«إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ؛ همانا بدترين جنبندگان نزد خداوند، (كسانى هستند كه نسبت به شنيدن حقّ) كران (و نسبت به گفتن حقّ) لال‏هايند، آنها كه تعقّل نمى‏كنند.»
«بدترين جنبدگان، كر و لالهايى هستند كه تعقل نمى‏كنند»
انتخاب خالی از تعقل و اندیشه، در حقیقت خالی از ارزش است و یا حرکت غلط و انتخاب گمراه کننده است و یا حرکت و انتخابی از روی تقلید و اتفاقی که در رشد و کمال انسان ارزش محسوب می شود و موجب ترقی حقیقی انسان نمی شود، اما آنچه بر مبنای عقل و اندیشه انتخاب شود به طور حتم انتخاب احسن و برای انسان نوعی ارزش محسوب می شود.

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

«قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبالِغَةُ فَلَوْ شاءَ لَهَداكُمْ أَجْمَعِينَ؛ بگو: دليل روشن و رسا تنها براى خداوند است، پس اگر مى‏خواست همه‏ى شما را (به اجبار) هدايت مى‏كرد.»
««بگو خداوند دلائل صحيح و روشن در زمينه توحيد و يگانگى خويش و همچنين احكام حلال و حرام اقامه كرده است هم به وسيله پيامبران خود و هم از طريق عقل، به طورى كه هيچگونه عذرى براى هيچكس باقى نماند» (قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبالِغَةُ).
بنا بر اين آنها هرگز نمى‏توانند ادعا كنند كه خدا با سكوت خويش، عقائد و اعمال ناروايشان را امضا كرده است، و نيز نمى‏توانند ادعا كنند كه در اعمالشان مجبورند، زيرا اگر مجبور بودند، اقامه دليل و فرستادن پيامبران و دعوت و تبليغ آنان بيهوده بود، اقامه دليل، دليل بر آزادى اراده است.
ضمنا بايد توجه داشت كه «حجت» در اصل از ماده «حج» به معنى قصد مى‏باشد و به جاده و راه كه مقصود و منظور انسان است، «محجه» گفته مى‏شود، و به دليل و برهان نيز «حجت» اطلاق مى‏گردد، زيرا گوينده قصد دارد به وسيله آن مطلب خود را براى ديگران ثابت كند.

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

«و كسانى كه آيات ما و ديدار قيامت را تكذيب كردند، اعمالشان نابود است، آيا جز آنچه عمل مى‏كردند، مجازات خواهند شد؟»1
«حَبِطَتْ»، به معناى نابودى عمل است. حبط عمل، بر خلاف عدل الهى نيست، بلكه امرى قهرى و تكوينى و نتيجه‏ى عملكرد خود انسان است.
كفر و تكذيب، سبب حبط اعمال گذشته است و پاداش ها و كيفرهاى قيامت، تجسّم اعمال ماست»2
«عاقبت كسانى كه از نظر فكرى خودسرى و تكبر مى‏كنند اين است كه به حقيقت راه نمى‏يابند نه از طريق رسالات الهى و نه از طريق تدبر در واقعيات اعمال نيك آنان به سبب اعمال ناپسندشان كه در واقع استراتژى اصلى آنهاست از ميان مى‏رود.

1.الأعراف (7)، 147
2- محسن قرائتی، همان، ج‏4، ص 179

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

«(نوح) گفت: اى قوم من! در من هيچ گونه انحراف و گمراهى نيست، بلكه من فرستاده‏اى از سوى پروردگار جهانيانم. پيام‏هاى پروردگارم را به شما مى‏رسانم و خيرخواه و دلسوز شمايم و از (جانب) خدا چيزهايى مى‏دانم كه شمانمى‏دانيد.»1
«كلمه‏ى «نصح»، به معناى خالص و بى‏غلّ و غش بودن است. به سخنانى كه از روى خلوص نيّت و خيرخواهى گفته شود، «نُصح» گويند و به عسل خالص هم «ناصح العسل» گفته مى‏شود.
پيامبران الهى، معصوم‏اند. «لَيْسَ بِي ضَلالَةٌ وَ لكِنِّي رَسُولٌ» مربّى و مبلغ، هم بايد خيرخواه و دلسوز باشد و هم برخوردار از علم و آگاهى كافى. «أَنْصَحُ»، «أَعْلَمُ» دلسوزى و خيرخواهى پيامبر، در جهت منافع مردم بود، نه منافع شخصى. «أَنْصَحُ لَكُمْ»

1.الأعراف (7)، 62- 61

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

دعوت به اعتدال یکی از اصولی است که زمینه مدیریت اعمال وکنترل وتقویت آنها را فراهم می کند.به چند نمونه از آیات توجه کنید:
«و نه دست خود را به گردنت بسته بدار (كه هيچ انفاقى نكنى) و نه آن را كاملًا باز گذار كه (چيزى براى خودت نماند و) سرزنش شده و حسرت خورده (به كنجى) نشينى.»
«بگو اللَّه را بخوانيد، يا رحمن را، هر كدام را بخوانيد (ذات پاكش يكى است و) براى او نامهاى نيك است، و نمازت را زياد بلند يا آهسته مخوان و در ميان اين دو راهى (معتدل) انتخاب كن.» 1

1.الإسراء (17)، 111-110

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

«آنچه نزد شماست به پايان مى‏رسد، و آنچه نزد خداست باقى و پايدار است، و كسانى كه صبر پيشه كردند، همانا مزدشان را بر پايه نيكوترين كارى كه مى‏كردند، پاداش خواهيم داد.»
«دل كندن از ماديات و پيوسته به خدا و پايدارى بر تعهدات و وفاى به عهد، نياز به صبر و مخالفت با هواى نفس دارد. صبر به عنوان عاملی در مقاوم سازی انسان، همچنین امیدافزایی، یار و یاور انسان در انجام احسن اعمال است، چرا که طبق آیات قرآن گاهی انتخاب احسن اعمال همراه با سختی، زمان بری و مشقت است. و البته به عکس انتخاب های غیر الهی در دسترس و آسان تر.

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)

«(اهل بهشت از شدّت شادى به يكديگر مى‏گويند:) آيا ما ديگر نمى‏ميريم؟ مگر همان مرگ اوّلى (كه گذشت) و ما ديگر عذاب نخواهيم شد؟ قطعاً اين (نعمت‏هاى ابدى) رستگارى بزرگى است (كه نصيب ما شده). بايد اهل عمل براى چنين جايگاهى كار كنند.»
«الگوهاى صحيح را به مردم معرّفى كنيم. كارهاى انسان در دنيا بايد براى رسيدن به هدفى عالى و رستگارى بزرگ باشد و گر نه حسرت و خسارت است.»
لازم به ذکر است در قران پیامبر اکرم (صلوات الله علیه وآله) به عنوان الگوی عملی معرفی شده است:
«همانا براى شما در (سيره‏ى) رسول خدا الگو و سرمشقى نيكوست، (البتّه) براى كسانى كه به خدا و روز قيامت اميد دارند و خدا را بسيار ياد مى‏كنند.»

قسمتی از پایان نامه خانم محبوبه طاهری (طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها)