بعضی از افعال و اعمال اختیاری که توسط انسانها صورت می گیرد مانع دستیابی آنها به سعادت و رستگاری می شود وعاملی، جهت رسیدن آنها به شقاوت و بدبختی می باشد.که عبارتند از:

1.اعراض از یاد خدا

2.غفلت

3.گناه و معصیت

4.هوا پرستی

5.استکبار

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه

عبارتست از کتاب ، سنت ، اجماع، و عقل.

1.کتاب:
«فَإن اَرضَعن لَکُم فَآتوهُنَّ اُجورَهُنّ ».[1]

اگر نفقه واجب نبود، به اجرت دادن امر نمی شد. پس امر به اجرت دادن، به زنان شیرده، دلیل وجوب نفقه بچه ها به عهده پدر و مادرشان است و این آیه دلیل بر این است که رضاع و نفقه و نگهداری فرزند و حضانت و کفالت او حقی است نسبت به فرزند.[2]

2.سنت:
  روایات زیادی در این زمینه وجود دارد که برای نمونه به چند مورد اکتفا می کنیم :

الف) فی الصحیح او الحسن، عن حریز قال: قلت لِأبی عبدالله علیه السلام: من الذی اجبر علیه و تلزمنی نفقته؟ قال علیه السلام « الوالدان و الولد و الزوجه »[3]

ب) در روایت تحف العقول از امام صادق علیه السلام است که می فرمایند: « اما وجوه الخمس التی تجب علیه النفقه لمن یلزمه نفسه، فعلی ولده و والدیه و امرأته و مملوکه، لازم له ذلک فی العسر و الیسر»[4]

ادامه »

نفقه در اصطلاح عبارتست از اطعام ، پوشاک و مسکن و مایحتاج صبی به قدر کفایت.[1]

نفقه دو قسم است : واجب و مستحب، اما بحث ما در مورد قسم اول یعنی «واجب» است.

نفقه با یکی از اسباب زیر واجب می شود: الزوجیه، القرابه، الملک

که بحث مورد نظر در مورد قرابت می باشد.

در مورد نفقه الصبی بین فقهای شیعه و سنی اختلافی وجود ندارد.

[1]. جعفر، بن حسن نجم الدین حلی، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام ، ج 2 ، چاپ دوم، قم، موسسه اسماعیلیان ، 1408 ه . ق ص 297 و احمد، بن یوسف  خوانساری ، جامع المدارک ، ج 4 ،چاپ سوم، قم، موسسه اسماعیلیان، 1405 ه .ق. ص 487 در نرم افزار فقه اهل البیت.

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سمیه سادات بهرامی(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون (سلام الله علیها) با عنوان حقوق کودک از دیدگاه فقه امامیه و مقایسه آن با فقه عامه

صبر یکی از عوامل سعادت می باشد و در مکتب اسلامی عالی ترین نوع صبر آن صبری است که انسان به هنگام فراهم آمدن وسایل عصیان وگناه از خود نشان دهد و از گناهی که به ظاهر لذت بخش است چشم بپوشد و نوع دیگر صبر در مقابل نعمت ها و شهوات است، مثل زیاد شدن اموال، رسیدن به جاه و مقام و مهیا شدن وسایل خوش گذرانی، که اگر انسان در چنین موقعیتی سرکشی نماید وعنان از کف بدهد به عذاب دچار خواهد شد. صبر از بیهوده گویی را رستگاری و نجات می خوانند و آن را در حالت کلی همان پیروزی انسان می دانند.[1]

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

«یَا أَیُّهَا الَّذینَ ءَامَنوُا آصبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا و آتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحوُن»[2]

«ای اهل ایمان (در کار دین) صبور باشید و یکدیگر را به صبر ومقاومت سفارش کنید و مهیا و  مراقب کار دشمن بوده و خدا ترس باشید، باشد که فیروز و رستگار گردید».

[1]  ثریا برزگر، راه های پرورش ایمان در قرآن و سنت، صص 108-110
[2]  سوره آل عمران، آیه200

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه

یکی دیگر از عوامل رسیدن انسان به سعادت «عمل صالح» است. «عمل صالح» عملی است که روح ایمان در آن دمیده شده و برخاسته از ایمان است. هر چقدر این روح قوی تر باشد، عمل، صالح تر و قدرت پیش بردن انسان به سوی تکامل بیشتر بوده و نورانیت بیشتری به انسان می دهد.[1]

قرآن کریم می فرماید:

«… إلَیهِ یَصعَدُ الکَلِمُ الطَّیَبُ والعَمَلُ الصَّالِحُ یَؤفَعُهُ…»[2]

«… سخنان پاکیزه به سوی او بالا می رود و کار شایسته به آن رفعت می بخشد…»

در تفسیر این آیه بیان شده که: این آیه نقش عمل را نسبت به ایمان روشن می کند و از آن معلوم می شود که عمل صالح موجب بالا رفتن ایمان می گردد. بنابراین آنچه که انسان را به سمت بالا می برد و او را در مسیر تکامل سیر می دهد در واقع همان «کلم طیب» است و «کلم طیب» آن اراده ای است که از انسان برای حرکت به سوی خداوند صادر می شود، به عبارتی اولین درجه ایمانی که انسان در آن گام می نهد. «کلم طیب» همان کلمه «لا اله الا الله» و کلمه توحید است. ایمان به توحید، انسان را به سوی خدا پیش می برد و آنچه باعث رفعت ایمان می شود عمل صالح است؛ چرا که عمل صالح چیزی بوده که جوهرش با ایمان سنخیت دارد.[3]

[1]  ر.ک، محمدتقی، مصباح یزدی، به سوی او، صص 245-249
[2]  سوره فاطر، آیه 10
[3]  محمدباقر موسوي همداني، ترجمه تفسیر المیزان، طباطبايي محمد حسين، ج 17، ص29

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سميه قهرودي(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان نقش مادر در سعادت جامـعه

 ولایت به معنای عام و خاص اقسامی دارد، ­اما آنچه مورد بحث ما می باشد ولایت پدر و جد برصغار است که خود بر سه قسم تقسیم می شود :

 1.ولایت بر مال : به این معنی که چون کودک نمی تواند بر حفظ و نگهداری اموال خویش کوشا باشد پدر و جد این وظیفه را به عهده می گیرد.

2.ولایت بر نفس : آنچه را که مربوط به خود شخص می باشد و فرد توانایی انجام آن را ندارد، پدر و جد این وظیفه را بر عهده می گیرد.

ولایت بر نفس اقسامی دارد :

1.ولایت حضانت ونگهداری : که در بحث حضانت مطرح می شود.

2.ولایت الضم : مقصود این است که،­زمانی که مدت حضانت و نگهداری یکی از والدین تمام شود ،­ولایت نگهداری فرزند به دیگری منتقل می شود که بعضی از فقها کفالت نام نهادند.

3.ولایت التزویج:

شکی نیست که ولایت پدر و جد در مورد ازدواج صغار ثابت شده است و از قطعیات و ضروریات در فقه می باشد و مورد اتفاق بین فقها می باشد.[1]

[1]. قدرت الله، انصاری ، موسوعه احکام الاطفال و ادلتها، ص534

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سمیه سادات بهرامی(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان حقوق کودک از دیدگاه فقه امامیه و مقایسه آن با فقه عامه

ولایت در لغت به معنی ولی و سرپرست می باشد و در اصطلاح محقق اصفهانی می فرماید: «فَالوِلایه حقیقتُها کـ و نُ زمامِ امورِ شیءٍ بِیَد شخص مَن وَلِی الامرَ ویَلیِه» حقیقت ولایت این است که راهنمایی امور بدست کسی است که ولایت بر او دارد.

در اصطلاح و عرف حقوقی و قضایی وصایت و ولایت دو مقوله جدا از هم هستند و اختیار ولی را قانون مشخص می‌کند و این سمت خارج از اراده اشخاص است و به صورت قهری به وجود می‌آید اما عنوان وصایت و وصی به اراده شخص است و حدود اختیارات وی را اشخاص معین می‌كنند.

قسمتی از پایان نامه سرکار خانم سمیه سادات بهرامی(طلبه مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی نرجس خاتون سلام الله علیها) با عنوان حقوق کودک از دیدگاه فقه امامیه و مقایسه آن با فقه عامه