزه نفقه ندارد و بين زن مسلمان و زن ذميّه فرقى نيست.یا اینکه وقتی نفقه واجب است که زن دائمی باشد پس ازدواج موقت نفقه ندارد .

مسئلۀ 2- اگر ناشزه شود سپس به اطاعت شوهر برگردد مستحق نفقه نیست تا آنكه اطاعتش را اظهار نماید و شوهر آن را بداند و زمانى بگذرد كه رسيدن به آن ممكن باشد.

مسئلۀ 3- اگر زن مرتد شود نفقه ساقط مى‌شود واگر در عده، برگردد نفقه برمى‌گردد.

مسئلۀ 5- اگر جهت عذر شرعی يا عقلى از حیض يا احرام يا اعتكاف واجب يا مرض يا غير این‌ها نتواند خود را تمكين شوهر نمايد نفقه‌اش ساقط نمى‌شود.

و همچنين اگر زن به اذن شوهر مسافرت نمايد ساقط نمى‌شود چه در واجب باشد يا مستحب يا مباح. و همچنين اگر در واجب مضيّقى مانند حج واجب، بدون اذن او بلكه با منع و نهى او هم سفر كند نفقه‌اش ساقط  نمى‌شود. به خلاف آنكه بدون اذن او در مستحب يا مباح سفر نمايد پس نفقه‌اش ساقط مى‌شود. بلكه امر همچنين است اگرازخانه‌اش بدون اذن او ولو براى غيرمسافرت تا چه رسد به اينكه براى سفر باشد بيرون رود؛ زيرا نشوزى كه ساقط  كنندۀ  نفقه است تحقق پیداکرده است.

مسئلۀ 6- نفقه و سكنى براى صاحب عدۀ رجعى مادامی‌که در عده است ثابت است‌."[1]

[1]- ،سید روح‌الله، خمینی، همان، ج3،  ص561.

قسمتی از پایان نامه خانم زهره صلاحیان (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان: نقش دولت اسلامی در حمایت از بنیان خانواده در فقه امامیه وحقوق جمهوری اسلامی