بدعت در لغت به معنای کار نو و انجام یک امر بی سابقه است، واژه بدعت غالباً در مقابل سنت و شریعت بکار رفته است ومقصود از آن انجام دادن کاری است که بر خلاف شریعت اسلام و سنت نبوی است، هر عالمی بنا بر برداشتی که از مفهوم بدعت داشته، سعی بر شناساندن بدعت به دیگران نموده است و لذا در بیان حدود ماهیت و توضیح قیود آن تعریفات متفاوتی بیان شده است، برخی دامنه بدعت را گسترده اند و هر پدیده جدیدی که بعد از پیامبر به وجود آمده را بدعت دانسته اند و برخی آن را به بدعتهای شایسته و ناشایست تقسیم کرده اند. از مجموعه تعریف هایی که علمای فقه در مورد بدعت بیان کرده اند به دست می آید که این واژه در اصطلاح از سه رکن برخوردار است: وارد کردن چیزی در دین به زیاده یا نقیصه و دیگری دعوت کردن به این امر و شایع کردن و آن را به عنوان طریق شرعی وانمود کردن و سوم آن که دلیل و اصلی عام یا خاص برای آن در دین و شریعت نباشد که برخی از مصادیق آن مثل آمین گفتن در نماز، تکتف، نماز تراویح و… می باشد، از آنچه گفته شد معلوم می شود که بدعت نه شامل اختراعات، ابداعات، علوم و فنون طبیعی، پزشکی و صنعتی می شود و نه نوآوریهایی که در صحنه فرهنگ و ادبیات صورت می گیرد و نه آداب و رسوم زندگی و نه تطبیقات فقها در زمینه مسائل مستحدثه با استفاده از قواعد کلی کتاب و سنت، به عکس برخی که تمامی این موارد را بدعت می دانند. بدعت را تمامی فرق اسلامی به پیروی از قرآن و سنت ،حرام می دانند و بدعتگزار را گمراه و ملعون خوانده و تأکید کرده اند که اعمال وی پذیرفته نیست. با این همه چون ماهیت بدعت به درستی روشن نشده در شناخت و مبارزه با آن گاه افراط وگاه تفریط شده است.

قسمتي از پايان نامه خانم سميه حسيني (طلبه مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني نرجس خاتون سلام الله عليها)