مفاخر قم

حاج ميرزا محمد ارباب

مرحوم آيت اللَّه آقاى حاج ميرزا محمد ارباب، فرزند محمدتقى بيك ارباب در سال 1273 ه’ق در قم و در يك خانواده كشاورز تولد يافت. پس از تعلم مقدمات و سطح، به عتبات عاليات رفت. از محضر مرحوم حاج ميرزا حبيب اللَّه رشتى و مرحوم آقاى آخوند خراسانى استفاده كرد و مدتى از محضر افادات مرحوم ميرزاى بزرگ شيرازى بهره ‏مند گرديد. 

مرحوم علامه تهرانى او را از تلامذه ميرزاى شيرازى مى‏ شمارد و مى‏ گويد: “حاج ميرزا محمد ارباب قمى، با آقا حسن قمى و مولا عبداللَّه قمى به سامرا آمد و سالهاى كمى در آنجا بود، بعد با مولا عبداللَّه به نجف رفت و ساليانى در نجف بود. آنگاه به قم بازگشت و امروز او در قم از مروّجين و محقّقين و مصنّفين است.”

آن بزرگوار داراى تأليف ارزنده‏اى است به نام اربعين حسينيه يا چهل حديث حسينى و آن كتابى است در مقتل و تحقيقات فراوانى پيرامون فضايل و مناقب و مصايب حضرت سيدالشّهدا عليه‏السّلام و روايات وارده درباره آن حضرت دارند و تا كنون دو بار چاپ شده است و مرحوم تهرانى مى‏گويد: “آن را در سال 1328 به نام متولّى‏ باشى، سيد محمدباقرحسينى، كه از اولاد على بن الحسين عليهماالسّلام است، نگاشت." 

از خصوصيات و مزاياى آن بزرگوار اين است كه در بزرگداشت مقام ارجمند مرحوم آيت اللَّه‏العظمى حايرى چيزى نگذاشته است، زيرا او به هنگامى كه آقاى حاج شيخ عبدالكريم به قم آمده و رحل اقامت افكنده‏اند، خود از علماى برجسته، نافذالكلمه و محترم شهر به شمار مى‏رفته است، مع ذلك زعامت آن مرد بزرگ را پذيرفته و با او همكارى نموده و بسيار نسبت به وى تواضع مى‏كرده است. 

او هر وقت مى‏ خواسته به جايى برود سوار مركب متداول آن عصر مى‏شده است، گاهى كه در مسير خود به آقاى حاج شيخ عبدالكريم برخورد مى‏كرده، از حيوان سوارى خود پياده مى‏شده و اداى احترام مى‏نموده است، دوباره سوارمى‏شده و به راه خود ادامه مى‏داده است. 

و نيز مرحوم آقاى ارباب منبر نمى‏رفته‏اند، جز در مجلس روضه‏اى كه از سول مرحوم آيت‏اللَّه‏العظمى حايرى به مناسبت سوگوارى حضرت زهراى اطهر سلام اللَّه ‏عليها در مسجد بالاسر حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ عليها منعقد مى‏ شده است كه استثناءً در اين مجلس به احترام آقاى حاج شيخ عبدالكريم، منبر مى ‏رفته ‏اند.

آن بزرگوار طبع لطيفى داشته و اشعار در مدايح و مراثى اهلبيت عليهم ‏السّلام مى‏گفته است و از جمله اشعارشان قطعه شعر معروفى است در خطاب به حضرت ولى عصر و يادآورى مصايب كربلا كه مطلع آن اين است:چه خوش باشد كه بعد از انتظارى
به اميدى رسند اميدواران

و اين شعر در بسيارى از مجالس خوانده مى ‏شود و وعاظ و خطبا و گاهى مداحان، آن را با سوز مخصوص مى‏ خوانند و اثر خاصّى در مستمعين دارد. 

آن روحانى‏ بزرگوار و موجّه در ماه جمادى الاولى سال 1341 هجرى، يك سال بعد از مهاجرت مرحوم حايرى به قم، در سن 68 سالگى درگذشت و در قبرستان شيخان قم كه مدفن بسيارى از علماى بلندپايه است دفن گرديد. رحمة اللَّه و رضوانه عليه.

دیده شده توسط نویسنده وبلاگ(سليماني) در کتاب بانوی ملکوت/172