برای اسرائیل معانی مختلفی بیان شده است از جمله:

-   بنده و برگزیده خدا؛ گروهی قائلند که کلمه اسرائیل غیر عربی است و در زبان سریانی به معنی برگزیده خدا یا بنده خدا است وترکیب شده از اسرا به معنی «عبد» یا «خالص و برگزیده» و ایل به معنی خدا.[1] در کتاب التحقیق نیز این کلمه نزدیک به کلمه عبدالله ترجمه شده است.[2]

-   سیر کننده در شب؛ برخی معتقدند لفظ اسرائیل مشتق از «سراء» به معنی سیر در شب است؛ بر اساس آنچه در تورات آمده[3] یعقوب برای برکت گرفتن از پدر خود را به جای برادرش «عیسو» به پدر عرضه کرد و از او برکت گرفت و از ترس عیسو روزها مخفی می‏شد و شب از خانه بیرون می‏آمد بدین جهت او را اسرائیل نام نهادند.[4]

-   اسیر کننده جن؛ طبق روایتی از کعب‏الاحبار[5] چون حضرت یعقوب اولین کسی بود که وارد بیت المقدس می‏شد و آخرین کسی بود که خارج می‏شد، در یکی از شب های تاریک دید که جنّی چراغهای بیت المقدس را خاموش می کند، یعقوب او را به یکی از ستونهای مسجد بست و چون اسم او ایل بود یعقوب را اسرائیل نامیدند.[6]

-   مبارز با خدا یا کسی که بر خدا غلبه کرده است، بر این اساس اسرائیل لغتی است عبری به معنای محارب با خدا، بر اساس آنچه در تورات آمده[7]: شبی که یعقوب با فرشته کشتی گرفت، فرشته گفت: پس از این باید اسرائیل نامیده شود چرا که با خدا کشتی گرفته و بر او غالب شده است.[8]

قسمتی از پایان نامه خانم شهبازی طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها
[1]- دایرة المعارف قرآن کریم، تهیه و تدوین مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج3، قم، بوستان کتاب، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، 1382، ص220
[2]- حسن، مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج1، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1368، ص85
[3]- کتاب مقدس، چاپ اول، 1996، سفر پیدایش، فصل 27، ص31
[4]- محمد، خزائلی، اعلام قرآن، چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1378، ص120
1- او یهودی به ظاهر مسلمان شده‌ای است که در ترویج اسرائیلیات نقش بسزایی داشته و در مورد او سخن خواهیم گفت. (مصنف)
2- حمید، محمدقاسمی، اسرائیلیات و تاثیر آن بر داستان‌های انبیاء در تفاسیر قرآن، چاپ اول، تهران، انتشارات سروش، 1380، ص7  
[7]- کتاب مقدس، سفر پیدایش، فصل 32، ص39
[8]- محمد، خزائلی، همان کتاب، ص120- محمدهادی، معرفت، تفسیر و مفسران، همان، ج2، ص70- محمدتقی، دیاری، پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن، چاپ اول، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی، 1379، ص77