از ما عبادت كردن، نماز خواندن، روزه گرفتن، و از خدا، پذيرفتن و قبول كردن!…

اگر يك «طاعت»، از روى صدق و اخلاص به جاى آوريم و خداوند آن را از ما بپذيرد، براى ما بس است. ولى خداوند، از چه كسى مى پذيرد؟ ـ از متّقين ـ

(اِنَّما يَتَقَبَّلُ اللّه ُ مِنَ المُتَّقين: خداوند، تنها از تقوا پيشگان مى پذيرد.)[1]

به قول خواجه عبداللّه :

«كار، نه با حسن عمل است،

كار، در «قبول» ازل است!…»

اگر طاعت و عباداتمان مورد قبول درگاهش قرار نگيرد، رنجى بيهوده و تلاشى بى ثمر كرده ايم.

آنچه باعث قبولى است، «اخلاص» است.

كار براى خدا كردن، نه براى خود كردن، و نه براى خلق كردن، نه بخاطر پسند مردم و جلب و جاهت و كسب اعتبار!… كه در آن صورت، موجب محروميت از قبول حسنات است و چه زيانى از اين بالاتر؟!…

اين نياز را از خدايى خواسته ايم كه رهنماست، رهنما به سوى حق آشكار، و خود ذات خداوند، روشنترين حق و آشكارترين چهره عظمت و هستى است. به قول هاتف اصفهانى:

يار، بى پرده از در و ديوار

در تجلّى است يا اولى الأبصار

گر ز ظلماتِ خود رهى، بينى

همه عالم، مشارق الأنوار

اى واقف اسرار ضمير همه كس

در حالت عجز، دستگير همه كس

از هر گنهم توبه ده و عذرپذير

اى توبه ده و عذرپذير همه كس

[1] ـ مائده، آيه 27.
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

رسيدن به خيرات اين ماه، گذر از گردنه هاى صعب العبورى را در پيش دارد. بايد با بسيارى نيروها و غرايز، دست و پنجه نرم كرد، با هواهاى نفس مبارزه نمود، بر شهوات مهار تقوا زد، بر غضب، لجام اختيار نهاد، دهان را از ناشايستى ها مهر كرد، شكم را از حرام، بازداشت، ديده را از گناه پوشاند، دست را از خطا نگه داشت و…

اينها همه مقدّمه است تا به «تقوا» برسيم.

«تقوا»، همان خصلت نيك و فضيلت ارزنده اى است كه در پيامد روزه مطرح شده و خداوند، انگيزه واجب كردن روزه را، رسيدن مؤمنان به تقوا دانسته است و در قرآن كريم آمده است: «بر شما هم ـ همانندِ پيشينيان شما ـ روزه لازم و واجب شد، در روزهايى خاص، شايد كه به تقوا برسيد» [1]… آرى، شايد!

و اگر به تقوا برسيم، مصونيّت از گناه خواهيم يافت.

دست و ديده و چشم و نگاهمان در اختيار «عقل» و دين خواهد بود. زبان و گوشمان، مطيع فرمان حق خواهد شد،

عفـت و پـاكى، در دلمان و در زندگيـمان، خانه خـواهد كرد،

اهل انفاق و ايثار و مواسات با برادران دينى خواهيم گشت،

به جهاد و دفاع و امر به معروف و نهى از منكر خواهيم پرداخت،

از مال و جان خويش، در راه محرومان، مايه خواهيم گذاشت،

گرسنگان را سير كرده، برهنگان را خواهيم پوشاند،

شب زنده دارانى خداترس و متهجّدانى خاشع خواهيم بود،

تلاشگرانى صادق و مردم دوست خواهيم شد،

اهل «ذكر» و «تهجّد» و «تلاوت قرآن» خواهيم گشت،

نماز و نياز و رازمان، همه با روح و معنويّت خواهد شد.

اينها همه، احتياج به هموار شدن راه، برطرف شدن موانع، رفع مشكلات، و در يك كلمه «تسهيل سبيل» دارد.

آن آسان شدن راه براى رسيدن به اين مقصودها چه مى خواهد؟

هشيارى، سخاوت، ايثار، جهاد با نفس، كنار گذاشتن تنبلى و سستى، رهاكردن خودخواهى و تن پرورى، آزاد شدن از وابستگى و رها گشتن از تعلّقات دنيايى، و… بالأخره:… «توفيق الهى»

[1] ـ بقره، آيه 183.

منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

گر گدا كاهل بود تقصير صاحبخانه چيست؟

عيساى مسيح عليه السلام گفته است:

«زراعت، در زمين هموار مى رويد، نه بر صخره و دشت بلند، حكمت هم چنين است، حكمت، در قلب انسان متواضع، آباد مى شود، ولى در دلهاى كبرآلود، به آبادانى نمى رسد.

مگر نمى دانيد كسى كه سرش را تا سقف بلند كند، سرش شكافته مى شود (در برخورد با سقف)، امّا آنكه سرش را از سقف پايين بگيرد، از سايه اش سود مى برد.

تواضع نيز چنين است، هركه براى خدا فروتنى نكند، خدا پايينش مى كشد،

امّا آنكس كه بخاطر خدا «تواضع» كند،

خداوند بالا برده، رفعتش مى بخشد…».

آرى… فيض، از مبدأ رحمانيت و سرچشمه فيّاض الهى مى جوشد و رحمت فراوان و واسع پروردگار همه جا گير است، ليكن انسان بايد آمادگى كسب فيض را بيابد و چنان نباشد كه تا سرچشمه برود و تشنه برگردد، يا بر سر گنج، گرسنه بخوابد، يا از درگاه كريم، محروم برگردد، يا به كم قناعت كند، يا در درخشش خورشيد، خفاش وار به ظلمت پناه برد.

در هر صورت، خداوند، فيّاض است و كرم، كار اوست،

دوست دارد بندگانش را بنوازد و عطا كند،

دوست دارد خواستاران، بر سر سفره عطايش بنشينند و از «بركات» اين ماه، «حظّ» فراوان برند.

زيانكار، آنكه از اين خرمن كم بردارد،

و غافل، آنكه به اندك، راضى شود.

از خدا بخواهيم بهره ما را از بركاتش افزون كند، چرا كه از جانب او، بخلى نيست و هرچه بيشتر عطا كند، چيزى از او كم نمى شود. اين بسته به همّت ماست كه از او چه بخواهيم و چه اندازه بخواهيم، او هم به همّت و بلند نظرى ما مى نگرد. هرچه بلندنظرتر باشيم و همّتمان در خواستن بركت و بهره از خدا بيشتر باشد، اين نشانه معرفت و شناخت افزون تر ماست و هركس خدا را بهتر بشناسد، بيشتر دوستش مى دارد و هركه خـدا را دوست بدارد، خدا هم به او محبّت مى كند: «يُحِبُّهُم وَيُحِبُّونَهُ». (مائده، آيه 54)

اين محبت متقابل، ارزش بزرگى است كه دست يافتن به آن، كار هركس نيست.

از لطف عميم و كرم گسترده حق، بايد بيشتر خواست، كه محروميّت درد بزرگى است…

منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

أَللّـهُمَّ وَفِّرْ فيهِ حَظّى مِنْ بَرَكاتِهِ وَ سَهِّـلْ سَبـيلى اِلـى خَـيْراتِهِ وَ لا تَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَنـاتِهِ يا هادِياً اِلَى الْحَقِّ الْمُبينِ.
«خدايا در اين روز، بهره‏ام را از بركاتش فراوان گردان، و راهم را به خيرات آن آسان ساز، و از پذيرفته شدن حسناتش محرومم مكن، اى راهنما به سوى حقِّ آشكار».

امام صادق علیه السلام :
التَّقديرُ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ و الإبرامُ في لَيلَةِ إحدى و عِشرينَ و الإمضاءُ في لَيلَةِ ثلاثَ و عِشرينَ؛
مقدّرات در شب نوزدهم تعيين، در شب بيست و يكم تأييد و در شب بيست و سوم [ماه رمضان] امضا مى‏شود.
الكافى : ج 4 ، ص 159

شرح دعاي روز هجدهم ماه رمضان

سوّمين خواسته امروز، آن است كه تمام اعضاء و جوارح، در استخدام «بركات سحر» و فروغ رمضان باشد و اين، در صورتى ميسّر است كه:

«زبان» بر گفتن حق و ياد خدا و ترك زشتى ها بگردد،

«گوش» راهى براى ورود حكمت، به خانه دل شود،

«چشم»، به روى حرام و ناروا بسته باشد،

«پا»، به سوى ناروا و گناه نرود،

«دست» به ستم گشوده نگشته و به حرام دراز نشود،

«شكم»، انبار حرام و كانون حرص نگردد،

چه چيزى جز «تقوا» و پرهيزكارى مى تواند رعايت اين حقوق را در اعضا و اندام تضمين كند؟!

هريك از اعضا بر ما حقّى دارد و ما موظّفيم به رعايت آنها.

اگر لحظه اى دست و پا و چشم و گوش و زبان را به حال خود رها كنيم و زيرپوششى از خداترسى و حفاظى از ايمان و نگهبانى از «خوف» قرار ندهيم، همين اندام و اعضا كه مى توانند عامل رشد و وسيله سعادت گردند، به ابزار تباهى و اسباب سقوط تبديل مى گردند و به قول معروف:

به جاى آنكه قاتق نان شوند، قاتل جان مى گردند و به جاى آنكه بسازند، مى سوزند، و به جاى آباد كردن، ويران مى كنند و به جاى «عروج» دادن، به «هبوط» و «سقوط» مى كشند.

رمضان يك راه رشد است و سحرها، يك چراغ راهنماست.

دعاها، عامل رشد و نمازها، وسيله قرب است.

شب زنده دارى ها، احياگر جان است و «كفّ نفس»ها، عامل بالندگى اراده در جهت خدايى و دور شدن از وادى حيوانيت.

از خداوند بخواهيم، بار ديگر و چندبار، كه نسبت به بركتهاى سحرها، بيدارى عطا كند و از فروغ اين ماه بر دلهايمان بتاباند و اعضايمان را در استخدام پيروى از آثار اين بركت ها و فروغهاى جاودانه، بكار گيرد، از خدايى كه نور است، و روشنى بخش دلهاى عارفان است.

يارب دل پاك و جان آگاهم ده

آه شب و گريه سحرگاهم ده

در راه خود، اوّل زخودم بى خود كن

بى خود چوشدم، زخود به خود راهم ده
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي

* شرح دعاي روز هجدهم ماه مبارک رمضان *

بى شك، رمضان، ماه نور و روشنايى است.

ماه تجلّى بيشتر خداوند بر كائنات، ماهى است كه «شب قدر» را در دامن دارد. شبى كه بيداردلان بيدار ديده، طاعتى افزون تر و نيايشى عاشقانه تر دارند.

شبى كه بصيران، آن را «زنده» نگه مى دارند، با ياد خدا، با مناجات و دعا، با تلاوت قرآن، با نماز شب، با اشگ، با خون، با سوختن، گداختن، رفتن، رسيدن، وصال!

در شبها و سحرهاى اين ماه نورانى، لحظه ها تابندگى خاصّى دارند، زبان ها، عطر «ذكر» دارند و بوى «خدا» مى دهند. دستها، بوى تسبيح دارند و استغفار و «مصحف».

بايد دل را به روى اين خورشيد گرفت، بايد دريچه اى از جهان نور به تاريكخانه قلب گشود، بايد شوق پرواز داشت و فيض ديدار را آرزو كرد، بايد قلب را از آلودگيهاى كبر، منيّت، خودخواهى، هوى پرستى، هوس رانى، كينه توزى، غرور و ريا، پاك كرد، تا جلوه هايى از تواضع، خداجويى، اخلاص، عفو، عبوديّت، خشيت و خشوع، خوف و رجا و خضوع، بر آن بتابد.

چشم دل باز كن كه جان بينى

آنچه ناديدنى است آن بينى

در فراز دوّم نيايش امروز، از خداوند «نورانيّت قلب» را خواسته ايم.

آرى…قلب هم تيره مى شود، از «گناه»،

تاريك و بى فروغ مى شود… از «غفلت»

سرد و ظلمانى مى شود…از «نفس پرستى».

از ديگر سو، «روشندلى»، موهبتى است بزرگ كه اگر خدا لطف كند و دست نوازش بر سر بنده بكشد و بارقه اى از فروغهاى جاودان و ابدى حيات و معنويّت بر دلش بتاباند، همه عمر زنده گردد، به حياتِ آدميّت!…

و عجيب دنيايى است دنياى «دل»، با ويژگيها و اوصاف عجيب! دل آزرده، دلسوخته، دل آشفته، دل آگاه، دلبسته، دل افسرده، دلشكسته، دلشاد، دلخوش، دلخون، دلداده، دل مرده، دلتنگ، دل گرفته و…

همچنين تنگدل، سنگدل، تيره دل، روشندل، پاكدل، بيماردل، شوريده دل، سيه دل، بيداردل، خرّم دل، و…

اين تركيبات ادبى، نشان دهنده دنياى شگفت و تو در توى قلب انسان است. چه خوب كه انسان توفيق يابد از تيره دلى به روشندلى برسد، و از دلمردگى، به زنده دلى، و از بيماردلى به بيداردلى…

آرى…نور قلب، با آگاهى است، با بصيرت و معرفت است، با يقين و ايمان است، با اطمينان و ذكر است.

ـ در حديث است: چشم بى اشك نشانه قساوت دل است و قساوت دلهم پيامد گناه است: ما جَفّتِ الدُّمُوع اِلاّ لِقَسوَةِ القُلوبِ و ما قَسَتِ القلوبُ الاّ لِكثرةِ الذّنوب

ميزان الحكمه، ج 5 ص 239.
منبع : سيناي نياز ؛ جواد محدثي